شین میم شین
باب دوم
در احسان
حکایت نوزدهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۷۱ ـ ۷۲)
۱
دری هم بر آید ز چندین صدف
ز صد چوبه آید، یکی بر هدف
معنی تحت اللفظی:
از چندین صدف، تصادفا دری در می آید
و
از صد تیر یکی تصادفا به هدف می خورد.
سعدی
در این بیت شعر،
انسان را تا درجه نازلتر از جانوران تنزل می دهد.
هیچ جانوری نیست که بدون تدوین پیشاپیش استراتژی و تاکتیک صید و شکار
از سوراخ و لانه و کنام خود بیرون آید.
هیچ جانوری شکار طعمه خود را به امید تصادف کور رها نمی کند.
ولی سعدی از اشرف موجودات می خواهد که تیر و کمان بردارد و کور کورانه به هر گوشه تیری رها کند، نه به امید آنکه تیرش به صیدی بخورد، بلکه به امید آنکه صیدی به تیرش بخورد.
اگر چنین چیزی به احتمال یک در میلیون اتفاق افتاد، شیخ اجل خواهد گفت که مشیت الهی چنین بوده است و دو باره از تصادف به جبرالهی خواهد گذشت و به قول حریفی به نام انگلس، تصادف را تا درجه ضرورت ارتقاء خواهد داد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر