۱۴۰۳ مرداد ۱۳, شنبه

فرهنگ مفاهیم فلسفی (ح) حسگرایی (سنسوئالیسم) (۳)


پروفسور دکتر مانفرد بور

پروفسور دکتر مانفرد اشتارکه

برگردان

 شین میم شین

 

مانفرد بور

(۱۹۲۷ ـ ۲۰۰۸)

فیلسوف و فلسفه ـ مورخ  

رئیس انستیتوی مرکزی در آکادمی علوم آلمان دموکراتیک

از برجسته ترین نمایندگان مارکسیسم ـ لنینیسم

 

ب

نحوه توضیح تفکر بر مبنای ادراکات حسی

 

Bild

جان لاک

 

جان لاک
(۱۶۳۲ ـ ۱۷۰۴)
فیلسوف انگلیسی
نماینده اصلی امپیریسم
از شخصیت های برجسته روشنگری انگلیس
از تئوریسین های قرارداد اجتماعی
اعلامیه استقلال آمریکا، قانون اساسی آمریکا و انقلاب فرانسه تحت تأثیر فلسفه سیاسی او بوده اند.
جان لاک در نظریه خود راجع به ماهیت چیزها
میان ایدئالیسم و ماتریالیسم در نوسان بود.
جان لاک در نظریه خود راجع به امکان شناخت ماهیت راستین چیزها
به ندانمگرائی (اگنوستیسیسم) گرایش داشت.

 

۱

·    جان لاک ـ پدر حسگرائی مدرن ـ ایده ها را به دو دسته تقسیم بندی می کند و آنها را مضامین (محتواهای) ادراک می نامد:

 

الف

·    ایده های ساده

 

ب

·    ایده های مرکب که از ایده های ساده تشکیل می یابند.

 

۲

·    به نظر جان لاک، منشاء ایده های ساده به شرح زیرند:

 

الف

·    احساس حسی و بازتاب

 

ب

·    ادراک درونی و برونی، یعنی ادراک اشیاء برونی و اشیاء درونی

 

۳

·    جان لاک بازتاب را قاطعانه به مثابه امری که به قوه خود از احساس حسی ناشی شود، تلقی نمی کند، بلکه آن را تا حدودی ناشی از کردوکار خلاق روح می داند.

 

۴

·     او بدین طریق، از اصل   حسگرائی عدول می کند.

·    چون بنا بر اصل حسگرائی، کلیه دانش انسانی از ادراک حسی نشئت می گیرد.

 

کوندیلا

 

کوندیلا

(۱۷۱۴ ـ ۱۷۸۰)

فقیه

 فیلسوف توده های مولد و زحمتکش

منطقدان فرانسوی

به پیروی از جان لاک به توسعه تئوری شناخت سنسوئالیستی می پرداخت.

 

۱

·    کوندیلا کردوکار روحی مورد نظر جان لاک را رد می کند و به جای آن، ترکیب خودکار (به قوه خود) احساس ها را می گذارد.

 

۲

·    با گرد هم آمدن چند احساس در ضمیر، احساس رابطه و نسبت میان احساسات پدید می آید و به دنبال آن کردوکار روحی آغاز می شود:

 

۳

·    مقایسه حدودا عبارت است از با هم بودن دو احساس

 

۴

·    تداعی (یادآوری) عبارت است از تأثیر ضعیفی که احساس بعدا به جا می گذارد.

 

۵

·    فرض کنیم به مجسمه ای کلیه حواس انسانی از حس بویایی تا لامسه یکی پس از دیگری داده شوند، آنگاه این مجسمه با دریافت آخرین حس صاحب شعور انسانی خواهد بود.

 

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر