خود آموز خود اندیشی (۱۱۵۱)

 

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت ششم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص  ۸۶ ـ ۸۷)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

 

چو سودا، خرد را بمالید گوش

نیارد دگر سر بر آورد هوش.

معنی تحت اللفظی:

اگر هوای عشق، عقل را گوشمالی دهد، بشر بیهوش می شود.

 

سعدی

در این بیت شعر،

 دیالک تیک (۱) و عقل

را

 به شکل دیالک تیک سودا و عقل بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را به درستی، از آن غریزه (سودای عشق) می داند.

 

سعدی

در این بیت شعر،

 دیالک تیک غریزه و عقل

را

 به شکل دیالک تیک سودای عشق و عقل بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را به درستی، از آن غریزه (سودای عشق) می داند.

 

سعدی این اندیشه را باید از فردوسی به ارث برده باشد:

 

یکی آن، که بر تو چنین گشته ام

خرد را ز بهر هوا کشته ام

معنی تحت اللفظی:

به سبب گرایش عاطفی و عاشقانه اینچنینی به تو،

عقل خود را فدای هوا و هوس کرده ام.

 

فردوسی

 در این بیت شعر،

 از قول زنی که عاشق رستم بوده، دیالک تیک غریزه و عقل را به شکل دیالک تیک هوا و خرد بسط و تعمیم می دهد و عقل را مغلوب غریزه (هوا) می سازد.

 

ادامه دارد.