خرد ـ انسان ـ تاریخ (۷۹)

پروفسور دکتر مانفرد بور

برگردان

شین میم شین

فصل ششم

وظیفه فکری فلسفه کلاسیک بورژوایی آلمان

بخش دوم

ادامه

۴۰

·    این یکی از تلاش های بیشمار فلسفه کلاسیک بورژوایی برای اثبات تز تسلط راسیونال (عقلی، عقلایی، بخردانه) انسان بر طبیعت و جامعه و بدان وسیله حل مسئله اساسی خویش بوده است.

۴۱

 

·    ناقوس این اندیشه برای نخستین بار توسط فرانسیس بیکن و دکارت به صدا در می آید و بعد در مجموعه فلسفه کلاسیک بورژوایی به طرز لاینقطع طنین می اندازد.

۴۲

·    مثلا در آثار توماس هوبس، اسپینوزا، لایب نیتس و کانت.

۴۳

·    حتی انکار وجود جهان خارج توسط اسقف برکلی (مؤسس ایدئالیسم ذهنی)، بر همان پایه استوار شده است که فرضه هولباخ (از نمایندگان بزرگ ماتریالیسم فرانسه) مبنی بر اینکه ماده توان تفکر دارد.

·    (هولباخ، «سیستم طبیعت»، بخش ۱، فصل ۷

·    مراجعه کنید به پله خانوف، «مقالاتی راجع به تاریخ ماتریالیسم»، ۱۹۵۷، ص ۱۷)

۴۴

·    تئوری فیشته نیز مبنی بر اینکه من خودمختار، واضع (وضع کننده ی) غیر من برای خودشناسی است، راه حلی برای حل این مسئله اساسی فلسفه کلاسیک بورژوایی بوده است.

۴۵

·    آموزه شلینگ راجع به نگرش هوشمندانه (روشنفکرانه)  و درک هگل از محتوای منطق به مثابه «نمودارسازی (تبیین) خدا و تبیین چگونگی اش، قبل از خلق طبیعت و خلق روح پایان مند» نیز به همین سان.

·    (هگل، «علم منطق»، ۱۹۴۸، ص ۳۱)

۴۶

·    تلاش های مختلف در فلسفه کلاسیک بورژوایی در تاریخ توسعه اش با روند تشکیل جامعه بورژوایی مطابقت داشته است.

۴۷

·    این جو (فضای) جامعه ای ـ تاریخی عامی است که در آن، رونق و شکوفایی فلسفه کلاسیک بورژوایی صورت گرفته است.

۴۸

·    فرم عرض اندام تفکر کلاسیک بورژوایی بازتاب مرحله توسعه نایله جامعه بورژوایی است.

۴۹

·    ضمنا بازتاب مرحله توسعه اقتصادی، جامعه ای (اجتماعی)، ایده ئولوژیکی و سیاسی آن است. 

۵۰

·    این پیشرفت تفکر کلاسیک بورژوایی هرگز مستقیم الصراط (خطی ـ مستقیم) نبوده است.

۵۱

·    نمی توانست هم مستقیم الصراط باشد.

۵۲

·    برای اینکه روند گذار از جامعه فئودالی به جامعه بورژوایی به همان سان، هرگز مستقیم الصراط نبوده است.

·    (گذار طرز و طریق و ترفند عبور از موانع موجود بر سر راه.

·    مثلا عبور از رودخانه ای خروشان به مدد پل، قایق و غیره. مترجم)

 ادامه دارد.