بهرام افضلی
(۱۳۱۷، قم - اسفند ۱۳۶۲، تهران)
ﺟﻼﻝ ﺳﺮاﻓﺮاﺯ
(ﺁﺑﺎﻥ ۱۳۶۳)
به یاد
ﺑﻬﺮاﻡ اﻓﻀﻠﻲ
ویرایش و تحلیل از
میمحا نجار
داس ها و سیب های کال
شاخه های لال
جلال جوان، دیالک تیک ابزار و آماج را به شکل دیالک تیک داس و سیب بسط و تعمیم می دهد.
ابزار اصولا باید با آماج انطباق داشته باشد.
با چرخ خیاطی نمی توان به شخم زمین نایل آمد.
چون فونکسیون چرخ خیاطی نه شخم زمین، بلکه دوخت و دوز است.
داس هم به همین سان.
فونکسیون داس درو کردن نباتات است و نه چیدن سیب.
جلال جوان هم از این قضیه خبر دارد.
ولی اگر به جای داس ها از دست ها بهره برمی گرفت، علیرغم ظاهر رئالیستی اش، ایرئالیستی می گشت.
دلیل رئالیستی بودن این دیالک تیک این است که سیب ها کال اند.
سیب اگر رسیده باشد، به باد ملایمی حتی پایین می افتد.
طبقه حاکمه سیب های کال را با داس قلع و قمع می کند.
اعضای انقلابی و دگر اندیش جامعه بی رحمانه قصابی می شوند.
هدف جلال جوان هم ابلاغ این خبر هولناک است.
نشان دادن توحش طبقه حاکمه تازه به قدرت نشسته است.
تأکید شاعر بر کال بودن سیب ها، اولا اشاره به جوان بودن قربانیان ترور اشرافیت فئودالی ـ فوندامنتالیستی ـ روحانی است.
سن خود ناخدا ۴۵ سال بیشتر نیست.
در قرن حاضر آدم ها بطور طبیعی دو برابر او عمر می کنند.
بقیه اعضای حزب توده هم عمدتا جوانمرگ شده اند.
ضحاکان جماران و جمکران با نوشیدن خون جوانان توده و حزب توده است که نیرو گرفته اند و عمر ۱۰۰ ساله می کنند.
یکی از دلایل کال بودن سیب های توده و حزب توده از دید جلال جوان باید همین باشد.
دلیل دیگر جلال جوان شاید این باشد که حزب توده، پس از سرنگونی سلطنت، از صفر شروع به کار می کند.
رهبری حزب توده، یا از دخمه های زندان شاه پس از ۲۵ سال بیرون آمده اند و یا از تبعید برگشته اند.
یعنی از نعمت زندگی طبیعی و عادی بی بهره زیسته اند.
کسی می تواند به این حقایق پی ببرد که زندان و غربت را تجربه کرده باشد.
زندان کشیدن فقط تحمل ذلت تنهایی و بی همه چیزی نیست.
زندان کشیدن یعنی ۲۵ سال تمام در جو اختناق آور فشار و ترور و ترس مدام زیستن.
زندگی در غربت یعنی تحمل ذلت روحی و روانی و ارزشی و شخصی و شخصیتی دیگر.
یعنی سقوط تا درجه سربار بیگانه.
یعنی تحمل تحقیر در فرم های متنوع.
یکی از دلایل صرفنظر رهبران حزب توده از مهاجرت دوم احتمالا تجربه ذلت غربت بوده است.
یعنی مرگ به دست دژخیمان جماران و جمکران را بر ذلت غربت ترجیح داده اند.
حزب توده در هر صورت از صفر شروع به کار می کند.
حتی برای نامه مردم هیئت تحریریه آبدیده ای ندارد.
هیئت تحریریه نامه مردم از هواداران انشاء نویس چه بسا بی خبر از خرد و خربزه و خرما تشکیل می شود.
هنر این جماعت جمع آوری پراگماتیستی جفنگیاتی از زباله های طبقه حاکمه جدید و جمعبندی آنها به عنوان تحلیل شرایط بوده است.
اعضای حزب توده از این بابت کال بود اند.
هنوز توده ای نبوده اند.
احتمالا منظور جلال جوان هم همین است.
خود جلال هم از همان سیب های کال بوده است که جان از گزند داس ها بدر برده است.
منظور شاعر از شاخه های لال چیست؟
برای کشف پاسخ به این پرسش، باید به کشف دیالک تیکی نایل آمد که شاعر ناخودآگاهانه بسط و تعمیم داده است:
شاعر علاوه بر دیالک تیک ابزار و آماج، دیالک تیک فرد و جامعه را به شکل دیالک تیک سیب و شاخه بسط و تعمیم داده است.
در پرتو این دیالک تیک می توان گفت که منظور از سیب ها افراد و یا اعضای جامعه اند و منظور از شاخه ها، خود جامعه و جهان است.
خود جامعه که از اقشار و طبقات اجتماعی متفاوت و متضاد تشکیل یافته است.
سؤال این است که منظور شاعر از لال چیست و چرا شاعر، شاخه ها را لال می نامد؟
شاید منظور شاعر این باشد که احدی از اقشار و طبقات اجتماعی در مقیاس ملی و بین المللی اعتراضی به قلع و قمع حزب توده معصوم تر و مظلوم تر از ۱۴ معصوم مظلوم ندارد.
در واژه لال، در هر صورت، انتقاد اجتماعی شاعر زبانه می کشد.
این نکته در مقیاس ملی و بین المللی قابل تأمل و انتقاد است.
کوسه رفسن ـ جانی و میر حسین موسوی هم در شب عاشورای سرکوب حزب توده به همین مسئله به سلیقه خود اشاره کرده اند:
کوسه ـ بی شرمانه و خصمانه ـ گفت:
«انتظار حمایت از کشورهای سوسیالیستی گدا نداشته باشید.
کافی است که قرار داد خرید چند پیت پنیر با آنها ببندیم و فراموش تان کنند.»
(نقل به مضمون)
درلحن کوسه ی کثافت، آنتی کمونیسم نفرت انگیزی موج می زد.
میر حسین موسوی خطاب به ممالک امپریالیستی گفت:
ما به وعده ای که داده بودیم، عمل کردیم.
شما هم به عهدی که با ما بسته اید، وفا کنید.
(نقل به مضمون)
ابزار اصولا باید با آماج انطباق داشته باشد.
با چرخ خیاطی نمی توان به شخم زمین نایل آمد.
چون فونکسیون چرخ خیاطی نه شخم زمین، بلکه دوخت و دوز است.
داس هم به همین سان.
فونکسیون داس درو کردن نباتات است و نه چیدن سیب.
جلال جوان هم از این قضیه خبر دارد.
ولی اگر به جای داس ها از دست ها بهره برمی گرفت، علیرغم ظاهر رئالیستی اش، ایرئالیستی می گشت.
۱
داس ها و سیب های کال
شاخه های لال
سیب اگر رسیده باشد، به باد ملایمی حتی پایین می افتد.
طبقه حاکمه سیب های کال را با داس قلع و قمع می کند.
اعضای انقلابی و دگر اندیش جامعه بی رحمانه قصابی می شوند.
هدف جلال جوان هم ابلاغ این خبر هولناک است.
نشان دادن توحش طبقه حاکمه تازه به قدرت نشسته است.
۲
داس ها و سیب های کال
شاخه های لال
سن خود ناخدا ۴۵ سال بیشتر نیست.
در قرن حاضر آدم ها بطور طبیعی دو برابر او عمر می کنند.
بقیه اعضای حزب توده هم عمدتا جوانمرگ شده اند.
ضحاکان جماران و جمکران با نوشیدن خون جوانان توده و حزب توده است که نیرو گرفته اند و عمر ۱۰۰ ساله می کنند.
یکی از دلایل کال بودن سیب های توده و حزب توده از دید جلال جوان باید همین باشد.
۳
داس ها و سیب های کال
شاخه های لال
رهبری حزب توده، یا از دخمه های زندان شاه پس از ۲۵ سال بیرون آمده اند و یا از تبعید برگشته اند.
یعنی از نعمت زندگی طبیعی و عادی بی بهره زیسته اند.
کسی می تواند به این حقایق پی ببرد که زندان و غربت را تجربه کرده باشد.
زندان کشیدن فقط تحمل ذلت تنهایی و بی همه چیزی نیست.
زندان کشیدن یعنی ۲۵ سال تمام در جو اختناق آور فشار و ترور و ترس مدام زیستن.
زندگی در غربت یعنی تحمل ذلت روحی و روانی و ارزشی و شخصی و شخصیتی دیگر.
یعنی سقوط تا درجه سربار بیگانه.
یعنی تحمل تحقیر در فرم های متنوع.
یکی از دلایل صرفنظر رهبران حزب توده از مهاجرت دوم احتمالا تجربه ذلت غربت بوده است.
یعنی مرگ به دست دژخیمان جماران و جمکران را بر ذلت غربت ترجیح داده اند.
۴
داس ها و سیب های کال
شاخه های لال
حتی برای نامه مردم هیئت تحریریه آبدیده ای ندارد.
هیئت تحریریه نامه مردم از هواداران انشاء نویس چه بسا بی خبر از خرد و خربزه و خرما تشکیل می شود.
هنر این جماعت جمع آوری پراگماتیستی جفنگیاتی از زباله های طبقه حاکمه جدید و جمعبندی آنها به عنوان تحلیل شرایط بوده است.
اعضای حزب توده از این بابت کال بود اند.
هنوز توده ای نبوده اند.
احتمالا منظور جلال جوان هم همین است.
خود جلال هم از همان سیب های کال بوده است که جان از گزند داس ها بدر برده است.
۵
داس ها و سیب های کال
شاخه های لال
برای کشف پاسخ به این پرسش، باید به کشف دیالک تیکی نایل آمد که شاعر ناخودآگاهانه بسط و تعمیم داده است:
شاعر علاوه بر دیالک تیک ابزار و آماج، دیالک تیک فرد و جامعه را به شکل دیالک تیک سیب و شاخه بسط و تعمیم داده است.
در پرتو این دیالک تیک می توان گفت که منظور از سیب ها افراد و یا اعضای جامعه اند و منظور از شاخه ها، خود جامعه و جهان است.
خود جامعه که از اقشار و طبقات اجتماعی متفاوت و متضاد تشکیل یافته است.
سؤال این است که منظور شاعر از لال چیست و چرا شاعر، شاخه ها را لال می نامد؟
۶
داس ها و سیب های کال
شاخه های لال
در واژه لال، در هر صورت، انتقاد اجتماعی شاعر زبانه می کشد.
این نکته در مقیاس ملی و بین المللی قابل تأمل و انتقاد است.
کوسه رفسن ـ جانی و میر حسین موسوی هم در شب عاشورای سرکوب حزب توده به همین مسئله به سلیقه خود اشاره کرده اند:
الف
داس ها و سیب های کال
شاخه های لال
«انتظار حمایت از کشورهای سوسیالیستی گدا نداشته باشید.
کافی است که قرار داد خرید چند پیت پنیر با آنها ببندیم و فراموش تان کنند.»
(نقل به مضمون)
درلحن کوسه ی کثافت، آنتی کمونیسم نفرت انگیزی موج می زد.
ب
داس ها و سیب های کال
شاخه های لال
ما به وعده ای که داده بودیم، عمل کردیم.
شما هم به عهدی که با ما بسته اید، وفا کنید.
(نقل به مضمون)
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر