۱۳۹۵ تیر ۲۵, جمعه

دایرة المعارف فلسفه بورژوائی واپسین (418)


پروفسور دکتر هورست هولتسر
فصل هشتم
علوم اجتماعی / جامعه شناسی
برگردان شین میم شین

بخش هفتم
توسعه جامعه شناسی بورژوائی
در کشورهای مختلف سرمایه داری:

قسمت دوم
جامعه شناسی در فرانسه

پیشکش به

 پرویز حکمتجو
( ۱۳۰۷ ـ  ۱۳۵۳) 


داوید امیل دورکهایم
آوانگاری فرانسوی
(1858 ـ 1917)
جامعه شناس بزرگ قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم

8

موریس هالب وکس (1877 ـ 1945)
مرگ در اردوگاه بوخن والد
جامعه شناس
فیلسوف
فرانسوی
اثر مهم او:
حافظه کلکتیو  

·        موریس هالب وکس در آثارش تحت عناوین «علل انتحار» (1930)  و «مورفولوژی اجتماعی» (1938)، از سوئی موضوعات دورکهایم را دنبال می کند و از سوی دیگر میان روانشناسی و جامعه شناسی معلق می زند و در صدد پیدا کردن دورنمای تئوریکی جدید برای جامعه شناسی برمی آید:
·        او در اثر معروفش، تحت عنوان «حافظه کلکتیو»، طرح روانشناسی کلکتیو را می ریزد که از دید او، پدیده ای ایندیویدوئالپسیکولوژیکی  (روانشناسی فردی) محض است.
·        پدیده ایندیویدوئالپسیکولوژیکی حافظه است.

9
·        موریس هالب وکس در این اثرش، درک ایدئالیستی خویش از شعور کلکتیو را با تاریخ شعور کلکتیو در پیوند قرار می دهد.

10
·        پس از نشت سنت دورکهایم در سال های 30 و 40 قرن بیستم، نظرات جدیدی تبلور می یابند.

11
·        در تداوم بخشی به «مورفولوژی اجتماعی» هالب وکس، جریانی در مورفولوژی اجتماعی تشکیل می شودکه حاوی توصیف نسبتا خالی از تئوری از ساختار ها و روند های ایندیویدوئال (فردی) است.

12

البر بایت
  (1880 ـ 1961)
جامعه شناس فرانسوی
استاد دانشگاه سوربون   

·        علایق اخلاقی ـ سیاسی دورکهایم در آثار البر بایت تداوم می یابند.
·        بایت اما در جامعه شناسی اخلاق خود در اثری تحت عنوان «علم اخلاق» (1931 / 1947) انعطاف پذیر تر از دورکهایم است.    

13

ژرژ گورویچ (1894 ـ 1965)
جامعه شناس فرانسوی

·        ژرژ گورویچ (1894 ـ 1965)، به بررسی میراث اجتماعی ـ نظری عظیم دورکهایم کمر می بندد.

14
·        گورویچ از همکاران «مرکز آموزشی جامعه شناسی فرانسه» است و از سال 1946 ناشر «مجله بین المللی جامعه شناسی» و مروج روانشناسی به اصطلاح ژرف است.   

15
·        گورویچ روانشناسی ژرف را به طرز اکلکتیکی از عناصر زیر سر هم بندی می کند:   

الف
·        از تئوری اجتماعی دورکهایم  

ب

پیر ژوزف پرودون (1809 ـ 1865)
اقتصاددان، جامعه شناس فرانسوی
اولین نماینده آنارشیسم

·        از پرودونیسم
·         
·        مراجعه کنید به آنارشیسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری   

پ

ماکس شلر (1874 ـ 1928)
فیلسوف آلمانی
مؤلف آثاری در زمینه اتیک، فنومنولوژی و آنتروپولوژی فلسفی

·        از فنومنولوژی ماکس شلر    

ت
·        از عاریه هائی از نظرات سران جامعه شناسی امریکا  

16
·        روانشناسی ژرف گورویچ قرار است که واقعیت اجتماعی را در ده مرحله، از سطح مورفولوژیکی ـ دموگرافیکی تا حالات روحی روان کلکتیو توضیح دهد.  

17
·        سوء تفاهم انگیز این است که گورویچ، جامعه شناسی خود را جامعه شناسی دیالک تیکی جا می زند.
·        دلیل گورویچ این است که در جامعه شناسی اش، «کلیت» و «توتالیته» ی واقعیت اجتماعی در مد نظر قرار دارد.   

18
·        مهم در این زمینه این است که روانشناسی ژرف که بی تاریخ می ماند و مکانیک روبنا ـ زیربنای ساده را آماج قرار می دهد، تنها تلاشی است که تا امروز در فرانسه پسا دروکهایم در جهت اثبات سیستماتیک جامعه شناسی به عمل آمده است.  

19
·        جامعه شناسی فرانسه با توجه به مسائل «سیستم رفرنس سوسیولوژیکی» «بزرگ» از سال های 50 قرن بیستم به بعد، از نظرات علوم اجتماعی وارده از امریکا تغذیه می کند.  

20

·        جامعه شناسی فرانسه فقط در عرصه های پژوهشی منفرد، مثلا جامعه شناسی خانواده، جامعه شناسی سیاست و جامعه شناسی حقوق، در حال توسعه مستقل است.
·        در این عرصه ها منافع خاص تبیین می یابند.
·        (لفبور، ارون، دوفرگر)   


21

·        آثار زیر در این زمینه از اهمیت وافر برخوردارند:   

الف
·        پیاژه، «مقدمه ای بر اپیسته مولوژی ژنه تیک» (1950) 

·        پیاژه ضمنا به تأملات دورکهایم برمی گردد و با طرح سوسیالیزاسیون کوگنیتیویستی اش، مجموعه تئوری سازی در روانشناسی اجتماعی را تحت تأثیر شدید قرار می دهد.    

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر