سیری در پژوهشی از شفیعی کدکنی راجع به شعر و شاملو و «شعرا» (16) (بخش آخر)

شفیعی کدکنی درباره شاملو چه می ‌گوید؟
تحلیلی از
یدالله سلطانپور  

و این بزرگ کردن ‌ها به هیچ وجه صد در صد به شعر او مربوط نیست، 
مربوط به موقع‌ شناسی او ست  

·        منظور شفیعی کدکنی از اصطلاح «موقع شناسی» چیست؟

1
موقع شناسی یعنی

تشخیص وضع و مقام و محل

و

عمل به اقتضای آن

·        این تعریف فرهنگ واژگان فارسی از مفهوم «موقع شناسی» است.

·        آیا منظور شفیعی کدکنی این است که احمد شاملو به تشحیص درست اوضاع نایل امده و به اقضای آن عمل کرده است؟

·        اگر منظور او همین باشد، باید از خود پرسید که کی و کجا و چگونه؟

2

·        از قضا این مفهوم یکی از  مفاهیم محبوب سید علی هم است:  

الف

حضرت آیت الله خامنه ای

در كلاس درس خارج فقه (؟)  

 با تقدير و تشكر

از

بصيرت، شجاعت و موقع شناسی ملت ايران

در خلق حماسه عظيم مردمی و باشكوه ۲۲ بهمن گفت...

·        پس منظور از موقع شناسی، ارتکاب بزرگ ترین و مهیب ترین اشتباهات تاریخی است.

ب

رهبر معظم انقلاب در دیدار پرشور مردم (؟)  آذربایجان:

بصیرت و موقع شناسی ملت ایران نشان داد

این ملت شكست نخواهد خورد.

·        بنابرین ملت ایران هم در این سی و اندی سال، حسابی ترقی کرده و به مقام معظم احمد شاملو ارتقا یافته است.

·        پس علاوه بر شکست ناپذیری، شهرت جهانی ملت ایران هم به دلیل موقع شناسی آن است.

3

و این بزرگ کردن ‌ها به هیچ وجه صد در صد به شعر او مربوط نیست، 
مربوط به موقع‌ شناسی او ست  

·        در واژه موقع شناسی می توان گرایشات سیاسی و اجتماعی مثبت و منفی متضادی را گنجاند.

·        ببرکت موقع شناسی هم می توان بانی خدمت شد و هم می توان دست به خیانت زد.

·        این واژه به تنهائی فقط بیانگر فرم کرد و کار کسی است و نه بیانگر محتوا و سمت و سوی آن.

4

و این بزرگ کردن ‌ها به هیچ وجه صد در صد به شعر او مربوط نیست، 

مربوط به موقع‌ شناسی او ست و به قول خودش

- با الهام از تعبیری از مایاکوفسکی –

«سفارش زمانه» را پذیرفتن.

·        شفیعی کدکنی برای توضیح دقیقتر مفهوم موقع شناسی، دست به دامن مفهومی بمراتب مبهمتر می شود:

·        پذیرفتن سفارش زمانه.

·        اکنون باید تمامی فانتزی خود را بسیج کرد و منظور احمد شاملو و شفیعی کدکنی را حدس زد.

·        زمانه و یا روزگار چه سفارشی داده که احمد شاملو پذیرفته است؟

·        ضمنا منظور از زمانه چیست؟

·        سطح توسعه نیروهای مولده؟

·        سمت و سوی تاریخ؟

·        سوبژکت تاریخ؟

·        محتوای دوران؟

5

 نه اخوان، نه فروغ، نه نیما، نه سپهری،

هیچکدام این طوری سفارش زمانه را نتوانستند بپذیرند.

·        چرا و به چه دلیل شفیعی کدکنی به این نتیجه رسیده است؟

·        شهرت شاملو آیا بدان معنی است که او سفارش کذائی زمانه را پذیرفته و دیگران جا زده اند و شانه از پذیرش آن خالی کرده اند؟

·        ضمنا چرا شفیعی کدکنی به جای خود اندیشی با طناب پوسیده ادعای شاملو به چاه تحلیل اندر می شود؟

·        شاملو حتی معنی اشعارش را نمی داند، چه رسد به درک سفارش زمانه و ضمنا پذیرفتن آن.

·        وقتی دکتر خصوصی اش ـ نور الدین سالمی ـ سؤال پیچش می کند، می گوید:

·        «معنی اشعارم را برو از پاشائی بپرس.»

6

نه اخوان، نه فروغ، نه نیما، نه سپهری،

هیچکدام این طوری سفارش زمانه را نتوانستند بپذیرند.

·        مفهوم «سفارش زمانه» به احتمال قوی همان مفهوم «بار امانت» خواجه شیراز است و شخص شخیص شاملو، شخص شخیص خواجه است:

آسمان بار امانت نتوانست کشید

قرعه کار به نام من دیوانه زدند

·        احمد شاملو کپیه ی خواجه شیراز است و در خالی بندی دست او را از پشت بسته است.

·        آسمان از حمل بار امانت عاجز بوده، ولی خواجه شیراز قدر قدرتی است که باکی از حمل بار خارق العاده امانت ندارد.

احمد شاملو در حال در آوردن ادای آلبر کامو

·        هنر بزرگ احمد شاملو هم در آوردن ادای این و آن بوده است.

·        این ادعای شفیعی کدکنی که نیما و اخوان و فروغ عاجز از پذیرش سفارش زمانه کذائی بوده اند، بی پایه است.

·        هنوز اشعار نیما تحلیل نشده اند تا از خدمات بزرگ نیما و از عظمت میراث فکری و فلسفی او پرده برافتد.

·        ما هنوز اخوان را نمی شناسیم، ولی اشعار فروغ را تحلیل کرده ایم و می دانیم که او علیرغم کوتاهی عمر صدها بار تیز اندیشنده تر از احمد شاملو بوده است.

7

·        شهرت شاملو به دلیل ایده ئولوژی فاشیستی و ضد توده ای او ست و نه به دلیل پذیرش سفارش زمانه.

·        این طبقه حاکمه امپریالیستی است که امثال شاملو را بزرگ می کند تا ذهن جامعه را مسموم سازد و به عذاب الیم گرفتار سازد.

·        این همان طبقه حاکمه امپریالیستی است که لات ها و لومپن هائی از قبیل هیتلر و موسولینی و بوش و سارکوزی و برلسکونی و اجامر وطنی را برغم جنون شان بزرگ کرده و بر سر بشریت و ملت زحمتکش آوار کرده است.

پایان