امپریالیسم

تا زمانی که امپریالیسم وجود دارد، خطر جنگ نیز وجود خواهد داشت.
زیرا تضاد اصلی امپریالیسم ریشه اقتصادی جنگ را تشکیل می دهد.

ولادیمیر ایلیچ لنین (1870 ـ 1924)

امپریالیسم
پروفسور گونتر هیدن
برگردان شین میم شین

• امپریالیسم، بمثابه عالی ترین و آخرین مرحله توسعه سرمایه داری در گذر از قرن نوزدهم به بیستم میلادی تشکیل شد.
• لنین در کتاب خود تحت عنوان «امپریالیسم، بمثابه عالی ترین مرحله سرمایه داری»، امپریالیسم را به شرح زیر مشخص می کند:

مشخصه اول

• تمرکز تولید و سرمایه، به مرحله ای از توسعه خود می رسد که انحصارات تشکیل می یابند، انحصاراتی که در حیات اقتصادی نقش تعیین کننده بازی می کنند.

مشخصه دوم

• ذوب سرمایه بانکی و سرمایه صنعتی در یکدیگر و پیدایش الیگارشی مالی بر اساس سرمایه مالی.

مشخصه سوم

• صدور سرمایه اهمیت خاصی کسب می کند.

مشخصه چهارم

• تشکیل اتحادیه های سرمایه داران انحصاری بین المللی و تقسیم جهان میان خود.

مشخصه پنجم

• پایان تقسیم مناطق جهان میان قدرت های بزرگ سرمایه داری و شروع جنگ میان آنها، برای تقسیم از نو.

*****

• مشخصه اصلی امپریالیسم، انحصار است (انحصارات و اتحادیه های اقتصادی از قبیل تراست و کارتل که برپایه تمرکز تولید و سرمایه بوجود می آیند.)

• انحصارات قله های فرماندهی اقتصادی را تسخیر می کنند و شرکت ها و مؤسسات دیگر را تحت سیطره خویش در می آورند.
• با تشکیل سرمایه داری انحصاری، رقابت آزاد کاپیتالیستی که مشخصه مرحله ما قبل انحصاری سرمایه داری بود، جای خود را به انحصار می دهد و رقابت در مرحله بالاتری، عمدتا در سطح انحصارات صورت می گیرد و فرم ها و دامنه بی سابقه ای کسب می کند.

• نیروی محرکه و شالوده وجودی امپریالیسم کسب سود انحصاری است.
• سلطه انحصارات تضاد اصلی سرمایه داری را، یعنی تضاد میان تولید اجتماعی و تصاحب کاپیتالیستی (اضافه ارزش و غیره) را حدت می بخشد.

• انحصار چارچوب ملی را منفجر می کند و سیستم استعماری امپریالیستی را بوجود می آید.

• اما برای تشخیص امپریالیسم، مشخصه اقتصادی آن کفایت نمی کند.

• لنین به خودویژگی های امپریالیسم اشاره می کند.
• امپریالیسم، بمثابه سرمایه داری انحصاری، سرمایه داری گندنده، انگلی و میرنده در دوران انقلابات پرولتری است.

• گندیدن و خصلت انگلی امپریالیسم، عمدتا، در نکات زیر خود نمائی می کنند:

1

• در توسعه اقتصادی و سیاسی ناهمگون کشورها و رشته های صنعتی منفرد.

2

• در عدم استفاده کافی از تولید و تکنیک مدرن.

3

• در وجود اقشار و دول مفتخور (که منبع درآمدشان نزول سرمایه های خویش و یا باجگیری و غارت ثروت دیگران است. مترجم)

4

• در نظامی کردن اقتصاد، که در حال حاضر مهمترین فرم نمودین آن را تشکیل می دهد.

5

• سلطه سرمایه انحصاری بطور روزافزونی با منافع ملت خودی و با منافع مجموعه خلق های صلح جو در تضاد قرار می گیرد.

6

• امپریالیسم به معنی ارتجاع مطلق است. (لنین)

• در جریان توسعه امپریالیسم، سرمایه داری انحصاری ـ دولتی تشکیل می گردد.

• بعد از جنگ جهانی اول، بویژه بدنبال پیروزی انقلاب اکتبر، بحران عمومی سرمایه داری را تضعیف می کند.
• بحران عمومی سرمایه داری خصلت های انگلی امپریالیسم را شدت می بخشد.

• مدت مدیدی تصور می شد که امپریالیسم بعد از تشکیل سیستم جهانی سوسیالیسم، بعد از جنگ حهانی دوم، فروپاشی سیستم استعماری و پیدایش جنبش های رهائی بخش ملی، دیگر تأثیر تعیین کننده ای در حوادث جهانی ندارد و عامل تعیین کننده در حوادث جهانی سیستم سوسیالیستی است.
• این تصور واقع بینانه ای نبود.

• تا زمانی که امپریالیسم وجود دارد، خطر جنگ نیز وجود خواهد داشت.
• زیرا تضاد اصلی امپریالیسم ریشه اقتصادی جنگ را تشکیل می دهد.

• مراجعه کنید به سرمایه داری انحصاری ـ دولتی، بحثی در باره مقوله امپریالیسم (پروفسور دومه نیکو لوسوردو)

پایان