در لیبی چه می گذرد؟ (4) (بخش پایانی)

محمد حسن (متولد آدیس آبابا ـ اتیوپی)

متخصص ژئوپولیتیک و مسائل جهان عرب
از مبارزان جنبش دانشجوئی اتیوپی در پیوند با انقلاب 1974 در آن کشور
تحصیلکرده مصر در رشته علوم سیاسی
متخصص مسائل عمومی در بروکسل
دیپلمات اتیوپی در سال های 90 در واشنگتن، پکن و بروکسل
از مؤلفین کتاب «عراق تحت اشغال» (2003)
مؤلف آثار بسیار در زمینه های زیر:
ناسیونالیسم عرب
جنبش های اسلامی
ناسونالیسم فله می (بلژیک)
یکی از مطلع ترین محققین راجع به جهان عرب و اسلام
www.michelcollon.info

در لیبی چه می گذرد؟
خیزش خلق، جنگ داخلی و یا تجاوز نظامی؟
محمد حسن
برگردان میم حجری
پیش کش به معلمم شمس الدین بدیع تبریزی
که گنجینه ای از دانش در باره جهان عرب بود

14
خطاهای قذافی از چه قرار بوده اند؟

• سرهنگ قذافی آینده نگر و دوراندیش نبوده است.
• تئوری او در حول و حوش کتاب سبز آمیزه ای است از آنتی امپریالیسم، اسلامیسم، ناسیونالیسم و سرمایه داری دولتی و چیزهای دیگر.
• سرهنگ قذافی علاوه بر محرومیت از دوراندیشی و آینده نگری، خطای سیاسی خطیری با حمله به چاد در سال های 70 مرتکب شد.
• چاد پنجمین کشور بزرگ آفریقا ست و سرهنگ قذافی که بی تردید لیبی را برای سوداهای جنون آمیز خیوش تنگ می دید، مناطق ائوزو را تحت تصرف خویش در آورد.

• بلحاظ تاریخی درست است که اخوت سنوسی در این منطقه نفوذ داشته است.
• وزیر امور خارجه فرانسه ـ پیر لاوال ـ نیز در سال 1935 برای خرید موسولینی می خواست این منطقه را به او واگذار کند.
• اما موسولینی بالاخره به هیتلر نزدیک شده بود و این معامله جامه عمل نپوشیده بود.

• قذافی قصد تصرف این منطقه را داشت و با پاریس بر سر این مستعمره سابق فرانسه وارد مبارزه شد.

• تا اینکه بالاخره ایالات متحده آمریکا، فرانسه، مصر، سودان و قوای ارتجاعی دیگر در منطقه به حمایت از چاد وارد عمل شدند و ارتش لیبی را پس از تحمل تلفات چشمگیر به عقب نشینی واداشتند:
• هزاران سرباز لیبی اسیر شد و مقدار معتنابهی از تسلیحات لیبی بدست چاد افتاد.

• حسین هبره ـ رئیس جمهور چاد ـ سربازان لیبی را مثل برده به رژیم ریگان فروخت و سازمان سیا از آنها به عنوان مزدور در کنیا و آمریکای لاتین استفاده می کند.

• اما بزرگترین خطای انقلاب لیبی این بود که تمام فکر و ذکرش معطوف ذخایر نفتی بوده است.

• اما در واقع، این منابع انسانی اند که بزرگترین ثروت هر کشور را تشکیل می دهند.

• انقلابی که قادر به تشکیل هماهنگی ملی، تأمین عدالت اجتماعی و تقسیم عادلانه ثروت کشور نباشد، چگونه خواهد توانست توده ها را برای دفاع از انقلاب بسیج کند.

• سرهنگ قذافی هرگز در صدد از بین بردن پیشداوری ها و تحقیرهای قومی به میراث مانده بر نیامد.
• وقتی توده های ساکن کشور ـ بی اعتنا به وابستگی های قومی و طایفه ای ـ احساس نکنند که برابرحقوق اند و همه باید دست در دست یکدیگر در جهت ساختمان ملتی مرفه تلاش ورزند، چگونه می توانند به دفاع از انقلاب برخیزند؟

• اکثریت جمعیت کشور لیبی عربی زبان و مسلمان اند.
• تنوعات قومی چندان چشمگیر نیستند.
• از بین بردن این پیشداوری ها و تحقیرهای قومی و بسیج تمامت خلق کار دشواری نیست.

• قذافی لیاقت لازم را برای تربیت خلق جهت دفاع از انقلاب نداشت.

• او شعور سیاسی شهروندان را ارتقا نبخشید.
• او حزبی تشکیل نداد تا قادر به دفاع از انقلاب باشد.

• اما بلافاصله پس از انتشار کتاب سبز در سال 1975 به تشکیل کمیته های خلق پرداخت، که نوعی دموکراسی مستقیم را نوید می داد.
• این دموکراسی مستقیم از نظریات مارکسیستی ـ لنینیستی الهام گرفته بود.
• اما کمیته های خلق در لیبی هرگز بر تحلیل سیاسی و جهان بینی روشن متکی نبوده اند.
• از این رو ناموفق بوده اند.

• قذافی برای دفاع از انقلاب حزب سیاسی تشکیل نمی دهد و سرانجام خلق را تحت سلطه خود قرار می دهد.
• انقلاب لیبی به اراده یک شخص وابسته می شود.
• همه چیز حول رهبر محببوب بی خبر از واقعیت جامعه دور می زند.
• وقتی هم که دره ای عمیق میان رهبر و خلق دهن باز می کند، برای پر کردن آن، اقدامات امنیتی و سرکوب همه جانبه به کار می افتد.

• افراط و تفریط دست بالا می گیرد، فساد همه جانبه ای توسعه می یابد و تضادهای قومی تبلور می یابند.
• همین دره میان رهبر و خلق در بحران کنونی لیبی دهن باز کرده است.

• شکی نیست که بخشی از جوانان کشور از استبداد به تنگ آمده اند و تحت تأثیر تونس و مصر قرار دارند.
• احساسات آنان از سوی اوپوزیسیون در شرق لیبی آلت دست قرار داده می شود، که سهم خود را از کیک ثروت کشور می طلبند، ثروتی که از سوی رژیم قذافی بشدت ناعادلانه تقسیم می شود.

• تضادهای واقعی هنوز آشکار نشده اند، ولی دیر یا زود برملا خواهند گشت.
• هنوز کسی راجع به این جنبش اوپوزیسیون چیز زیادی نمی داند.
• هنوز کسی از هویت آن خبری ندارد.
• هنوز از برنامه آن خبری در دست نیست.

• اگر این اوپوزیسیون واقعا در پی انجام انقلاب دموکراتیک است، پس برای چه پرچم سلطان ادریس را از گور بیرون کشیده است؟
• پرچم سلطان ادریس سمبل دوره ای بوده که کره نائیکا استان مسلط بر کشور بوده است.

• اوپوزیسیون آیا نظر بقیه استان ها را جویا شده است؟
• آیا می توان از جنبش دموکراتیک سخن گفت، وقتی که مدعیانش سیاه پوستان منطقه را قتل عام می کنند؟
• اگر مدعیان واقعا به اوپوزیسیون کشور تعلق دارند و در صدد سرنگونی حکومت کشور خویش اند، پس چرا به این نحو عمل می کنند؟
• پس چرا جنگ داخلی راه می اندازند و خطر بالکانیزه گشتن کشور خود را به جان می خرند؟

15
جنگ داخلی کنونی آیا از تضادهای قومی لیبی سرچشمه می گیرد؟

• وضع بمراتب وخیمتر از این حرف ها ست.
• تضاد میان اقوام و طوایف همیشه وجود داشته، ولی هرگز چنین دامنه ای به به خود نگرفته بود.

• اینجا ایالات متحده آمریکا ست که تضادها را تشدید می کند، تا بهانه ای برای حمله و اشغال لیبی داشته باشد.

• از نخستین ساعات شروع شورش، هیلری کلینتون ـ وزیر امور خارجه آمریکا ـ پیشنهاد ارسال تسلیحات به شورشیان را داده است.
• شورای ملی اوپوزیسیون سازمان یافته لیبی برای حفظ آبروی خود، یک بار با مداخله قدرت های بیگانه در امور داخلی لیبی مخالفت کرده است.
• اما اکنون بخش معینی از اوپوزیسیون خواهان مداخله مسلحانه از خارج است.

• اوباما ـ رئیس جمهور آمریکا ـ از زمان شروع بحران در لیبی، اعلام کرده که همه عملیات ممکنه را در مد نظر دارد و سنای آمریکا همبود بین المللی را به تصویب ممنوعیت پرواز بر فراز لیبی فراخوانده است که معنی واقعی اش شروع جنگ است.

• علاوه بر این کشتی حامل هواپیماهای اتمی (یو اس اس ـ انترپرایز) که در خلیج عدن مستقر بود تا بر ضد راهزنان دریائی مبارزه کند، راهی سواحل لیبی گشته است.
• دو کشتی دو زیست (یو اس اس ـ کیرزیق) و (یو اس اس ـ پونس) با چندین هزار ناوری و صدها هلیکوپتر در عرشه در دریای مدیترانه موضع می گیرند.

• لوئی میشل ـ کمیسار سابق اتحادیه اروپا در امور مربوط به توسعه و کمک های هومانیستی ـ در تلویزون خطاب به سیاستمداران اروپا پرسید که کدام حکومت می تواند از ضرورت حمله نظامی به لیبی در مجلس خود دفاع نکند؟

• اما لوئی میشل در مورد مصر و یا بحرین هرگز از این سؤالات به ذهنش نرسید.

16
چرا؟
فشار و سرکوب در لیبی کمتر است؟

• فشار و سرکوب در مصر خارق العاده بود.

• ناتو اما هرگز کشتی های جنگی خود را در سواحل مصر به اتخاذ موضع وانداشت تا مبارک را زیر فشار قرار دهد.

• تنها کاری که انجام یافت توصیه پیدا کردن راه حلی دموکراتیک بوده است.

• ما باید با اطلاعاتی که رسانه های گروهی پخش می کنند، خیلی محتاط باشیم.

• امروز از کشته شدن 2000 نفر در لیبی سخن می گویند و فردا خبر یاد شده را تصحیح می کنند و تعداد مقتولین را 300 نفر اعلام می کنند.

• از آغاز بحران ادعا می شود که قذافی مردم کشور خود را بمباران می کند.
• اما ارتش روسیه که از طریق ماهواره اوضاع لیبی را نظارت می کند، این خبر را رسما تکذیب می کند.

• اگر ناتو حمله به لیبی را تدارک ببیند، رسانه های حاکم تبلیغات جنگی لازمه را به راه خواهند انداخت.

• همین کار را در مورد رومانی در زمان چائوپسکو انجام دادند.
• عصر عید کریسمس نخست وزیر بلژیک در تلویزوین اعام کرد که هم الان سازمان امنیت چائوپسکو 12 هزار نفر را قتل عام کرده است.
• این ادعا دروغی بیش نبود.
• رسانه های گروهی عکس های تکاندهنده ای از گورهای دسته جمعی در تیمیسورای رومانی نشان جهانیان دادند.

• می خواستند به مردم القا کنند که رژیم چائوپسکو مردم کشور را کورکورانه کشتار می کند.

• بعد معلوم شد که اجساد گورهای دسته جمعی از سردخانه های کشور حمل و در گورها جا داده شده اند تا خبرنگاران را تحت تأثیر قرار دهند.

• علاوه بر این ادعا کردند که کمونیست های رومانی آب شهرها را مسموم کرده اند، مزدوران سوری و فلسطینی را برای کشتار مردم رومانی اجیر کرده اند.
• ضمنا ادعا کردند که چاشسکو از کودکان یتیم خانه ها ماشین های کشتار تربیت کرده است.

• همه این یاوه ها تبلیغات مخرب توخالی بود برای به هم زدن نظم و ثبات رومانی.

• بعد در دادگاه واره ای 55 دقیقه ای چائوشسکو و همسرش را به اعدام محکوم کردند و بلافاصله کشتند.

• منظور من این نیست که چائوشسکو و قذافی را جزو چهارده معصوم اند، ولی پس از اعدام چائوشسکو چه اتفاق افتاد؟
رومانی اکنون نیمه مستعمره اروپا ست.
• ارزان ترین نیروهای کار در رومانی مورد استثمار قرار می گیرند.
• بسیاری از خدمات اجتماعی به نفع شرکت های غربی خصوصی شده اند و وضع برای اکثریت مردم تحمل ناپذیر گشته است.
• اکنون هر سال، توده های مردم دسته دسته بر سر گور چائوشسکو گرد می آیند و اشک می ریزند.

• چائوشسکو دیکتاتور بود، ولی اکنون پس از تخریب کشور بلحاظ اقتصادی، وضع بمراتب بدتر شده است.

17
چرا ایالات متحده آمریکا قصد سرنگونی قذافی را دارد؟

• از یک سال قبل، سرهنگ قذافی برای غرب جذابیت خاصی کسب کرده است.
• او بخش اعظم اقتصاد لیبی را به نفع شرکت های غربی خصوصی کرده است.

• این مسائل را اما باید در پرتو تناسب قوا در جهان مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.

• قدرت های امپریالیستی خود را در وضع شکست اسفناکی می بینند.
• در حالی که نیروهای دیگر جهان در حال رونق و شکوفائی اند.

• همین چندی پیش، چین پیشنهاد کرد که قرض های پرتغال از بین برده شود.
• جمعیت یونان نسبت به اتحادیه اروپا برخوردی خصمانه دارند و آن را آلت دست امپریالیسم آلمان می دانند.
• در شرق نیز با همین احساسات توسعه می یابند.

• علاوه بر این، آمریکا عراق را تحت اشغال خود در آورده تا نفت آن کشور را تصاحب کند.
• اما در واقع فقط یک شرکت آمریکائی از نفت عراق بهره مند شده است.
• بقیه نفت عراق بوسیله شرکت های مالزیائی و چینی استخراج می شود.
• سخن کوتاه!
• امپریالیسم در بحران دست و پا می زند.

• گذشته از اینها همه، انقلاب تونس غرب را بشدت غافلگیر کرد.
• سقوط مبارک هم بدان اضافه شد.
• ایالات متحده آمریکا می کوشد تا این جنبش های توده ای را در جهت آماج های خود مهار کند، ولی کنترل آنها از دستش خارج می شود.

1
تونس

• در تونس، قرار بر این بود که یکی از نوچه های بن علی دیکتاتور به نام محمد غنوچی دوره گذار را سر و سامان دهد و توهم تحقق انقلاب را در ذهن مردم ایجاد کند.
• اما هشیاری و مصمم بودن خلق سبب شد که فوری استعفا دهد.

2
مصر

• ایالات متحده آمریکا در مصر به ارتش آن کشور امید بسته تا رژیم مطلوب خود را حفظ کند.

• اما اخبار رسیده حاکی از انند که افسران جوان مصری در پادگان های سراسر کشور در همبستگی با خلق به تشکیل کمیته های انقلاب دست زده و سازمان می یابند.
• آنها حتی افسران معینی را که متحد مبارک بوده اند، بازداشت کرده اند.

• امکان آن هست که مصر از کنترل ایالات متحده آمریکا خارج شود.

3
لیبی

• تجاوز به خاک لیبی امکان شکست این جنبش انقلابی را فراهم خواهد آورد و از گسترش آن به دیگر کشورهای جهان عرب و آفریقا جلوگیری خواهد کرد.

• هفته ها ست که دربوکینوفاسو جوانان دست به شورش زده اند.
• اما رسانه های گروهی لام تا کام حرفی از ان نمی زنند.
• از تظاهرات مردم عراق نیز به همین سان.

• خطر دیگر برای ایالات متحده آمریکا روی کار آمدن رژیم های ضد امپریالیستی در مصر و تونس خواهد بود.

• در این صورت، اگر قذافی بر سر قدرت باشد، می تواند از انزوا خارج شود و قراردادهای پیشین را که با شرکت های غربی بسته است، از کشو میز بیرون آورد.

• لیبی و تونس و مصر حتی می توانند جبهه ضد امپریالیستی نیرومندی را تشکیل دهند.

• چنین جبهه ای با توجه به ذخایر زیر زمینی این کشورها، بویژه لیبی می تواند به قدرت منطقه ای نیرومندی بدل شود، احتمالا متنفذتر از ترکیه.

• قذافی اما به هنگام خیزش خلق در تونس به حمایت از بن علی برخاست.
• این نشان می دهد که قذافی تا چه حدی ایزوله شده و از واقعیت فاصله گرفته است.

• اما تغییر تناسب قوا در منطقه می تواند به تغییر موضع او هم منجر شود.
• آنگاه قذافی می تواند جبهه عوض کند، آنهم نه برای اولین بار.

18
سرانجام لیبی چه خواهد بود؟

• قدرت های غربی و جنبش به اصطلاح اوپوزیسیون لیبی پیشنهاد چاوز را مبنی بر وساطت رد کردند.
• این بدان معنی است که آنها خواهان حل مسالمت آمیز مسئله لیبی نیستند.

• اما پیامدهای حمله ناتو به خاک لیبی فاجعه بار خواهد بود.

• بر سر لیبی همان بلا خواهد آمد که بر سر کوسووا و افغانستان آمده است.

• علاوه بر این، تجاوز نظامی ناتو، به تقویت نفوذ گروه های اسلامی در لیبی کمک خواهد کرد و زرادخانه عظیمی از تسلیحات را در اختیار آنها قرار خواهد داد.

• القاعده می تواند در لیبی نفوذ کند و عراق دیگری را پدید آورد.

• اکنون در نیجر گروه های مسلحی فعالیت می کنند که تحت کنترل هیچکس نیستند.
• نفوذ آنها می تواند به لیبی، چاد، مالی و الجزایر گسترش یابد.

• امپریالیسم با تدارک تجاوز نظامی به لیبی دروازه جهنمی را به روی مردم منطقه باز خواهد کرد.

• مردم لیبی اما به چیزی بهتر از جنبش به اصطلاح اوپوزیسیون نیاز دارند که کشور را به هرج و مرج می کشد.
• مردم لیبی به یک جنبش دموکراتیک نیاز دارند که جای رژیم قذافی را بگیرد و عدالت اجتماعی را برقرار سازد.

• مردم لیبی در هر صورت به چیزی بهتر از تجاوز نظامی نیاز دارند.

• قدرت های امپریالیستی در حال ورشکستگی اما ظاهرا حمله ضد انقلابی به جهان عرب را تدارک می بینند.
• حمله به لیبی فقط راه حل واره ای از سر ناچاری است که بر سر خود امپریالیسم آورا خواهد شد.

پایان