دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۶۳۷)

 

پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن
اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت 

و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین 

کیفیت و کمیت

ادامه 

۴۶

·    در پیوند کیفیت و کمیت باید دو واقعیت امر زیر را به وضوح در نظر داشت:

الف

·    اولا این واقعیت امر را که کمیت هر پدیده در هر لحظه در فرم کمیت های مشخص صورت می گیرد و کیفیت در مقابل تغییرات کمی در حدود و ثغور معین، بی تفاوت می ماند.

ب

·    ثانیا این واقعیت امر را که کمیت به طور کلی، جدا از کمیت های مشخص مورد نظر، تعین صرفنظرناپذیر هر چیز و هر پدیده است.

·    (در این دو واقعیت امر، تفاوت موجود میان کیفیت و پدیده در نظر گرفته می شود. مترجم)

۴۷

·    مارکس این وحدت دیالک تیکی کیفیت و کمیت را به عنوان مثال در کار انسانی نشان می دهد:

·    «اگر با توجه به ارزش مصرف که کار نهفته در کالا، فقط به طور کیفی اعتبار دارد، آن با توجه به میزان ارزش فقط به طور کمی معتبر است.

·    پس از آنکه آن به کار انسانی بدون کیفیت فراتری تقلیل داده می شود.»

·    (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۲۳، ص ۶۰) 

۴۸

·    بنابرین گذار از تعین کیفی به تعین کمی، با تقلیل کیفیت به ماهوی ترین گشتاور (ممان) آن در رابطه است.

۴۹

·    میزان ارزش توسعه داده شده توسط مارکس بیانگر کمی خاص کیفیت کار انسانی است.

۵۰

·    نتیجه حاصل از آن، این است که هر کیفیتی حاوی جنبه و جانب کمی خاص خویش است.

·    حاوی جنبه و جانب کمی ئی است که درخور آن است و یا در مورد پدیده های پیچیده نیز حاوی ترکیب خاص جنبه ها و جوانب کمی خاص خویش است.

۵۱

·    این اما بدان معنی نیست که در جنبه و جانب کمی همیشه باید کیفیت مشهود باشد.

۵۲

·    کمیت ها قابل مقایسه و قابل اندازه گیری اند.

۵۳

·    نتیجه حاصل از شناخت فلسفی دیالک تیک کیفیت و کمیت، به مثابه مهمترین اصل متدئولوژیکی برای پژوهش سوسیولوژیکی، وحدت ناگسستنی آنالیز کیفی و آنالیز کمی پدیده های اجتماعی است.

۵۴

·    شاخص گرایشی برای پژوهش های سوسیولوژیکی  در زمینه بررسی پدیده ها و روندهای اجتماعی مشخص بغرنج عبارت است از توسیع (وسعت بخشی به) تعیین علمی روابط کیفی با روابط ساختاری با احکام دقیق و به طرز شماره ای قابل درک و جمعبندی راجع به تعینات کمی این روابط.

·    تا بدین طریق، بتوان شناخت عمیقتری از دینامیک گرایشات، قاعده مندی ها و قانونمندی ها و از گرایشات، قاعده مندی ها و قانونمندی هایی که مبنای این تغییرات و توسعه ها هستند، به دست آورد.

ادامه دارد.