۱۳۹۵ دی ۱۹, یکشنبه

فایده رسانی گرائی (اوتیلیسم، اوتیلیتاریسم) (4) (بخش آخر)


پروفسور دکتر مانفرد بور   
برگردان
 شین میم شین

39


ویلیام گودوین (1756 ـ 1836)
نویسنده، فیلسوف اجتماعی انگلیسی
از مؤسسین آنارشیسم

·       توسعه بعدی تئوری بهره کشی و یا استثمار را گودوین و بویژه جرمی بنتهام در انگلستان به عهده می گیرند.

40
·       در این تئوری، رفته رفته محتوای اقتصادیِ نادیده گرفته شده توسط فرانسوی ها (هلوه تیوس و هولباخ) به نسبت غلبه بورژوازی در انگلستان و فرانسه دوباره بکار گرفته می شود.

41
·       کتاب گودوین تحت عنوان «عدالت سیاسی» در ایام وحشت و اثر اصلی جرمی بنتهام در حین انقلاب فرانسه و بعد از آن و در بحبوحه توسعه صنعت بزرگ در انگلستان تحریر می یابند.   

42
·       و بالاخره در آثار جان استوارت میل ما شاهد اتحاد تئوری فایده رسانی و اقتصاد می شویم.

43
·       تئوری فایده رسانی از آغاز، خصلت یک تئوری عام المنفعه را داشته است.

44
·       اما این خصلت، تنها پس از آنکه مناسبات اقتصادی، بویژه تقسیم کار و مبادله را در خود جمع می آورد، محتوا کسب می کند:

الف
·       با تقسیم کار، کردوکار شخصی افراد منفرد عام المنفعه می شود.

ب
·       عام المنفعه گی مورد نظر جرمی بنتهام در همین عام المنفعه گی خلاصه می شود، که بطور کلی در رقابت مصداق می یابد. 

45
·       با وارد شدن مناسبات اقتصادی اجاره، سود و مزد کار، مناسبات استثماری معین طبقات منفرد وارد آن می شوند (یعنی وارد تئوری فایده رسانی می شوند.)

46
·       برای اینکه شیوه بهره کشی و یا استثمار، به موضع حیاتی استثمارگران وابسته است.

47
·       تا این مرحله تئوری فایده رسانی می توانست با حقایق امور اجتماعی معینی در رابطه باشد.

48
·       ولی از این به بعد، نظرات آن در باره نوع استثمار یادآور یاوه های کتب درسی مسیحیت اند.

49
·       محتوای اقتصادی، رفته رفته تئوری فایده رسانی را به دفاعیه ای از سیستم موجود مبدل می سازد و به اثبات این که مناسبات کنونی انسان ها نسبت به همدیگر درشرایط موجود مفیدترین و عام المنفعه ترین مناسبات اند.

50
·       این خصلت را تئوری فایده رسانی در آثار کلیه اقتصاددانان جدید دارد.»
·       (مارکس و انگلس، »کلیات»، جلد 3، ص 394)

پایان

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر