سیری در شعری از الفرد ادوارد هاوسمن (3)

وقتی عاشق تو بودم

سرچشمه:

صفحه فیسبوک ترلان

تحلیلی از مسعود بهبودی 

  

وقتی عاشق تو بودم

دلیر و پاک بودم

·        اکنون این سؤال مطرح می شود که شاعر چرا و به چه دلیل میان عشق و پاکی رابطه علت و معلول (رابطه علی) برقرار می کند؟

·        برای پاسخ دادن به این پرسش باید از خود پرسید که منظور شاعر از پاکی چیست؟

1

وقتی عاشق تو بودم

دلیر و پاک بودم

·        پاکی را می توان به مثابه ضد پستی و پلیدی بکار برد.

·        پاکی ضمنا به معنی پارسائی و تقوا و پرهیزگاری بکار می رود.

·        آیا عشق واقعا آدمیان را به پرهیز از پستی و پلیدی و یا به تقوا و پارسائی سوق می دهد؟

2

وقتی عاشق تو بودم

دلیر و پاک بودم

·        تجربه نشان می دهد که از این خبرها نیست.

·        عاشق جماعت چه بسا برای دستیابی به معشوق، مقدس ترین مقدسات خود را زیر پا می نهند:

الف

·        مثلا خیلی ها که طرفدار ایده ئولوژی معینی شده اند، نه به دلیل خاستگاه و یا پایگاه طبقاتی، نه به دلیل یقین به صحت علمی و منطقی و تجربی آن ایده ئولوژی، بلکه برای دستیابی مستقیم و یا غیرمستقیم به معشوق بوده است.

ب

·        به روایاتی، بعضی از شعرای ماهیتا بورژوا و یا فئودال و مرتجع برای دستیابی به خواهر کسی که تصادفا توده ای بوده، توده ای شده اند.

·        این بدان معنی است که برای سکس و یا عشق کذائی بر طبقه و ایده ئولوژی طبقاتی خود خیانت کرده اند.

ت

·        بعضی ها تحت فشار غریزه جنسی و یا از فرط عشق به دختری مسلمان، یهودی و یا مسیحی، تغییر مذهب داده اند.

پ

·        بعضی ها حتی برای دستیابی به جانان، معتاد شده اند.

·        برای اینکه جانان مورد نظر هم معتاد بوده است.

·        بنابرین، منظور شاعر از مفهوم «پاکی» باید چیز بکلی دیگری باشد.

3

وقتی عاشق تو بودم

دلیر و پاک بودم

·        برای کشف منظور شاعر باید سری به روند و روال جاری در میان نیاکان حشره ای و حیوانی خویش بزنیم.

الف

·        بعضی از حشرات در اثنای ارضای نیاز غریزی ـ جنسی، یعنی در اثنای جفتگیری ـ خواه و ناخواه ـ جان به معشوق می سپارند.

·        یعنی جفتگیری شیرین برای شان به بهای جان شیرین تمام می شود.

·        چون حشره ماده درست در اثنای جفتگیری، از فرصت استفاده می کند و عاشق خود را با اشتهای تام و تمام اطعام می کند.

ب

·        بعضی از حیوانات هم در جنگ بر سر معشوق و یا پس از جفتگیری با «زنان» پرشمار حرمسرا به هلاکت می رسند.

ت

·        اگر کسی اشعار و رمان های شعرا و نویسندگان طبقات اجتماعی واپسین را تحلیل کرده باشد، در مورد انسان ها هم به پدیده های مشابهی برخورد می کند.

·        در یکی از رمان هائی که در آستانه سقوط اتحاد شوروی بوسیله زنی در آن سامان تحریر یافته، قهرمان رمان از فرط سکس در روند جفتگیری از پا در می آید و جان به جان آفرین می سپارد.

4

وقتی عاشق تو بودم

دلیر و پاک بودم

·        شاید منظور شاعر از مفهوم «پاکی» چیزی از این جنس باشد:   

·        چون یکی از رهاوردهای غریزه جنسی (نیاز به سکس، عشق کذائی) حالاتی شبیه به جنون است.

·        عاشق کذائی تحت فشار غول آسای غریزه جنسی می تواند جنون بگیرد و مجنون واره شود.

·        مجنون در عین حال موجودی بی اعتنا به هست و نیست است.

·        یعنی پاک و پاکدامن و پارسا ست.

·        مجنون فکر و ذکری جز لیلی ندارد.

·        اگر جنون مجنون اوج بگیرد حتی قید لیلی را می زند و سر به صحرا می نهد.

5

وقتی عاشق تو بودم

دلیر و پاک بودم

·        دلیل این پاکی جنون آمیز این است که انسان در چارچوب دیالک تیک غریزه و عقل زندگی و کار می کند.

·        کشش جنسی (عشق کذائی) در غیاب عقل و یا در صورت ضعف عقل می تواند کفته ترازو را چنان و چندان به نفع غریزه سنگین کند، که عقل از خانه تن تبعید شود و غریزه جنسی یکه تاز بلامنازع میدان گردد.

·        در این صورت می توان میان عشق (غریزه جنسی) و پاکی رابطه علی برقرار ساخت.

6

·        چون مجنون آدم نیست تا پست و پلید و بزهکار و بدکاره گردد.

·        مجنون آدم واره ای بی خبر از خرد است.

·        مجنون آدم واره ای ترحم انگیزتر از هر حشره و حیوانی است.

·        چون حشره و حیوان در جوار غریزه غول آسا، سهمی از «عقل» نیز دارند.

·        عقلی که نتیجه توسعه و تکامل میلیون ها ساله غریزه است.

·        عقلی که در ژن های جانوران جاگذاری شده و نسل به نسل منتقل می شود.

مثال

·        جوجه شترمرغی که تازه از بیضه بیرون آمده و راه افتاده بود، به محض دیدن کفتار در پشت سر خویش، خود را به صورت تکه سنگی در می آورد و جان از مهلکه بدر می برد.

·        این استراتژی استتار یکی از عناصر «عقل» است که نسل به نسل در شترمرغان منتقل می شود و ضمنا توسعه داده و تکمیل می شود.

7

وقتی عاشق تو بودم

دلیر و پاک بودم

·        این پاکی در هر صورت، فضیلتی نیست و ربط تعیین کننده ای هم به عشق ندارد.

·        طبیعی است که پس از ارضای نیاز غریزی، کشش جنسی هم کاهش یابد و پاکی کذائی ناشی از جنون جنسی زایل شود.

ادامه دارد.