دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (76)

 

فصل پنجم

ایدئالیسم

پروفسور دکتر اندراس گدو

برگردان شین میم شین

بخش سوم

تاریخ پیدایش فلسفه حیات و پوزیتیویسم:

نقد خرد

  

قسمت دوم

  دیالک تیک ستیزی:

ترندلبورگ

 فریدریش آدولف ترندلبورگ (1802 ـ 1872)  

فیلسوف آلمانی

 از فلاسفه مهم بورژوائی واپسین

آثار

بررسی های منطقی

حقوق طبیعی بر پایه اتیک

·        مبارزه بر ضد دیالک تیک در فلسفه واپسین شلینگ (که در جزئیات حاوی نگرش ها و نکات دیالک تیکی بود، نافی دیالک تیک ستیزی بنیادی آن نمی گشت) به مثابه گشتاوری (ممانی) در تاریخ چالش با دیالک تیک عقلی در می آید.    

1

·         مبارزه بر ضد دیالک تیک در فلسفه واپسین شلینگ با دیالک تیک ستیزی ترندلبورگ انطباق می یابد و بر توسعه بعدی آن تأثیر می گذارد.

2

·        اگرچه دیالک تیک ستیزی ترندلبورگ بر ارسطوئیسم سنتی ـ چه بسا با سمتگیری راسیونالیستی ـ مبتنی بوده، اما علیرغم آن به روند تحول فلسفه بورژوائی در روی برگردان از تفکر کلاسیک بورژوائی جاری می شود.  

3

·        ترندلبورگ به جمعبندی استدلالات بر ضد تئوری دیالک تیک می پردازد که اغلب با ساده کردن هائی و تفاوت هائی بارها به لیست سیاه (ممنوعه) فلسفیدن بورژوائی واپسین اضافه می شوند و یا به مثابه قواعد نفرین و تکفیر نانوشته ی فی نفسه مبرهن محسوب می شوند. 

4

 سورن کیرکگارد (1813 ـ 1855)

فیلسوف، مقاله نویس، تئولوگ و نویسنده مذهبی دانمارکی

از مؤسسین اگزیستانسیالیسم

·        کیرکگارد تحت تأثیر مستقیم نگرش های ترندلبورگ قرار داشته است:

·        «فیلسوفی وجود ندارد که من از او به اندازه ترندلبورگ بهره برگرفته باشم.»

·        (کیرکگارد، «خاطرات روزانه»، جلد 2، ص 81، 1963)

5

ادوارد فون هارتمن (1842 ـ 1906)

فیلسوف آلمانی

از فلاسفه بورژوائی واپسین

·        ادوارد فون هارتمن دیالک تیک ستیزی ترندلبورگ را به صورت کتاب آنتی دیالک تیک (ضد دیالک تیک) در می آورد و برای فلسفه مدرسی فلسفه حیاتی و پوزیتیویستی قابل استفاده می سازد.

6

·        تأملات ضد دیالک تیکی همه سردمداران فلسفه بورژوائی واپسین تا پوپر در این زمینه بر نظرات ترندلبورگ مبتنی بوده اند.

·        در طول تاریخ تقبل و کاربست، باز تولید و نوفرمولبندی در فلسفه بورژوائی واپسین در عرصه دیالک تیک ستیزی کسی به گرد ترندلبورگ نمی رسد.

7

·        همه مقلدین دیالک تیک ستیزی ـ هم بلحاظ موضوع تشریح شده و هم بلحاظ عمق و جامعیت توضیح ـ عقب تر از ترندلبورگ مانده اند. 

8

·        در بررسی های منطقی ترندلبورگ، دیالک تیک هگل به چالش کشیده می شود.

·        در این بررسی ها انتقاد از دیالک تیک ایدئالیستی و دیالک تیک بطور کلی در هم تنیده اند.

·        برای اینکه ترندلبورگ بر ضد دیالک تیک ایدئالیستی از موضع ایدئالیسم عینی غیر دیالک تیکی مبارزه می کند و ضمنا دیالک تیک هگل را به مثابه قله تئوری دیالک تیک تصور می کند.

ادامه دارد.