شین میم شین
باب دوم
در احسان
حکایت اول
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۵۳)
بخش اول
ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!
مگو:
«پای عزت بر افلاک، نه»
بگو:
«روی اخلاص بر خاک، نه
به درگاه فرمانده ذوالجلال
چو درویش، پیش توانگر، بنال
که پروردگارا، توانگر توئی
توانا و درویش پرور توئی!
نه
کشورگشایم،
نه
فرمانده ام
یکی از گدایان این درگهم.»
سؤال
سعدی
در این شعر،
حتی از پادشاه می خواهد که دیالک تیک توانگر و گدا را به شکل دیالک تیک خدا و پادشاه، دیالک تیک نغمت و (۱) بسط و تعمیم دهد، به رسمیت بشناسد، روی اخلاص بر خاک نهد و مثل گدا به درگاه ذوالجلال بنالد.
جواب
سعدی در این شعر، حتی از پادشاه می خواهد که دیالک تیک توانگر و گدا را به شکل دیالک تیک خدا و پادشاه، دیالک تیک نعمت و سپاس بسط و تعمیم دهد، به رسمیت بشناسد، روی اخلاص بر خاک نهد و مثل گدا به درگاه ذوالجلال بنالد.
سؤال
حافظ
تو بـندگی چو گدایان به شرط مزد مکـن
کـه خواجه، خود روش بـنده پروری داند.
حافظ در این بیت، دیالک تیک داد و (۲) بورژوائی (نیروی کار به ازای دستمزد تعیین شده از قبل) را بی شرمانه تخریب و تحقیر می کند و آن را گدائی می نامد.
جواب
حافظ در این بیت، دیالک تیک داد و ستد بورژوائی (نیروی کار به ازای مزد تعیین شده از قبل) را بی شرمانه تخریب و تحقیر می کند و آن را گدائی می نامد.
حافظ می خواهد چرخ پیشرونده تاریخ را از حرکت باز دارد و از تبدیل بنده و رعیت و نوکر و کنیز و غلام و کلفت به پرولتر (کارگر دستمزد بگیر) جلوگیری کند و نظامات اجتماعی بنده داری و فئودالیسم خواجه را بتون ریزی کند و ابدیت بخشد.
در برخی از نسخه های دیوان خواجه
به عوض خواجه، از دوست استفاده شده است.
سؤال
انتخاب مفهوم عوامفریب «دوست»، به جای مفاهیم خواجه و ارباب
به قصد تحریف ماهیت دیالک تیک بنده و (۳)، دیالک تیک رعیت و (۴) است.
جواب
انتخاب مفهوم عوامفریب «دوست»، به جای مفاهیم خواجه و ارباب برای تحریف ماهیت دیالک تیک بنده و بنده دار، دیالک تیک رعیت و ارباب است.
بنده دار هرگز نمی تواند دوست بنده خود باشد.
حافظ و سعدی حق ندارند، مفاهیم اجتماعی را به لجن بکشند و تحریف کنند.
رابطه دوستی نه رابطه مبتنی بر استثمار و ستم، زبردستی و زیردستی، بلکه رابطه مبتنی بر برابری است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر