۱۳۸۹ اسفند ۹, دوشنبه

سیر و سرگذشت ایدئالیسم و ماتریالیسم (5)

جان لاک (1632 ـ 1704)
فیلسوف انگلیسی
نماینده اصلی امپیریسم
از شخصیت های برجسته روشنگری انگلیس
از تئوریسین های قرارداد اجتماعی
اعلامیه استقلال آمریکا، قانون اساسی آمریکا و انقلاب فرانسته تحت تأثیر فلسفه سیاسی او بوده اند.

پروفسور مانفرد بور
پروفسور وینفرید شرودر
پروفسور ورنر شوفن هاور
برگردان شین میم شین

2
ماتریالیسم قرن شانزدهم و هفدهم

• مشخصه ماتریالیسم در قرن 16 و 17 میلادی عبارت است از پشت کردن بر متدهای فکری اسکولاستیکی ـ استقرائی، روی آوردن به تجربه، مشاهده و آزمایش بمثابه وسایل معرفتی و اتحاد با علوم طبیعی در حال توسعه در مبارزه علیه مذهب.

• در آغاز این توسعه، آموزش های فرانسیس بیکن و گاسندی قرار دارند.
• بیکن طبیعت پژوهی و تسلط بر آن را در کانون کردوکار علمی قرار می دهد.


توماس هوبس (1588 ـ 1679)
ریاضی دان، تئوریسن دولتی و فیلسوف انگلیسی در
عصر جدید آغازین
کتاب معروف او «هیولا» نام دارد.

• هوبس و جان لاک راه بیکن را ادامه می دهند.

فلسفه جان لاک، نظرات دکارت و علوم طبیعی کلاسیک قرن هفدهم میلادی، بویژه فیزیک نیوتون، مبانی تئوریکی مهم ماتریالیسم عمدتا مکانیکی و غیر دیالک تیکی فرانسه در قرن هجدهم میلادی (لامتری، هولباخ، دیده رو، هلوه تیوس) را تشکیل می دهند.

• جان لاک کاینات را بمثابه یک کل بهم پیوسته اجسام مادی در نظر می گیرد، که در آن ببرکت قانونمندی های عینی و قابل شناسائی، تعین مندی سرتاسری روندهای طبیعی بر قرار است.

• حرکت، زمان و مکان بنظر او شیوه های بود ماده محسوب می شوند.

• کلیه روندهای شعور، وابسته به سازمان جسمی انسانها تلقی می شوند.
• این فرم تاریخی ماتریالیسم در سمتگیری عمیقا ضد فئودالی اش، با انتقاد یورشگر از مذهب و با آته ئیسم آشکار وعلنی پیوند دارد.

• مراجعه کنید به ماتریالیسم فرانسه، روشنگری


• نارسائی شیوه توضیح ماتریالیستی ـ مکانیکی و تضاد میان متافیزیک مکتبی ولف و نتایج حاصل از علوم طبیعی آن زمان، سبب می شوند که کانت در نوشته های خود به نظرات دیالک تیکی مهمی با سمتگیری ماتریالیستی برسد.
• برای مثال می توان فرضیه منظومه شمسی (تاریخ طبیعت عمومی و تئوری آسمان) کانت و اثر او راجع به اندازه های منفی (تلاش برای وارد کردن مفهوم اندازه های منفی در خرد انسانی) را نام برد.

بنه دیکتوس اسپینوزا (1632 ـ 1677)
فیلسوف هلندی، مؤسس راسیونالیسم و انتقاد مدرن از انجیل.

• در قرن هفدهم میلادی، اسپینوزا به تدوین سیستم پانته ئیستی ـ ماتریالیستی نایل می آید، که حاوی عناصر دیالک تیکی مهمی است.

• مراجعه کنید به پانته ئیسم

• در کانون فلسفه اسپینوزا آموزش مربوط به جوهر (گوهر) قرار دارد :
• جوهر بمثابه شالوده خلق ناپذیر، فنا ناپذیر، از لحاظ مکانی و زمانی پایان ناپذیر کلیه روندهای واقعیت و تفکر محسوب می شود.

• جوهر بنظر اسپینوزا علت خویشتن خویش است و دارای دو اتریبوت (صفت ممیزه) انبساط و تفکر است.
• فلسفه اسپینوزا انتقاد از مذهب را در عصر جدید تحت تأثیر خود قرار می دهد.
• فلسفه اسپینوزا منبع تئوریکی عناصر ماتریالیستی مهمی در تفکر جهان بینانه لسینگ، هردر و گوته بوده است.

• مراجعه کنید به اسپینوزیسم

ادامه دارد

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر