خود آموز خود اندیشی (۱۲۳۴)

 

 

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت یازدهم

بخش دوم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۹۱ )

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

حافظ

بهای باده چون لعل چیست؟

جوهر عقل.

بیا که سود کسی برد، کاین تجارت کرد.

معنی تحت اللفظی:

قیمت شراب لعلگون و جوهر عقل یکی است.

سود آورترین داد و ستد، مبادله جوهر عقل با شراب لعل است.

 

یگی از دلایل شیوایی شعر حافظ و به ویژه سعدی،

رعایت همقافیه بودن واژه ها ست.

مثلا لعل و عقل در این بیت غزل خواجه است.

 

محتوای این بیت غزل خواجه هم به تحقیر عقل و تجلیل می لعل گون اختصاص دارد.

 

تجلیل باده به نیت تحقیر عقل توسط خواجه

 سنجیده و اندیشیده و حساب شده نیست.

باده واقعا هم مغز بشر و جانور را از کار می اندازد.

 

این ابیات شعر خواجه با محتوای ضد عقلی شان

دال بر سمتگیری ایراسیونالیستی سیستماتیک خواجه اند.

شاید بتوان گفت که خواجه در تخریب خرد خلایق نقش مهمی بازی کرده است.

خواجه با اشعار شیوا و دلنشین و هوشربایش

خانه خرد خلایق را به اتش کشیده است و یاعث عقب ماندگی عقلی سکنه کشور شده است.

 

ادامه دارد.