شعر نیما یوشیج در آئینه سیاوش کسرائی (44) (بخش آخر)

نیمایوشیج (1274 ـ 1338)

تحلیل واره ای از

گاف سنگزاد

حکم دوازدهم

و پیش از اطلاع از ثروت او، با سرشت او ست که آشنا می شویم:

یک شاعر.

·        سیاوش در این حکم خود، خطای عجیبی مرتکب می شود:

·        او احتمالا کلافه از جاذبه کهربائی «ث» ثروت و «س» سرشت، شاعریت نیما را به درجه ماهیت و سرشت او ارتقا می دهد.

·        می توان گفت که سیاوش در این حکم، دیالک تیک ظاهر و باطن شاعر و یا نیما را به شکل دیالک تیک ثروت و سرشت بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را بدرستی از آن سرشت می داند.

·        منظور از ثروت ـ خواه مادی و خواه معنوی ـ متشکل از چراغ و اتاق و پنجره و دل و خیال شاعر است.

·        حداقلی برای زیست بخاطر پیروزی نور.

·         

·        ولی اگر این سمبل ها را سمبلیت زدائی کنیم، در خواهیم یافت که نیما ثروتمندترین شخصیت جهان است.

·        سیاوش خود به این حقیقت امر بهتر از هر کسی وقوف دارد.

حکم سیزدهم

منی که گرهگاه اصلی همه وقایع و مناظر شعر است.

·        من نیما سوبژکت تاریخ است!

·        من نیما فرمانده نبرد نور بر ضد ظلمت است!

·        من نیما روح خودآگاه خادم خلق است و لذا گرهگاه همه وقایع و مناظر شعر است!

·        من نیما من شاعر و مبارز در آن واحد است!

·        من نیما دیالک تیک آگاهی و احساس و عاطفه و عمل است!

·        من نیما پیشاهنگ به معنی حقیقی کلمه است!

 حکم چهاردهم

منی که چیزی برای خود نمی خواهد، اما حضورش علامتی و اشاره ای است 

که دیگری یا دیگران را بیابیم، سنگی در کنار راه.

·        من نیما به قول سیاوش سنگی در کناره راه است و فونکسیون نشانه را دارد، فونکسیون رهنما را.

·        سیاوش این استنباط را از فلسفه نیما کسب کرده که در اشعارش منعکس است.

·        نشان و نشانه از مقولات اصلی فلسفه نیما هستند.

·        سیاوش ضمنا از من نیما به من خویشتن خویش پل زده است:

·        به من شاعر طراز نوین توده و حزب توده که خود نماینده تام و تمام و بی بدیل آن ست!

·        این حکم سیاوش از فروتنی پرولتری لبریز است!

·        سیاوش درو اقع و بی کمترین تردید سزاوارترین رهبر توده های مولد و زحمتکش ایران بوده است و جایش به احتمال قوی تا دیرباز خالی خواهد ماند.

·        من نیما در هر صورت سردار بی توقع بی نام و بی نشان و بی همه چیز است!

·        پرولتر به معنی حقیقی کلمه است!

·        مرتاض رزمنده طراز نوینی است و نه مرتاضی گوشه گیر و عزلت گزین و در خود فروشونده!

پایان