۱۳۹۱ آبان ۱۰, چهارشنبه

تدارک تئوریک توضیح «تئوری شناخت» (77)

مشاهده (2)
پروفسور دکتر گونتر کروبر
برگردان شین میم شین

 16
·        مشاهده ـ بمثابه اسلوب (متد) شناخت علمی ـ به وظایف زیر جامه عمل می پوشاند:

الف
·        تأملات نظری (تئوریکی) را پیش شرط خود قرار می دهد.

ب
·         تأملات نظری (تئوریکی) ئی که برای تعیین ابژکت مشاهده لازم اند.

ت
·        تأملات نظری (تئوریکی) ئی، که برای تعیین وسیله مشاهده لازم اند.

پ
·        تأملات نظری (تئوریکی) ئی، که برای تعیین آماج مشاهده ضرورند.

ث
·        مشاهده در قالب داتاهای (داده های) مشاهده ای، مواد تجربی لازم را برای تعمیم های تئوریک فراهم می آورد.

ج
·        مشاهده در قالب داتاهای (داده های) مشاهده ای، مواد تجربی لازم را برای طرح ریزی فرضیه ها فراهم می آورد.

ح
·        مشاهده در قالب داتاهای (داده های) مشاهده ای، مواد تجربی لازم را برای اجرای آزمایش ها و غیره به همراه می آورد.

17

 مشاهده، فرضیه، آزمایش و تئوری

·        مشاهده، فرضیه، آزمایش و تئوری در هر اسلوب (متد) آزمایشی وحدتی نا گسستنی با هم تشکیل می دهند، همدیگر را پیش شرط خود قرار می دهند و تکمیل می کنند

·        مراجعه کنید به آزمایش، فرضیه در تارنمای دایرة المعارف روشنگری.

18
مشاهده و آزمایش

الف

·        اگرچه مشاهده و آزمایش ـ بمثابه انواع مختلف رابطه عملی و فعال انسان با محیط زیست و بمثابه متدهای شناخت ـ حاوی شاخص های مشترکی اند، با این حال تفاوت های مهمی با هم دارند.

ب
·        این تفاوت ها را بویژه در رابطه آزمایش با مشاهده بیواسطه می توان دید.

I
آزمایش

1
·        در آزمایش، ابژکت مورد بررسی بطور آماجگرایانه تغییر داده می شود.

2
·        در آزمایش، ابژکت مورد بررسی تحت تأثیرات گوناگونی قرار می گیرد.

3
·        در آزمایش، شرایط آزمایش بارها تغییر داده می شوند و غیره.

II
مشاهده بیواسطه

1
·        مشاهده بیواسطه تأثیرات فوق الذکر راجع به آزمایش را پیش شرط خود قرار نمی دهد.

2
·        مشاهده بیواسطه محض، اغلب به ادراک ظاهر ابژکت مورد نظر نایل می آید، بی آنکه آن را تغییر دهد.

3
·        این ویژگی مشاهده بیواسطه، همیشه چنان مورد تفسیر قرار می گیرد که گویا مشاهده فقط یک گشتاور منفعل شناخت است و آزمایش ـ برعکس ـ گشتاور فعال شناخت.

4
·        اما این طرز تلقی فراموش می کند که مشاهده بیواسطه با قرار گرفتن فعال انسانها در مقابل ابژکت مورد مشاهده همراه است، اگرچه پیش شرط مشاهده تأثیر فعال و بیواسطه بر ابژکت مشاهده نیست.

III
آزمایش

1
·        آزمایش امکان شناخت علل پدیده ها را فراهم می آورد.

2
·        آزمایش امکان شناخت ماهیت پدیده ها را فراهم می آورد.

3
·        آزمایش امکان شناخت قانونمندی های حاکم بر پدیده ها را فراهم می آورد.

 IV

 مشاهده صرف

1
·        مشاهده صرف تنها راه تشخیص وجود پدیده ها را هموار می سازد.

2
·        مشاهده صرف تنها راه تشخیص همبائی پدیده را هموار می سازد.

3
·        مشاهده صرف تنها راه تشخیص توالی زمانی پدیده ها را هموار می سازد.

4
·        مشاهده صرف نه توضیح ابژکت مشاهده را، بلکه توصیف آن را امکان پذیر می سازد.  

ادامه دارد

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر