پروفسور
دکتر گونتر کروبر
روفسور دکتر هلموت میلکه
برگردان شین میم شین
4
مقولات
زمان و مکان در فلسفه جان تولاند
جان تولاند (1670 ـ 1722)
آزاداندیش ایرلندی روشنگری
تغییر مذهب از کاتولیسیسم به
پروتستانتیسم
تحصیلکرده در فلسفه و تئولوژی
از پیروان جان لاک
از طرفداران پانته ئیسم
مؤلف «نامه های سرنا» (1704)
کتاب او تحت عنوان «مسیحیت عاری از اسرار»
در سال 1697 در دابلین علنا سوزانده شد.
·
جان تولاند ـ ماتریالیست انگلیسی ـ با جدا کردن متافیزیکی زمان
و مکان از ماده ی متحرک به مخالفت برمی
خیزد.
·
اوزمان و مکان مطلق
و مستقل از ماده را رد می کند.
5
مقولات
زمان و مکان در فلسفه لایب نیتس
گوتفرید ویلهلم لایب نیتس (1646 ـ 1716)
فیلسوف، دانشمند، ریاضی دان، دیپلومات، فیزیکدان، مورخ،
سیاستمدار،
کتاب شناس و دکتر در حقوق دنیوی و کلیسائی
ایدئالیست عینی
روح یونیورسال زمانه خویش
1
·
لایب نیتس نیز خصلت مطلق زمان و مکان را عیب اصلی طرح ماتریالیستی ـ مکانیکی نیوتون می داند.
2
·
لایب نیتس درک دیالک تیکی از زمان و مکان را نمایندگی می کند.
3
·
به نظر او زمان و مکان
مناسبات و روابط انتظامی میان اشیاء و روندهائی اند که همزمان وجود دارند و
یا به دنبال هم می آیند.
·
به عبارت دیگر زمان و مکان با ماده در پیوندند و در خارج از ماده واقعیت (رئالیته)
مطلق ندارند.
4
·
اما از آنجا که ماده به نظر لایب
نیتس فقط «دگرسانی روح» است و
بمثابه «رشته پیوند دنیوی» است که «مونادها» را بهم پیوند می دهد و از آنجا که
مونادها حاوی وجود فکری اند، پس نظر اصولا درست لایب
نیتس مبنی بر رد خصلت مطلق مکان و زمان، با انکار ایدئالیستی وجود واقعی و عینی زمان
و مکان همراه می شود.
·
(موناد یعنی
لایتجزا، ساده، واحد ازلی واپسین متمرکز در خویش. مترجم)
5
·
به نظر لایب نیتس، زمان و مکان در تحلیل نهائی عبارتند از ادراکات سوبژکتیو، اگرچه
آنها با نظام عینی اشیاء در جهان انطباق دارند.
6
·
این درک ایدئالیستی از ماهیت زمان و مکان، تبیین پیشرفته
خود را در فلسفه کانت می یابد.
6
مقولات زمان و مکان در
فلسفه کانت
·
به نظر کانت، زمان و مکان فرم های محض مشاهده اند که فقط شامل حال سوبژکت
می شوند و نه شامل حال «چیزهای در خود»
7
مقولات
زمان و مکان در فلسفه هگل
·
هگل نیز از موضع ایدئالیستی، سعی می کند تا بر جدا کردن نیوتونی زمان و مکان از
ماده غلبه کند.
·
به نظر هگل ماده ترکیبی
است از زمان و مکان و لذا نسبت به آندو
خصلت ثانوی دارد.
·
زمان و مکان اما
برعکس، کمیت های محض اند که تغییرشان هرگز به تغییر کیفی منجر نمی شود.
·
موضع ایدئالیستی هگل در
مورد این مسئله ماهیتا متافیزیکی (غیر دیالک تیکی) است.
8
مقولات
زمان و مکان در فلسفه فویرباخ
·
فویرباخ در انتقاد ماتریالیستی از فلسفه هگل، بدرستی یاد آور می شود که زمان و مکان فرم های وجودی عینی ماده و شرط های ماهوی ماده اند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر