مبارزه بر سر فلسفه و «نا فلسفه»
پروفسور دکتر اندراس گدو
برگردان شین میم شین
بخش چهارم
«نا فلسفه» در مبارزه بر ضد فلسفه
ادامه
25
·
«غیر فلسفه» و «هیچدانی» ئی که یاکوبی در
لفافه آنها، آموزش علم فیشته را می کوبد، بر برسمیت شناسی وارونه ی جمله ای مبتنی
است که منتسب به گوت هلد افرائیم لسینگ است:
·
«فلسفه دیگری غیر از فلسفه اسپینوزا وجود
ندارد.»
·
(یاکوبی، «آثار یاکوبی»، جلد 4، فصل 1، ص 55،
1819)
گوت هلد افرائیم لسینگ (1729 ـ 1781)
نویسنده و شاعر برجسته روشنگری آلمان
نویسنده و شاعر برجسته روشنگری آلمان
·
(یاکوبی این جمله لسینگ را وارونه می کند:
·
«غلط تر از فلسفه اسپینوزا (کاوزا سوئی)، فلسفه
ای وجود ندارد.» مترجم)
26
·
یاکوبی اینجا ـ بمراتب بیشتر و
قطعی تر از کانت و فیشته و شلینگ و هگل ـ به جایگاه مرکزی تضاد میان ماتریالیسم و ایدئالیسم
در فلسفه آگاه بوده است.
27
·
یاکوبی از موضع فلسفه عقیدتی خود
حدس می زد که اصل اعتبار عام و علمیت در فلسفه ایدئالیستی فیشته و هگل و دیالک تیک
خرد مطلق در فلسفه آندو آبستن امکان و خطر تبدیل ایدئالیسم به ماتریالیسم است.
28
·
یاکوبی با پرچم برسمیت شناسی «هستی
زنده»، ماهیت آن، اصل حیات، منبع درونی فهم و اراده بر ضد کانت و فیشته وارد صحنه
می شود و آندو را به دلیل برسمیت شناسی لیاقت دست یابی انسان به «دانش بی واسطه» و شناخت احساس و
عقیده مورد سرزنش قرار می دهد.
29
·
یاکوبی «پیوند درونی میان فیزیک و
متافیزیک» را که ماتریالیست ها مطرح کرده بودند، تخریب می کند و به جای آن، سرسپردگی
فلسفه (عقیدتی) به مذهب را اعلام می دارد.
30
·
یاکوبی بر آن بوده که قبل از احساس
و ایمان و دانش بی واسطه و بویژه قبل از همه تئوری های علمی و سیستم های فلسفی،
ناظر و قاضی درونی قرار دارد که همه آنها را تحت نظارت خود دارد.
·
(یاکوبی، «آثار یاکوبی»، جلد 2، فصل 1، ص 111،
1815)
31
·
به شعارهای شنیدنی یاکوبی توجه باید
کرد:
الف
·
«علم هیچدانی در شناخت این مسئله است که
تمامی دانش بشری ناقص است و باید ناقص بماند.»
ب
·
«علم هیچدانی، هیچدانی داننده است!»
ت
·
«بهتر آن است که از این ناقص دست برداریم.
·
برای اینکه تنها و تنها عقیده و
ایمان است که رهگشا ست.
·
عقیده و ایمانی که بکمک وحی متکی
بر عقل، نصیب بشر شده است.»
·
(یاکوبی، «آثار یاکوبی»، جلد 4، بخش 1، ص 14)
32
·
یاکوبی در اینجا ضمن توصیه صرفنظر
از تئوری فلسفی و علمیت آن، فلسفه ی «نا فلسفی» ئی را بر تخت می نشاند که از طرق
علمی قابل شناخت نیست.
·
اما بنظر یاکوبی همین فلسفه ی «نا فلسفی»
قادر به ارزیابی و سنجش همه علوم است.
پایان
ادامه دارد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر