قانون (7)

 پروفسور گونتر کروبر

برگردان شین میم شین

·    ساختارهای سیستم های مادی اگرچه نسبتا ثابت اند، ولی به سبب شیوه رفتار و شیوه حرکت عناصر سیستم مورد نظر، فاقد یک پویائی (دینامیک) درونی اند.

الف

·        در چنین سیستم های مادی، قوانین حرکتی و قوانین ساختاری هر سیستم مادی پویا در پیوند  تنگاتنگ با یکدیگر قرار دارند.

ب

·        بر طبق این حقیقت امر است که روندها و ساختارها در واقعیت عینی حاوی تضادهای مطلق نیستند، بلکه وحدت دیالک تیکی ئی از شدن و شده  تشکیل می دهند.

1

قانون علی

·        اگر پیوند ضرور که مشخصه قانون است، پیوند میان علتی و معلول آن باشد، آنگاه ما با قانون علی سر و کار داریم.

الف

·        ولی هر پیوند علی را نباید قانون علی نامید.

ب

·        پیوندهای علی می توانند میان حوادث یکباره نیز برقرار شوند و حتما نباید در هرحال پیوندهای ماهوی باشند.

·        (این بدان معنی است که هر پیوندی دال بر قانون نیست، مگر اینکه پیوندی ماهوی، عام و ضرور باشد. مترجم)

ت

·        برای این که پیوند علی خصلت قانون کسب کند، باید کلیه خواص یک قانون را داشته باشد:

1

·        یعنی باید نه تنها ضرور، بلکه همچنین عام و ماهوی باشد.

2

·        یعنی باید در مورد تمامت طبقه ای از پدیده ها صادق باشد. 

پ

·        قوانین علی تقریبا در همه علوم نقش بزرگی بازی می کنند.

1

·        قوانین علی از سوئی شالوده عینی لازم برای متد توضیح علی را تشکیل می دهند.

2

·        از سوی دیگر شالوده عینی لازم برای پیش بینی های علی حوادث طبیعت و جامعه را.

ث

·        چنین قوانینی در فیزیک، عمدتا فرم معادلات دیفرانسیل دارند که کوتینت های دیفرانسیلی (خارج قسمت های دیفرانسیلی) در آنها بنا بر زمان مطرح می شوند.

2

قانون غیرعلی

·        اگر قانون نه بر پیوند ضرور، بلکه بر نوع دیگری از پیوند مبتنی باشد، آنگاه از قانون غیرعلی سخن می رود.

الف

·        مثلا قوانین ساختاری را می توان جزو قوانین غیرعلی محسوب داشت.

ب

·        ماهیت قوانین ساختاری بمثابه پیوندهای قانونمند ساختارهای واحد، در یک رابطه علی نیست.

ت

·        علاوه بر این، می توان همه انواع قوانین بقای فیزیکی را جزو قوانین غیرعلی محسوب داشت.

پ

·        کلیه انواع قوانین بقای  فیزیکی نیز که حاکی از آنند که با تبدلات و تأثیرات متقابل معین سیستم های فیزیکی، برخی از اندازه ها (جرم، انرژی، ضربه، بار، دوران ایزوتوپی، پاریته مرکب و غیره) حفظ می شوند، قوانین غیرعلی شمرده می شوند:

·        مشخصه این روندها را ثواب خاص تشکیل می دهند.

ث

·        قوانین بقا از سوی دیگر با اصول اکسترنال و یا با اصول تغیرفیزیک پیوند  دارند، که به همان سان جزو قوانین غیرعلی محسوب می شوند.

ج

·        این قوانین نشاندهنده پیوندهای قانونمند میان روندهای فیزیکی معین و برخی از مقادیر و اندازه ها هستند که برای این روندها فرم حداکثر و و یا حداقل به خود می گیرند.

ادامه دارد