۱۳۹۹ اسفند ۱۶, شنبه

درنگی در اخلاق الاشراف عبید زاکانی (۱۳)

  Bild
  

خواجه نظام‌الدین عبیدالله زاکانی معروف به عبید زاکانی
 (۷۰۱ ـ ۷۷۲ هجری قمری)
رساله اخلاق الاشراف
نهايت خساست

 
ویرایش و تحلیل
از
یدالله سلطان پور
 
۱

لاجرم از حشر و نشر و عقاب و عذاب و قرب و بعد و رضا و سخط و کمال و نقصان 

فراغتی تمام دارند

 
فلاسفه طرفدار مذهب مختار
  از
 خرافات مذهبی از قبیل روز قیامت و حساب و کتاب و بهشت و دوزخ 
فارغند.
 
جالب برای ما
برخورد عینی عبید به هر دو گروه فلسفی است.
عبید
نه
جانبدار فلاسفه طرفدار مذهب منسوخ است و نه فلاسفه طرفدار مذهب مختار.
  
به
همین دلیل
ما از برخورد عبید به فلاسفه طرفدار مذهب منسوخ
حیرت کردیم.
 
به نظر ما 
عبید
بیشتر جانبدار فلاسفه طرفدار مذهب مختار است.
چون نتیجه تحلیل بخش اعظم طنزهای عبید دال بر همین حقیقت امر است.
 
۲

لاجرم از حشر و نشر و عقاب و عذاب و قرب و بعد و رضا و سخط و کمال و نقصان 

فراغتی تمام دارند

و 

 نتیجه این معتقد 

آنکه همه روزه عمر در کسب شهوات و نیل به لذات 

مصروف فرموده

 
اکنون
عبید
از
اتیک فلاسفه طرفدار مذهب مختار
گزارش می دهد:
آنها
اهل لذت اند.
در حالیکه فلاسفه طرفدار مذهب منسوخ
اهل ریاضت بوده اند.

البته
باید روی این ادعای عبید کار کرد.

چون
قضیه در انتیک (جهان باستات کلاسیک) هم از همین قرار بوده است  
و
به
فلاسفه ماتریالیست از قبیل اپیکور
 و
 به 
طرفداران ماتریالیسم (توده ای ها) در ایران
 همین تهمت ها را زده اند.
در حالیکه اخلاقمندتر و پاک دامن تر و پارساتر از آنها یافت نمی شده است.

۳

می گویند:

ای آنکه نتیجه چهار و هفتی

وز هفت و چهار دایم اندر تفتی

می خور که هزار بار بیشت گفتم:

«بازآمدنت نیست چو رفتی، رفتی»

 
این رباعی از خی:ام است.
منظور از چهار
عناصر چهارگانه
(آب و آتش و باد و خاک)
و
منظور از هفت

هفت فلک، 

هفت کوکب:

 

۱

قمر

ماه

تأثيرش بيشتر در جزر ومدّ آبها ست و ضمناً چراغ و فانوس محسوب مي‌شود
 

۲

عطارد

  تير

كوچكترين منظومه شمسي است قطرآن یک پنجم قطر ماه 

 مدّت حركت انتقالي آن ۸۸ روز 

است 

و

 آن را دبير فلك گويند. 

فردوسي گويد.

 

۳

  زهره

  «ناهيد

- آناهيتا-

 رب النّوع موسيقي

- ونوس»

 مدّت حركت انتقالي آن ۲۲۵ روز است، 

ونوس رب النّوع زيبائي و عشق و شادي و اصالت و همرديف آفروديت «الهه زيبائي و عشق» در يونان باستان است.

۴
  شمس

  خور 

-  خورشيد - 

آفتاب

 رب النّوع زندگي و منبع نور و انرژي
   

۵

 مريخ

 بهرام 

 رب النّوع جنگ

 يكي از سيّارات منظومه شمسي كه كوچكتر از زمين است

 قطر آن تقريبا نصف قطر كره زمين است 

مدّت حركت انتقالي اش برابر۶۸۷ روز است 

دو قمر دارد به نام هاي ديموس و فربوس.
۶

مشتري 

  برجيس يا اورمزد 

الهه سعادت وخوشبختي

 و 

يكي از بزرگترين سيّارات منظومه شمسي است، 

حركت انتقالي آن يازده سال و سيصد و پانزده روز است

 و

دوازده قمر دارد 

و 

 دورترين سيّاره نسبت به زمين است 

و 

سعد اكبر است.

۷
  زحل
  كيوان،
 نحس اكبر،
 پس از مشتري از همه سيّارات منظومه شمسي بزرگتر است 
و 
 تقريبا هفتصد برابر زمين است.

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر