اتمیسم منطقی

 

پروفسور دکتر هوبرت هورستمن

برگردان

شین میم شین

۱

·    اتمیسم منطقی به آموزه نئوپوزیتیویستی اطلاق می شود که بنا بر آن، «جهان» از حقایق امور منفرد اساسی، لایتجزاء، گسسته و جدا از یکدیگر تشکیل یافته است و منظور از «جهان» چه بسا عبارت است از آنچه که به طور بیواسطه وجود دارد، یعنی مجموعه ای متشکل از احساس های حسی بشری است که با یکدیگر به طور علی (علتی ـ معلولی) پیوند نیافته اند.

 

۲

·    آغازگاه فلسفی اتمیسم منطقی را ایدئالیسم ذهنی (سوبژکتیو) هیوم تشکیل می دهد.

 

۳

·    به نظر هیوم، مبنای ضرور (جبری) و کافی تصورات، خاطرات و افکار (ایده های) بشری را، یعنی کل کردوکار فکری بشری را ادراکات حسی ساده، لایتجزاء و ترکیبی از این ادراکات ساده و لایتجزاء تشکیل می دهند.

 

۴

·    پایداری و برگشت معین ادراکات معینی، توهم واقعی بودن چیزهای فکری را در خارج از ذهن انسان ها بیدار می سازند.

 

۵

·    جهان، آن سان که در ادراکات ما وجود دارد، از اتفاقات اتم گونه تشکیل یافته است که مرکب به نظر می رسند، ولی هرگز پیوند علی (علتی ـ معلولی) با هم ندارند.

 

 

۶

·    ماخ به پیروی از هیوم، جهان را به «عناصر» لایتجزای (رنگ ها، آهنگ ها (تون ها)، مکان ها، زمان ها و غیره) با خصلتی خنثی (نه مادی و نه فکری) تجزیه می کند که می توانند به نحوی از انحاء انتظام یابند و با هم ترکیب شوند و چیزهای بغرنج معینی را پدید آورند.

 

۷

·    برتراند راسل و ویتگنشتاین به پیروی از هیوم و ماخ به تجزیه و تحلیل منطقی زبان برای درک خصلت اتم گونه «جهان» می رسند.

 

۸

·    برتراند راسل میان سه فرم اساسی جمله تفاوت قائل می شود: 

 

الف

·    جملات عنصری (اله منتار، ساده)

 

ب

·    فونکسیون های حقیقی جملات عنصری

 

پ

·    تعمیم ها (ژنرالیزاسیون ها)

 

 

 ۹

·    به نظر برتراند راسل، فونکسیون های حقیقی جملات عنصری و تعمیم ها (ژنرالیزاسیون ها) را می توان از جملات عنصری (اله منتار) استخراج کرد.

 

۱۰

·    جمله عنصری (اله منتار، ساده) را اما نمی توان به جملات دیگر تجزیه کرد.

 

۱۱

·    جمله عنصری از ازل اتم گونه است.

·    ولی از تبیینات (کلمات) ترکیب یافته است.

 

۱۲

·    با هر بیان (کلمه)، چیزی ، چیزی از «جهان» مطابقت دارد.

 

۱۳

·    نظام موجود میان کلمات در هر جمله با پیوند معینی میان چیزها مطابقت دارد.

 

۱۴

·    با کل جمله عنصری حادثه ای و یا حقیقت امر منفردی مطابقت دارد.

 

۱۵

·    جملات عنصری تصاویری از حقایق امورند.

 

۱۶

·    به قول ویگنشتاین، «از نحوه و نوع معین رفتار عناصر تصویر با یکدیگر، نحوه و نوع رفتار اشیاء با یکدیگر  نمودار می گردد.»

·    (ویتگنشتاین، «رساله منطقی ـ فلسفی»، فصل دوم، ص ۱۵»  

 

۱۷

·    اتمیسم منطقی برتراند راسل و ویتگنشتاین مبتنی بر مبانی اپریوریکی (ماورای تجربی) است.

 

۱۸

·    در اتمیسم منطقی ایندو، ساختار گسسته (دیسکرت) جملات، مطلق می شود و به ساختار «جهان» منتقل می گردد.

 

۱۹

·    همانطور که جمله عنصری ترکیبی از کلمات (تبیینات) است، حقیقت امر هم ترکیبی از اشیاء است.

 

۲۰

·    به قول ویتگنشتاین نیز همانطور که کلمه (بیان) فقط در بافت جمله حاوی معنی است، به همان سان نیز هر شیئ فقط در چارچوب حقیقت امر، حاوی «پایه و اساس» است.

۲۱

·    به همانسان که بیان (کلمه) ساده ترین سنگ بنای (آجر اساسی) جمله است، به همان سان نیز اشیاء «تشکیل دهنده جوهرجهان اند.

·    به همین دلیل اشیاء نمی توانند مرکب باشند.»

·    (ویتگنشتاین، «رساله منطقی ـ فلسفی»، فصل دوم، ص ۲۱۱»  

 

۲۲

·    تجزیه و تحلیل برتراند راسل و ویتگنشتاین از  «جهان» به معنی فقط تمایل نئوپوزیتیویسم به مسئله گزاری به اصطلاح اونتولوژیکی است.

 

۲۳

·    برتراند راسل تز خصلت جوهری ـ اتریبوتی (صفت ممیزه) واقعیت عینی را به مثابه اونتولوژیزاسیون ساختار سوبژکت ـ مسند جملات دستور زبانی نمایندگی می کند و منکر مطابقت احساس های انسانی با چیزهای واقعی عینی است.

 

۲۴

·    به نظر ویتگنشتاین، اشیاء در نهایت، فقط اسامی ئی برای اتم های شناخت اند که به لحاظ منطقی غیرقابل تجزیه اند.

 

۲۵

·    اتمیسم منطقی با مفهوم حقیقت امر اتمی و یا جمله عنصری می افتد و برمی خیزد.

·    مراجعه کنید به حکم پروتوکلی

 

۲۶

·    می توان اثبات کرد که نه «حقایق امور» اولیه و مجزا (ایزوله) از یکدیگر وجود دارند ونه جملات عنصری به معنی اتمیسم منطقی.

·    مراجعه کنید به حقیقت امر اتمی

 

پایان