خود آموز خود اندیشی (۱۲۳۵)

 

 

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت یازدهم

بخش دوم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۹۱ )

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

حافظ

آنهمه شعبده ها عقل که می کرد، اینجا

سامری پیش عصا و ید بیضا می کرد.

معنی تحت اللفظی:

حقه بازی و عوامفریبی عقل در اینجا، شبیه حقه بازی و عوامفریبی سامری در زمان موسی بود.

 

حافظ

در این بیت غزل نیز به تخریب اعتبار عقل اندیشنده می پردازد.

حافظ

عقل اندیشنده را نه حامی بشریت و رهنما و رهگشا در حل مسائل و معضلات، بلکه شعبده باز جا می زند.

 

برای اثبات خر پروری و خردستیزی حافظ

فقط کافی است که او را با فردوسی مورد مقایسه قرار دهیم.

 

فردوسی عقل را عالی ترین و حامی ترین اوتوریته بشریت قلمداد می کند

و

حتی

از عدل برتر می شمارد.

عدلی که به روایت جوانشیر اس اساس شاهنامه است.

جوانشیر

شاهنامه

را حماسه داد نامیده است.

 

مراجعه کنید

به

حماسه داد.

 

جهان بینی فردوسی

 

(۱ ـ ۴۷)

http://hadgarie.blogspot.com/2019/03/blog-post_19.html

 

  فردوسی

در ستایش خرد

 

خرد بهتر از هر چه ایزد بداد

ستایش خرد را به از راه داد

معنی تحت اللفظی:

عقل بهتر از کلیه نعمات الهی است.

خردگرایی حتی از دادگرایی بهتر است.

 

خرد رهنمای و خرد دلگشای

خرد دست گیرد به هر دو سرای

معنی تحت اللفظی:

عقل هم رهنمای بشریت است و هم دلگشای بشریت

 

از او شادمانی وز او یت غمی است

وز اویت فزونی وز اویت کمی است.

معنی تحت اللفظی:

هم شادی و غم و هم نقص و کمال از عقل است.

 

ادامه دارد.