استالینیسم چیست؟ (13)

پروفسور دکتر ورنر هوفمن (1922 ـ 1969)
برگردان میم حجری

مسئله سوم
رابطه استالینیسم با مسئله ملی

• این مشکل در روابط میان دولت ها نیز بروز کرده است.
• نمی توان گفت که سیاست خارجی اتحاد شوروی در دوره استالین بطور کلی استالینیستی بوده است.

• قوانین حفظ موجودیت ملی خویش سیاست خارجی هر رژیمی را تحت تأثیر جدی خود قرار می دهند.

• سیاست خارجی، سیاست صرفنظر ناپذیر قدرت است.
• سیاست خارجی اتحاد شوروی در زمان استالین نیز بی پرنسیپ نبوده است.

• این نکته در مورد مسائل زیر نیز صادق بوده است:

1

• در مورد عقد موافقت نامه با هیتلر

2

• در مورد برگرداندن مناطقی که در زمان تزار جزو قلمرو روسیه بوده اند، به قلمرو اتحاد شوروی

3

• و حتی در مورد موضعگیری نسبت به کشورهای مستعمره در جهان

*****

• استالینیسم در مسائل زیر نمودار می گردد:

1

• در سیاست ملی در درون اتحاد شوروی که در زمان استالین ـ قسما ـ با توسل به زور عملی می شود.

2

• در رابطه اتحاد شوروی با احزاب کمونیست کشورهای دیگر

3

• در مسائل داخلی احزاب کمونیست کشورهای دیگر که در دوره انترناسیونال سوم (1919 ـ 1943) و حتی بعد از آن نیز عمدتا از مسکو هدایت می شوند.
• ما اینجا قصد بررسی دقیقتر این مسئله را نداریم.

4

• استالینیسم علاوه بر این، خود را بعد از جنگ جهانی دوم، در رابطه قدرت شوروی با احزاب مارکسیستی حاکم در کشورهای دیگر نمایان می سازد.
• مداخله اتحاد شوروی در امور داخلی حکومت های ملی دیگر چندان بوده، که در مورد یوگوسلاوی به قطع روابط فی مابین منجر می شود.
• روابط اقتصادی نیز همزمان، بطرزی یکطرفه برقرار می شدند، آن سان که همان قدرت رهبری که از سوئی با برخی کمک ها به ساختمان سریع ـ قبل از همه ـ صنایع کشورهای «دوست» می پرداخت، از سوی دیگر، در تجارت فی مابین، با تحمیل یکجانبه قرارداد اقتصادی، روابط ارزی و قیمت های متفاوت و غیره، به سود جوئی های هنگفت مبادرت می ورزید.

• البته بعد از مرگ استالین، این مناسبات نابرابر بطور بنیادی تغییر یافته اند.

• برنامه مصوبه پلنوم 22 حزب کمونیست اتحاد شوروی (در سال 1961) مبنی بر گذار جامعه شوروی به «کمونیسم تمام عیار» کمک به کشورهای سوسیالیستی دیگر را در دستور کار خویش قرار می دهد، تا همه کشورهای سوسیالیستی بتوانند بطور تقریبا همزمان به مرحله کمونیسم پا نهند.

ادامه دارد