دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۴۵۳)

پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن

اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت

و

دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین  

متد 

(اسلوب)

۷۸

فونکسیون های متدئولوژیکی تئوری

(ماتریالیسم تاریخی)

الف

·    تئوری در جامعه شناسی قبل از همه به لحاظ متدئولوژیکی حاوی فونکسیون سمت نمایی (سمت دهنده ای) است.

·    منظور اینجا تئوری عام است.

·    یعنی ماتریالیسم تاریخی است که بنیان پژوهش امپیریکی (تجربی) است:

·    مثلا 

۱

·    سیستم مقولات ماتریالیسم تاریخی است.

۲

·     مفاهیم ماتریالیسم تاریخی اند.

۳

·     فرضیه های ماتریالیسم تاریخی اند.

۴

·    کلیشه های توضیحی ماتریالیسم تاریخی

۵

·    تفاسیر و غیره ماتریالیسم تاریخی اند.

ب

·    تئوری در جامعه شناسی ثانیا به لحاظ متدئولوژیکی حاوی فونکسیون عملیاتی (اوپراتیو) است که اقدامات زیر را تحت تأثیر خود قرار می دهد: 

۱

·    برنامه ریزی به مدد متدها و تکنیک ها (اسالیب و فنون) را

۲

·    اجرا به مدد متدها و تکنیک ها (اسالیب و فنون) را.

۳

·     حلاجی و ارزیابی مته متیکی ـ استاتیستیکی (ریاضی ـ آماری) به مدد متدها و تکنیک ها (اسالیب و فنون) را.

۸۰

·    توجه آگاهانه به این فونکسیون های تئوری در مقابل متدها و تکنیک ها (اسالیب و فنون) برای برآمدن از عهده انجام اقدامات زیر تعیین کننده است:

الف

·    برای انتخاب متدها و فنون که متناسب با آماج های پژوهشی مورد نظر باشند و برای استفاده از آنها.

ب

·    برای تعیین و طبقه بندی داتاهایی که به کمک آن متدها و فنون جمع آوری شده اند.

۸۱

·    بدین طریق برای طبقه بندی فاکت هایی که به کمک انالیز اسناد و نظرپرسی گردآوری شده اند، تعیین چگونگی در نظر گرفتن خودویژگی پژوهش سوسیولوژیکی توسط طرح تئوریکی، تعیین کننده است:

·    جامعه شناسی روندهای اجتماعی را در فرم نمودین واقعی شان، به مثابه پدیده همگانی،  یعنی به مثابه وحدتی از عوامل (فاکتورهای) اوبژکتیو و سوبژکتیو مورد بررسی قرار می دهد.

·    (یعنی به طرز دیالک تیکی مورد بررسی قرار می دهد. مترجم)

۸۲

·    این طرز بررسی جامعه شناسی، درک روند اجتماعی اوبژکتیو را و قانونمندی جریان آن را، قبل از همه با توجه به نظرات و اظهارات افراد الزامی می سازد.

۸۳

·    جامعه شناس به همین دلیل، باید نظرات افراد را به لحاظ تئوریکی به مثابه انعکاس روندها و پدیده های اوبژکتیو موجود، درک و تفسیر کند.

۸۴

·    درجه انعکاس اوبژکتیو این روندها و پدیده های اوبژکتیو در نظر هر کدام از افراد متفاوت است.

۸۵

·    درجه انعکاس اوبژکتیو این روندها و پدیده های اوبژکتیو در نظر هر کدام از افراد بسته به عوامل زیر است:

الف

·    بسته به جایگاه مشخص فرد مورد نظر در خود این روند و پدیده های مربوط بدان است.

ب

·    بسته به موضع فرد مورد نظر نسبت به این روند و پدیده های مربوط بدان است.

۸۶

·    اگر نتیجه نهایی تئوریکی این خودویژگی پژوهش های سوسیولوژیکی، مبنای طبقه بندی قرار داده شود، نادقیق و چه بسا حتی غلط خواهد بود، اگر فاکت های گردآوری شده به کمک انالیز اسناد را اوبژکتیو و فاکت های گردآوری شده از طریق نظرپرسی را سوبژکتیو قلمداد کنیم و به مثابه فاکت های سوبژکتیویستی مخدوش محسوب داریم

ادامه دارد.