دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (226)

پروفسور دکتر هانس هاینتس هولتس   

فصل ششم

متافیزیک

برگردان شین میم شین

بخش یازدهم

مسائل «متافیزیکی» در ماتریالیسم دیالک تیکی 

ادامه

31

·        این کار اما با به حاشیه راندن مسئله متافیزیکی مربوط به اصل وحدت آفرین واقعیت و تلقی کردن آن به مثابه مسئله واره (آن سان که پوزیتیویسم پیشه کرده) صورت نمی گیرد.

·        بلکه از طریق عرضه پاسخ دیالک تیکی صورت می گیرد.

·        در این صورت، بدیل متافیزیکی خود ماتریالیسم و ایدئالیسم، بطور ماتریالیستی عرضه می شود.

·        یعنی از ساختار مناسبات مادی، به مثابه بازتاب یونیورسال (عام) متقابل موجودات، توضیح داده می شود.  

32

·        ماتریالیسم بدین طریق، به جهان بینی فراتر رونده ای بدل می شود که ایدئالیسم را به عنوان ضد خود از سر راه خویش برنمی دارد و نفی نمی کند.

·        در نتیجه، ایدئالیسم می تواند دلیل پیدایش هاله ایدئالیستی از مناسبات انعکاس مادی خود را تبیین دارد.

·        اکنون معلوم می شود که هاله ایدئالیستی در پیوند تنگاتنگ قرار دادن پاسخ به مسئله اساسی فلسفه با تشکیل هر مفهوم کل ماورای تجربی ممکنه پدید می آید.

33

·        کانت به امید غلبه بر ایدئالیسم، این پیوند را در «استقرای ماورای تجربی» مطرح می سازد و ضمنا به ضرورت تشکیل هاله برخورد می کند.

·        خود او اما نمی تواند آن را مورد استقرا قرار دهد.

·        بدین طریق، دیالک تیک برای کانت به مثابه «منطق هاله» جلوه گر می شود.

·        البته او نمی تواند منشاء مادی آن را توضیح دهد.  

·        کشف واقعیت (رئالیته) هاله، یعنی خصلت انعکاسی هاله، بعدها در اثر مارکس تحت عنوان «سرمایه» در مبحث موسوم به «بت» (فتیشیسم) صورت می گیرد.

·        مراجعه کنید به فتیشیسم  در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

·        آنگاه کانت دو باره در ایدئالیسم می افتد، ایدئالیسمی که او قصد اجتناب از آن را داشت.

·        این سقوط کانت به ایدئالیسم اما بی ثمر نمی ماند.

·        چون این سقوط، شناخت خطای استقرای ماورای تجربی را امکان پذیر می سازد.

·        در نتیجه، امکان آن برای هگل پدید می آید که میخکوب گشتن به نقد معرفتی وضوح ظاهری را درهم شکند و به جای آن، وضوح قانون اسپکولاتیو خود مبنی بر «حقیقی، کل است» را بگذارد.

34

·        بدین طریق، متافیزیک قدیم با دیالک تیک جایگزین می شود و هاله آنتی نوم های کوسمولوژیکی (کیهان شناسی) کانت حل می شود.  

·        (آنتی نوم بمعنای آغازینش عبارت است از تناقض منطقی میان احکامی که هرکدام باید بدلیلی درست تصور شوند.

·        آنتی نوم زمانی می تواند پدید آید که از دو حکم متناقض یکی درست باشد و دیگری بدلیل من در آوردی درست پنداشته شود، بی آنکه در واقع درست باشد.

·        چنین آنتی نومی زمانی هم می تواند پدید آید که تناقض میان دو حکم که صحت شان به اثبات رسیده و پذیرفته شده، تناقضی ظاهری باشد. مترجم)  

·        مراجعه کنید به  آنتی نوم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری  

35

·        انگلس همین اندیشه هگل را تداوم می بخشد و می تواند دیالک تیک را بطرز ماتریالیستی به مثابه «علم پیوند کلی» طرحریزی کند.

·        بدین طریق، میراث متافیزیک کلاسیک (که با ارسطو شروع می شود و در گذر از لایبنیتس به هگل می رسد) به دیالک تیک طبیعت ختم می شود.    

ادامه دارد.