۱۴۰۴ خرداد ۲۹, پنجشنبه

درنگی بر دروسی از امیر نیک آئین (۸)

  

 هوشنگ ناظمی
  (امیر نیک آئین)  
  
درنگی

از

شین میم شین


فصل دوم

طبیعت، جامعه، انسان


درس ۵۱

  مناسبات تولیدی

 

 اجزاء مقوله "مناسبات تولیدی"

 با تکامل اجتماع و رشد نیروهای مولده 

بین دستجات کشاورز و دستجات دامپرور و بین گروه های کشاورز و گروه های پیشه ور و بین اینها و گروه تجار، تقسیم کار ایجاد می شود 

و 

مناسبات تولیدی هر چه متنوع تر و تازه تری استقرار می یابد. 

تولید صنعتی ماشینی، این روابط بین تولید کنندگان، بین افراد اجتماع را بسیار گوناگون کرده است. 

اما از بین این تنوع و گوناگونی باید عنصر اساسی را پیدا کرد، باید به عامل ریشه ای دست یافت.

نیک آیین

 در این بخش از درس 

مناسبات تولیدی را کلی تصور و تصویر می کند که از اجزای متفاوتی تشکیل یافته است.

تحلیل نیک آیین 

اما

به دلیل بیگانگی او با متد دیالک تیکی،

در بهترین حالت، علمی ـ اکونومیستی می ماند.

نیک آیین  

در صدد تعیین و توضیح اجزای مناسبات تولیدی است.

۱

 با تکامل اجتماع و رشد نیروهای مولده 

بین دستجات کشاورز و دستجات دامپرور و بین گروه های کشاورز و گروه های پیشه ور و بین اینها و گروه تجار، تقسیم کار ایجاد می شود 

و 

مناسبات تولیدی هر چه متنوع تر و تازه تری استقرار می یابد.

معنی تحت اللفظی:

با توسعه جامعه و رشد نیروهای مولده

تقسیم جامعتی کار امکان پذیر می گردد 

و

در نتیجه ی تقسیم کار،

مناسبات تولیدی تکثیر و تنوع کسب می کند.


نیک آیین

در این جمله

میان توسعه جامعتی و رشد نیروهای مولده و تقسیم جامعتی کار 

رابطه علتی و معلولی برقرار می کند.

از همین نظر نیک آیین  

بی خبری او از متد دیالک تیکی آشکار می گردد.

نیک آیین   

انشاء می نویسد.

به همین دلیل

دروس او (که احتمالا ترجمه ای از دروس مدرسی اتحاد شوروی بوده است) 

مثل دروس مدرسی بی ثمر و کسل کننده می مانند و نه آموزنده. 

 

ما این انشای او را نخست ویرایش دیالک تیکی و سپس تحلیل مارکسیستی می کنیم:

۱

  رشد نیروهای مولده زمینه عینی لازمه را برای انفجار مناسبات تولیدی فراهم می آورد.

برای اینکه بین مناسبات تولیدی و نیروهای مولده رابطه دیالک تیکی برقرار است.

دیالک تیک مناسبات تولیدی و نیروهای مولده

(از ماتریالیسم تاریخی)

فرمی  از بسط و تعمیم دیالک تیک فرم و محتوا

(از ماتریالیسم دیالک تیکی) 

است.
 یعنی

مناسبات تولیدی = فرم

و

 نیروهای مولده = محتوا

 

نقش تعیین کننده در این دیالک تیک

از آن محتوا (نیروهای مولده) است.

 

به قول مارکس

با رشد عینی و جبری و الزامی پیگیر نیروهای مولده (محتوا)،

مناسبات تولیدی (فرم) به اندام رشد یافته نیروهای مولده تنگ می شود و اگر شرایط اوبژکتیو و سوبژکتیو لازم فراهم آید، مناسبات تولیدی (فرم)  منفجر می شود و جای آن را مناسبات تولیدی برتر می گیرد.

یعنی

انقلاب اجتماعی پیروز می شود.

به همان سان که با رشد فیزیکی کودک، پیراهن و کفش و شلوار به او تنگ می شوند، مزاحمش می شوند و حتی جر می خورند.


ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر