(۷۰۱ ـ ۷۷۲ هجری قمری)
رساله اخلاق الاشراف
نهايت خساست
ویرایش و تحلیل
از
یدالله سلطان پور
باب اول
در حکمت
مذهب مختار
عبید باب اول
را
به
حکمت
(فلسفه)
اختصاص داده است
و
حکمت
را
به
دو مذهب منسوخ و مذهب مختار
طبقه بندی کرده است.
مذهب منسوخ
را
تحلیل کردیم.
اکنون
باید به تحلیل مذهب مختار خطر کنیم
تا معلوم شود که منظور عبید از منسوخ و مختار چیست.
۲
چون بزرگان و زیرکان خرده دان
که
اکنون
روی زمین به ذات شریف ایشان مشرف است
در تکمیل روح انسانی و مرجع و معاد آن تامل نمودند
و
سنن و آرای اکابر سابق را پیش چشم بداشتند،
خدمتشان را بدین معتقدات انکاری
تمام حاصل آمد.
فلاسفه طرفدار مذهب مختار (مذهب مبتنی بر اختیار و آزادی)
سنن و افکار فلاسفه طرفدار مذهب منسوخ
را
نفی و انکار می کنند.
اکنون
روشن می شود که عبید دیالک تیک سنت و تجدد (ترادیسیون و مدرنیته) را به شکل دیالک تیک مذهب منسوخ و مذهب مختار بسط داده است.
۲
می فرمایند:
« بر ما کشف شد که روح ناطقه اعتباری ندارد،
و
بقای آن به بقای بدن متعلق است
و
فنای آن به فنای جسم موقوف»
فلاسفه طرفدار مذهب مختار
از
روح
تعریف ماتریالیستی ـ دیالک تیکی
عرضه می دارند:
روح را در وحدت دیالک تیکی با ماده (بدن) می دانند
و
یکی را بدون دیگر محال می دانند.
بقای روح به بقای تن و بقای تن به بقای روح
وابسته است.
درک فلسفی عبید
فخر انگیز است.
۴
می فرمایند:
« آنچه انبیا فرموده اند که او را کمال و نقصانی هست
و بعد فراق بدن به ذات خود قائم است و باقی خواهد بود
محال است
و
حشر و نشر امری باطل.
فلاسفه طرفدار مذهب مختار
دعاوی انبیا مبنی بر ابدیت روح و روز قیامت و غیره را به چالش می کشند و باطل می دانند.
احتمال آن می رود که خود عبید از آنان باشد.
۵
حیات عبارت از اعتدال ترکیب بدن باشد.
چون بدن متلاشی شد
آن شخص ابدا ناچیز و باطل گشت.
فلاسفه طرفدار مذهب مختار
برای رستاخیز مردگان هم تره خرد نمی کنند.
مرگ
از دید آنان
پایان فرد است.
۶
آنچه عبارت از لذات بهشت و عقاب دوزخ است
هم در این جهان می تواند بود،
چنانکه شاعر گفته است:
آن را که داده اند همین جاش داده اند
و آن را که نیست وعده به فرداش داده اند.
فلاسفه طرفدار مذهب مختار
منکر وعده بهشت و دوزخ اند.
یعنی فقط به بهشت و دوزخ نقد دنیوی باور دارند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر