خود آموز خود اندیشی (۱۱۱۲)

       

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت سوم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۴ ـ ۸۵)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

 

۱

مبر تلخ عیشی ز روی ترش

به آب دگر آتشش باز کش

معنی تحت اللفظی:

اگر همسرت اخمو و زشترو بود، زن دیگری بگیر و آتش غریزه جنسی را خاموش کن.

 

 

سعدی

 در این بیت شعر،

رهنمودهای زناشوئی می دهد:

اگر زنت ترشرو بود، زنی تازه بگیر و نگذار که عیشت تلخ شود.

 

۲

ولی گر به خوبی ندارد نظیر

به اندک دل آزار، ترکش مگیر

معنی تحت اللفظی:

ولی اگر همسرت بی نظیر است، به محض آزردگی خاظر، طلاقش نده.

 

سعدی

 در این بیت شعر،

 نسبیتی را وارد رهنمود شتابزده قبلی اش می سازد.

دیالک تیک به او اجازه صدور رهنمودهای نسنجیده و شتابزده نمی دهد.

دیالک تیک همزاد خرد است و دارنده خود را به تفکر و عمل خردمندانه وا می دارد.

 

سعدی

 بلافاصله دیالک تیک نمود و بود (ماهیت) را به شکل دیالک تیک ترشروئی و خوبی بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده بود (ماهیت و خوبی) را یادآور می شود و مخاطب را از طلاق فوری زن خود نهی می کند.

 

برای اینکه مخاطب گیج و سردرگم نشود، معیاری عینی تحویلش می دهد، تا بهتر بتواند تصمیم بگیرد:

ادامه دارد.