پروفسور دکتر
گونتر کروبر
برگردان شین
میم شین
علیت در فلسفه
مارکسیستی ـ لنینیستی
·
فلسفه مارکسیستی ـ لنینیستی ـ بر خلاف هگل ـ ماهیت دیالک تیکی علیت را بطور ماتریالیستی در نظر
می گیرد و پیوند علی را بمثابه «جزئی در پیوند کلی می داند.
·
اما با به کمال رساندن ماتریالیستی آن، نه جزئی از پیوند
ذهنی، بلکه جزئی از پیوند عینی و واقعی می داند.»
·
(لنین، «مجموعه آثار»، جلد
38، ص 151)
1
·
مقوله علیت، تجریدی (انتزاعی) از تأثیر متقابل کلی، تجریدی
از روند توسعه جهانی واحد است.
2
·
مقوله علیت، انعکاس فقط جنبه ای و یا گشتاوری (ممانی) از تأثیر متقابل کلی است:
·
«مفهوم انسانی علت ومعلول پیوند عینی پدیده های طبیعی را
تا حدودی ساده می کند:
·
یعنی با مجزا کردن فکری این یا آن جنبه از روند واحد
جهانی، آن را فقط بطور تقریبا همانند منعکس می کند.»
·
(لنین، «مجموعه آثار»، جلد 14، ص 151)
3
·
اما گذار از شناخت تأثیر متقابل به شناخت علیت، برای
گذار از شناخت عام به شناخت منفرد، برای گذار از درک ترکیبی پدیده ها به تجزیه و
تحلیل ماهیت آنها ضرورت دارد.
·
مراجعه کنید به آنالیز و ترکیب، دیالک تیک تجزیه و تحلیل
ئ ترکیب در تارنمای دایرة المعارف روشنگری
4
·
«برای فهمیدن پدیده های منفرد، باید آنها را از پیوندعام
شان مجزا ساخت.
·
باید آنها را بطور جدا از هم مورد بررسی قرار داد.
·
آنگاه حرکات تعویض یابنده عیان خواهند شد:
·
یکی به مثابه علت و دیگری به مثابه معلول نمودار خواهد گشت.»
·
(مارکس و انگلس، «کلیات»،
جلد 20، ص 499)
5
·
طرز نگرش متافیزیکی (چه ایدئالیستی و چه ماتریالیستی) در
رابطه ی علیت با تله ئولوژی (غائیت) تضادی
لاینحل می بیند.
الف
·
ماتریالیسم مکانیکی تنها علل خارجی را به رسمیت می شناسد
و وجود عینی هدفمندی حوادث را منکر می شود.
ب
·
تله ئولوژی ایدئالیستی ـ بر عکس ـ همه حوادث را با هدف و
مقصدی از پیش تعیین شده، مبتنی بر اراده الهی قلمداد می کند.
ت
·
اما اختلاف آن دو تنها زمانی جامه مطلق می پوشد که علیت،
مکانیکی و خطی تلقی شود و تله ئولوژی، ایدئالیستی و مذهبی باشد.
6
·
در مقوله ماتریالیستی ـ دیالک تیکی تأثیر متقابل این مسئله در سطح بالاتری حل می شود.
·
مراجعه کنید به تأثیر متقابل، تله ئولوژی در تارنمای دایرة المعارف
روشنگری
7
·
این امر تبیین مبتنی بر علوم منفرد خود را برای مثال در سیکل
های تنظیم و
مکانیسم های پیوند برگشتی می یابد که بوسیله سیبرنتیک مورد بررسی قرار می گیرند.
·
مراجعه کنید به سیبرنتیک در تارنمای دایرة المعارف
روشنگری
8
·
علیت حاوی خصلت نسبی و مطق است:
الف
·
خصلت مطلق علیت در این است که هیچ پدیده ای (معلولی)
وجود ندارد که بوسیله پدیده دیگری (علتی) پدید نیامده باشد و خود، معلول دیگری
نداشته باشد.
·
همه اشیاء و پدیده های جهان ـ همزمان ـ علت و معلول هستند
و به واسطه پیوند کلی در وحدت با هم قرار دارند.
ب
·
خصلت نسبی علیت
در این است که علیت تنها برشی از تأثیر متقابل کلی است.
·
فقط یکی از فرم های متنوع پیوند میان پدیده ها ست.
·
اگرچه همه پیوند ها بطور علی مشروط می شوند.
·
(خصلت مطلق)
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر