نیهلیسم اخلاقی (6)

 

سمبل داد (عدالت)

انتقاد رادیکال از اخلاق

از سوفیست ها تا نیچه 

پروفسور دکتر وینفرید شرودر

برگردان شین میم شین

  

26

·        گیره ای هست که تزهای نیچه و پیشقراولان نیچه را در پیوند با هم نگه می دارد.

الف

·        آماج مشترک حمله همه آنها ـ بی اعتنا به تفاوت های موجود در طرح های ضد اخلاقی هر کدام از آنها ـ موازین اخلاقی بنیادی معینی اند که در هر اخلاقی وجود دارند.

ب

·        استدلالات همه آنها بر ضد موازین اخلاقی ئی اند که بخش عمده آنچه را که امروز اخلاق حداقل (مینیمال)، به قول استراوسون، «تفسیر مینیمال از اخلاق» نامیده می شوند، تشکیل می دهند.

·         (استراوسون، «اخلاق اجتماعی و ایدئال فردی»، ص 30)   

ت 

·        این اخلاق مینیمال از آنتیک (جهان باستان کلاسیک) تا عصر جدید، در مفهوم «داد» (عدالت) جمعبندی شده است.

پ

·        این مفهوم «داد» ـ صرفنظر از  مفاهیم دادگستری و دادگاه و تقسیم عادلانه ثروت اجتماعی و غیره ـ دربرگیرنده ی نهی از پایمال سازی حقوق همنوعان (همنوع آزاری) و نهی از رفتار دلبخواهی (نابرابر) با همنوعان است.

ث

·        ما اینجا با هنجارهای بنیادی سر و کار داریم که در همه اخلاق ها و سیستم های حقوقی وجود دارند.

27

·        این هنجارهای بنیادی حتی با توجه به درک سنتی از اخلاق مینیمال، موازین اخلاقی ئی را تشکیل می دهند که تعیین کننده اعمال ما هستند.

الف

·        از گروتیوس که به تأملات آنتیک (جهان باستان کلاسیک) برمی گشت تا شوپنهاور، همه بر این نظر بوده اند که مفهوم «داد» حاوی تکالیف و یا توصیه های مثبت نیست، بلکه فقط حاوی نهی از منکر است، حاوی منهیات است که قابل جمعبندی در نهی از همنوع آزاری اند.

ب

·        مفهوم «داد»، به قول گروتیوس، «اغلب به معنی انکار و یا سلب بکار می رود تا به معنی تأیید و یا اثبات.» 

ت

·        «داد» به قول اسمیت، «فضیلتی سلبی» است.

پ

·        دلیل اینکه چرا «سلبیت و یا منفیت داد» (شوپنهاور)  همیشه به مثابه معیار مهم این موازین بنیادی زیر ذره بین گذاشته و برجسته می شود، روشن است:

·        این شرط ضرور برای غلبه پذیر سازی هنجارها ست.

ث

·        زیرا انجام تکالیف مثبت از قبیل مساعدت به همنوعان فقط در صورت تحریم از مردم آزاری (پایمال سازی حقوق همنوعان) امکان پذیر است:

·        به قول شوپنهاور، «چون دادخواهی (عدالت طلبی) صرف سلبی و یا منفی است، بنایرین می توان بر آن غالب آمد.»

·        بی اعتنائی به مردم آزاری (پایمال سازی حقوق همنوعان) فقط از موضع ضعف توصیه نمی شود.

ادامه دارد.