قرآن کریم از دیدی دیگر (6)

تحلیلی از
فریدون ابراهیمی 

آیه  ششم سوره بقره   
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ
در حقيقت
كسانى كه كفر ورزيدند 
-  چه بيم شان دهى، چه بيم شان ندهى - 
بر ايشان يكسان است 
نخواهند گرويد.

·        این آیه قرآن به چه معنی است؟

1
أُولَٰئِكَ عَلَىٰ هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
آنها کسانی اند که خدا آنها را به راه راست هدایت کرده است 
و جزو رستگاران و سعادتمندان هستند.

·        نظری به آیه قبلی می اندازیم:

·        خدا در آیه قبلی، بخشی از اعضای جامعه را به راه راست کذائی هدایت می کند و به رستگاری و سعادت می رساند و نسبت به رهیابی بخش دیگر و رستگاری ناشی از آن، قطع امید می کند.

·        این اما به چه معنی است؟  

2
در حقيقت
كسانى كه كفر ورزيدند 
-   چه بيم شان دهى، چه بيم شان ندهى - 
بر ايشان يكسان است 
نخواهند گرويد.

·        این آیه ـ قبل از همه ـ حاکی از آن است که کفار، افرادی خود اندیش و خود مختارند.

·        هر چقدر هم تهدید شوند، تن به پیروی کورکورانه نمی دهند.

·        درست برعکس متقیان (پرهیزگاران) که به محض تهدید از عذاب الهی و غیره، به پیروی کورکورانه تن در می دهند و نتیجتا به غیب و آخرت و خرافه های دیگر ایمان می آورند و نماز می خوانند و از کیسه خلیفه (از رزق مقرر شده) انفاق می کنند.

3

·        بر اساس این آیه می توان گفت که اسلام خصم آشتی ناپذیر خود اندیشی، خرد و خودمختاری است.

·        اسلام آدم ها را سلب خرد، خوداندیشی و خودمختاری می کند و از آنها موجوداتی بره واره می سازد.

4
در حقيقت
كسانى كه كفر ورزيدند 
-   چه بيم شان دهى، چه بيم شان ندهى - 
بر ايشان يكسان است 
نخواهند گرويد.

 

·        در این آیه ضمنا از فونکسیون پراگماتیستی ترس پرده برمی افتد:

·        ترس وسیله ای برای رام کردن اعضای جامعه است.

·        ترس وسیله ای برای واداشتن اعضای جامعه به تمکین و تسلیم است.

·        می توان گفت که ترس بدون دلیل عینی و واقعی است.

·        ترس نوعی آلت دست است.

·        ترس ابزار تمکین و تسلیم است.

·        کفار اما بر خلاف متقیان، افرادی خردگرا و خردمند هستند و قادر به کشف فونکسیون عوامفریبانه ی ترس.

·        این آیه ـ فی نفسه ـ نوعی تعریف و تمجید از کفار است.

·        چون خردگرائی، خردمندی، خود اندیشی، خودمختاری، شخصیت مندی و شهامت دفاع از حقیقت عینی سجایای اخلاقی ستایش انگیزی اند که در کفار گرد آمده اند و نه در متقیان.

5

در حقيقت

كسانى كه كفر ورزيدند 

-   چه بيم شان دهى، چه بيم شان ندهى - 

بر ايشان يكسان است 

نخواهند گرويد.

.

·        این آیه اما در پیوند با آیه قبلی، حاکی از عجز خدا در هدایت همه «مخلوقات» خویش به راه راست کذائی است.

·        خدا فقط متقیان بزدل و ترسو را به راه راست هدایت می کند و از عهده هدایت کفار خود اندیش خردگرا برنمی آید.

·        به همین دلیل از خردگرایان و خردمندان (کفار)  قطع امید می کند:

·        بترسانی و یا نترسانی، فرقی نمی کند.

·        آنها خردگرا هستند.

·        خر نمی شوند و به خرافه ایمان نمی آورند.

·        این به معنی انکار قدر قدرتی خدا ست.

·        این اما به معانی دیگر نیز است:  

6

در حقيقت

كسانى كه كفر ورزيدند 

-   چه بيم شان دهى، چه بيم شان ندهى - 

بر ايشان يكسان است 

نخواهند گرويد.

.

·        این ضمنا بدان معنی است که ایمان و کفر، نه پدیده ای معرفتی، بلکه فطری است.

·        این به معنی همان دوئالیسم هابیل و قابیل است.

·        به معنی دوئالیسم خیر مطلق و شر مطلق است.

·        به عبارت دیگر، پیامبر دوئالیسم خیر مطلق و شر مطلق (تورات و انجیل)  را به شکل دوئالیسم مؤمن و کفار  بسط و تعمیم می دهد:

·        مؤمن فطرتا مؤمن تلقی می شود و کافر فطرتا کافر.

·        این اما محتوای آیه قبلی را نفی می کند:

·        چون اگر ایمان و کفر فطری و مادر زادی باشند، دیگر نمی توان صحت آیه قبلی را اثبات کرد:  

أُولَٰئِكَ عَلَىٰ هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
آنها کسانی اند که خدا آنها را به راه راست هدایت کرده است 
و جزو رستگاران و سعادتمندان هستند.

·        هدایت کسی که فطرتا در راه راست است، به راه راست، غیر منطقی است و به یاوه شبیه است.

·        گمراه را می توان به راه راست هدایت کرد و نه کسی را که فطرتا در راه راست قرار دارد.

7

در حقيقت

كسانى كه كفر ورزيدند 

-   چه بيم شان دهى، چه بيم شان ندهى - 

بر ايشان يكسان است 

نخواهند گرويد.

.

·        اکنون این سؤال مطرح می شود که با کفار چه باید کرد؟

·        به عبارت دیگر، با کسانی که فطرتا گمراهند و هرگز ایمان نخواهند آورد، چه باید کرد؟ 

·        پاسخ دادن به این سؤال دشوار نیست.

ادامه دارد.