ماتریالیسم دیالک تیکی و ماتریالیسم تاریخی (۸)

پروفسور دکتر مانفرد بور

ولفگانگ پطر ایشهورن

الفرد کوزینگ

گونتر کروبر

برگردان

شین میم شین

۲

ماتریالیسم تاریخی

ادامه

   

  اهمیت ماتریالیسم تاریخی

برای علوم منفرد و تدوین تئوری

·      همه نکات یاد شده در بالا برای جامعه پژوهی و تاریخ پژوهی علوم منفرد و تدوین جامعه ـ تئوری و تاریخ ـ تئوری از نقطه نظرهای زیر اهمیت دارند:

۱

·      طرح فلسفی ماتریالیسم تاریخی امکان کشف عوامل و پدیده های مهم و غیرمهم تاریخی و یا جامعه ای را فراهم می آورد.

۲

·      این امر تنها از طریق نسبت دادن عوامل و پدیده ها به واقعیت عینی حیات جامعه ای و از طریق نسبت دادن خود واقعیت حیات جامعه ای به مناسبات تولیدی قابل ارزیابی است.

۳

·      تنها بدین طریق می توان منشاء چیزها و پدیده های منحصر به فرد و یا تصادفی را در روندهای جامعه ای و قانونمند کشف کرد.

۴

·      این نقطه نظر، امکان صرفنظر از انبوده متنوعی از جنبه ها و پیوندهای غیر ماهوی و غیر مهم هر چند  موجود و برجسته کردن جنبه ها و پیوندهای به لحاظ تاریخی و سوسیولوژیکی ماهوی و مهم را، ایزوله کردن فکری آنها را، جمعبندی آنها را در سیستم های بزرگ، چشمگیر و فشرده و مبنا قرار دادن آنها در مسئله گزاری ها، تئوری سازی ها، فرضیه بندی ها و آزمون و آزمایش فرضیه های علوم اجتماعی (علوم جامعه ای) و همچنین استفاده عملی از معارف حاصل از علوم اجتماعی را فراهم می آورد.

۵

·      این نقطه نظر فلسفی به تنهائی کافی نخواهد بود، ولی از دیدگاه مارکسیسم ـ لنینیسم باید آن مبدأ، مبنا و آماجگزاری باشد.

۶

·      این برای تعیین اهمیت جامعه ای خواص، شیوه های عمل، سیستم های ارزشی، تصورات و غیره انسانی از اهمیت بزرگی برخوردار است.

۷

·      فقط این نسبت دادن به واقعیت جامعه ای عینی و گرایشات توسعه آن نشان می دهد که آیا ما با شیوه های عمل، تصورات و غیره ای سر و کار داریم که واقعا در جامعه مؤثر واقع شده اند و یا می شوند و لذا باید مورد پژوهش علوم اجتماعی قرار گیرند و یا اینکه در عملکرد مشترک و بغرنج سیستم ها و مکانیسم های تنظیمی ناپدید خواهند شد و از رده خارج خواهند گردید و بی نتیجه تاریخی و جامعه ای خواهند ماند.

۸

·      خلاصه کلام، اینکه آیا ما با افراد، خواص، تصورات و غیره «واقعی» سر و کار داریم و یا نه.

۹

·      یکی دیگر از خدمات فلسفی دوربرد ماتریالیسم تاریخی که برای همه علوم اجتماعی و بویژه برای پراتیک انقلابی اهمیت عظیمی دارد، عبارت است از اجرای دترمینیسم دیالک تیکی ـ ماتریالیستی در رابطه با حیات جامعه ای.

۱۰

·      این مسئله در مورد علوم اجتماعی و استفاده عملی از معارف علمی در جامعه نیز صادق است، که شناخت ـ قبل از همه ـ شناخت کل است.

۱۱

·      نسبت دادن مناسبات جامعه ای بر مناسبات تولیدی و نسبت دادن مناسبات تولیدی ـ به نوبه خود ـ به سطح  توسعه معین نیروهای مولده مادی جامعه امکان در نظر گرفتن توسعه فرماسیون اقتصادی جامعه را و بدانوسیله توسعه جامعه ـ بطور کلی ـ بمثابه یک روند قانونمند عینی و «طبیعی ـ تاریخی» ـ به قول مارکس و لنین ـ را پدید می آورد.

·      روندی که در نتیجه عمل پراتیکی انسان ها تشکیل می گردد و قوام می یابد.

ادامه دارد.