انتقاد
رادیکال از اخلاق
از
سوفیست ها تا نیچه
پروفسور
دکتر وینفرید شرودر
برگردان
شین میم شین
14
·
حتی دفاع بی حد و اندازه از
قساوت و بیرحمی در اثر مارکوی ده سد، امروزه
فعلیت (اکتوئالیته) دارد.
·
اگرچه بطور غیرمستقیم.
15
·
برای اینکه مخالفین روشنگری و
مدرنیته همان اثر او را به عنوان سندی دال بر شکست ناگزیر اخلاق خودمختار به خدمت
گرفته اند.
16
·
مسائلی که افلاطون در مکالمات میان
سقراط و تعدادی از سفسطه گران (سوفیست ها) مطرح می سازد، حاکی از جذابیت بی اعتنائی
(بی تفاوتی) اگوئیستی در راه تکثیر سود خویش و یا دال بر مسئله اعتبار عملی کماکان
هنجارهای اخلاقی در بینامی اجتماعی اند.
17
·
اگر کسی بحث های اخلاقی (اتیکی)
جاری در حال حاضر را دنبال کند، این اثر افلاطون را دیگر متعلق به جهان باستان
تلقی نخواهد کرد.
18
·
علاوه بر این، توجه به انتقاد از اخلاق
در ایام قدیم از این نظر مهم است که تردید ها، دستاویزها، بهانه ها و زیر علامت سؤال
گذاشتن ها، همیشه معنی و منشاء واقعی داشته اند و دارند.
·
به این مسائل باید راه حل ارائه
داد.
·
فرق هم نمی کند که کی طرح شده اند.
19
·
ضمنا متوجه می شویم که نظرات فلسفی
مثبت (سازنده) با چه سرعتی «کهنه» می شوند.
20
·
انتقاد ظاهرا در مقابل کهولت (پیری)
مقاوم تر از تئوری سازی است.
الف
·
دلیل آن اغلب این است که تز های مثبت
و سازنده به پیش شرایط بیشتری (به معنی منفی اش) نیاز دارند تا آنتی تز های
انتقادی ـ مخرب:
·
تزهای مثبت و سازنده با گذشت زمان،
با تغییر جو بحث و با محو مقدمات مقبول در آن زمان، قوه اقناعی خود را از دست می
دهند.
ب
·
آنتی تز های انتقادی ـ مخرب را اما
می توان در مقایسه با طرح تزهای مثبت و سازنده، در شرایطی هم فرمولبندی کرد که پیش
شرایط لازم اندک اند.
·
آنتی تز ها در این جور موارد، ارزش
به محک خوردن خود را از دست نمی دهند.
ت
·
مقاومت نظرات انتقادی در مقابل
کهولت را می توان در بعضی از زمینه های فلسفه شاهد بود:
1
رنه دکارت (1596 ـ 1650)
فیلسوف، ریاضی
دان و عالم علوم طبیعی
از مؤسسین راسیونالیسم
مدرن عصر جدید آغازین
تفکر
راسیونالیستی او را کارتزیانیسم نیز می نامند.
·
رنه دکارت با طرح این مسئله که
مضامین شعور ما شاید مکر و فریب دیو بد خواهی باشند، اندیشه ای را مطرح می سازد که
بنظر بعضی ها، هنوز هم دست از سر مردم برنداشته است.
2
·
همین اندیشه مبتنی بر اسکپتیسیسم (تردیدگرائی)
معرفتی ـ نظری دکارت همچنان و هنوز برای فلسفیدن امروزی درد سر
تولید می کند و به هیچ ترفندی نمی تواند ادعا کرد که «نیت دکارت تضمین شناخت ما
بوده است.»
3
دیوید هیوم (1711 ـ 1776)
فیلسوف، اقتصاددان و تاریخدان
از نمایندگان برجسته روشنگری انگلیس
از اقتصاددان ما قبل اقتصاد کلاسیک
معلم کانت و از دوستان و همفکران آدام اسمیث
·
تردید هیوم در زمینه هویت شخصی نیز
با توجه به حضور کماکانش در بحث های کنونی، از فعلیت نگرانی انگیزی برخوردار است.
21
·
اینها فقط مثال بودند تا ضرورت به
محک زدن اشارات، نکات، تردیدها و انتقادات ـ بی اعتنا، به قدمت آنها ـ گوشزد شود.
22
·
رفتار دیگرگونه در میدان فلسفه اخلاق
نباید بطور مکانیکی پیشاپیش محکوم شود.
الف
·
به همین دلیل هم تاملات و دلایل ضد
اخلاقی مخرب و رادیکال خود نیچه و هم معلمان او باید به چالش کشیده شوند.
ب
·
ضمنا باید دلایل ضد اخلاقی را به چالش
کشید که در فاصله زمانی بین سفسطه گران و نیچه مطرح شده اند.
پایان فصل اول
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر