سیری در جفنگیات برتراند راسل (2)

تحلیلی از مسعود بهبودی

  

من مذهب را به منزله مرض فرض می کنم

که از ترس ناشی شده

و منبع بدبختی و بیچارگی های نگفتنی

برای نژاد بشری است.

برتراند راسل

·        برتراند راسل دیالک تیک علت و معلول را نخست به شکل دیالک تیک میکروب و مرض و یا ترس و مذهب بسط و تعمیم می دهد و بعد به شکل مذهب و بدبختی.

·        ایراد بینشی ریاضی دان پوزیتیویست بزرگ کجا ست؟  

1

من مذهب را به منزله مرض فرض می کنم

که از ترس ناشی شده

و منبع بدبختی و بیچارگی های نگفتنی

برای نژاد بشری است.

·        ایراد اول او در استنتاج از سر تا پا نادرست او ست:  

پس مذهب

 منبع بدبختی و بیچارگی های نگفتنی

برای نژاد بشری است.

·        اگر او از پیگیری فکری نیم بندی حتی برخوردار می بود، می بایستی همه کاسه ـ کوزه ها را نه بر سر مذهب، بلکه بر سر ترس خرد و خراب کند.

·        چون به قول خودش، مذهب معلول ترس است.

·        هر رادیکال اندیش نیم بندی اگر جای او می بود، می گفت:

پس ترس

 منبع بدبختی و بیچارگی های نگفتنی

برای نژاد بشری است.

2

·        ایراد بمراتب بزرگ تر او در این است که فکر می کند با قانون علیت می توان به توضیح مسال اجتماعی نایل آمد.

·        چون اگر کسی فهم و فراست اندکی داشته باشد، از پوزیتیویست بزرگ خواهد پرسید:

·        «فرمایش شما، قبول.

·        اما علت ترس چیست؟

·        ترس که نمی تواند بدون علت باشد؟»

3

من مذهب را به منزله مرض فرض می کنم

که از ترس ناشی شده

و منبع بدبختی و بیچارگی های نگفتنی

برای نژاد بشری است.

·        زنجیر علی (علت و معلول)، زنجیر نکبت باری است که نه حلقه اول دارد و نه حلقه آخر.

·        در این زنجیر کریه، هر حلقه ای نسبت به حلقه پیشین، معلول است و نسبت به حلقه بعدی، علت.

·        به قول خود راسل در همین جفنگ، مذهب معلول ترس است و علت بدبختی.

·        خود ترس هم به نوبه معلول چیز دیگری است.

·        بدبختی هم علت چیزهای دیگر خواهد بود.

·        آچمز علامه هم همین جا ست.

·        با قانون علیت می توان به توضیح دست و پا شکسته برخی چیزها نایل آمد، ولی نه به توضیح ریشه ای چیزی.

4

 من مذهب را به منزله مرض فرض می کنم

که از ترس ناشی شده

و منبع بدبختی و بیچارگی های نگفتنی

برای نژاد بشری است.

·        از راسل و شرکا چه پنهان که همین طرز استدلال او، طرز استدلال هر آخوند ملی و بین المللی است.

·        آخوند که سهل است، هر ننه قمری به همین سان اقامه دلیل می کند تا وجود خدا را اثبات کند.

·        از بقال سر کوچه تا بنی صدر و مهدی بازرگان:

·        «هر خانه ای بنائی دارد.

·        هر معلولی علتی دارد.

·        پس جهان و کاینات نیز به مثابه معلول، علتی به نام الله دارد.

·        پس خدا وجود دارد.

·        چون جهان و کاینات وجود دارد.»

5

 

·        عیب و ایراد همین استدلال بقال و بنی صدر و بازرگان درست در خصلت همین قانون علیت است.

·        هر کودک تیزهوشی درست با همین منطق بقال و بنی صدر و بازرگان خواهد پرسید:

·        «بنا اما ضمن علت بودن، معلول هم است.

·        بنا زاده ننه خویش است.

·        خدا هم باید ضمن علت بودن، معلول چیزدیگری باشد.

·        خدا زاده کیست و یا چیست؟»

6

·        دور تسلسل و گرد خویش چرخیدن فرفره وار اکنون شروع می شود.

·        راسل حتما خواهد گفت:

·        « خدا معلول ترس بشری است.»

·        یکی دیگر خواهد گفت:

·        «خدا معلول خریت است.»

·        حافظ خواهد گفت:

·        «چون ندیدند حقیقت، ره افسانه زدند.»

7

·        ترس و خریت اما هر چه باشند، پدیده های پسیکولوژیکی اند.

·        یعنی پدیده های سوبژکتیو اند و نتیجتا انعکاس شرایط عینی و اوبژکتیو اند، یعنی ثانوی اند.

·        با پسیکولوژیسم  می توان خودفریبی و یا عوامفریبی کرد، ولی نمی توان مسئله ای را حل کرد.

8

·        اکنون سر  ولکه کلید حل معما هم پیدا می شود:

·        ترس، خریت، مذهب، بدبختی ها و بیچارگی های فکری و سوبژکتیو دیگر علت و یا علل عینی و اوبژکتیو دارند.

·        علل و یا علت عینی ئی که خود به نوبه خود تحت تأثیر معلول خویش قرار می گیرند، یعنی تحت تأثیر چیزهای سوبژکتیوی قرار می گیرند که خود منشاء آنها بوده اند:

·        دیالک تیک عینی و «ذهنی» و یا دیالک تیک اوبژکتیو ـ سوبژکتیو از این ماجرا خبر می دهد.

9

·        برای حل ریشه ای این مسئله، مارکسیسم ـ لنینیسم شناخت افزار ماتریالیستی ـ تاریخی غول آسائی را کشف و فرمولبندی کرده است:

·        دیالک تیک زیربنای اقتصادی و روبنای ایده ئولوژیکی را.

·        همه چیزها، پدیده ها، سیستم ها و روندهای روبنائی از قبیل مذهب و اخلاق و روانشناسی و غیره در تحلیل نهائی ناشی از زیربنای اقتصادی هر جامعه بشری اند.

·        زیربنای اقتصادی هر جامعه بشری مناسبات تولیدی نام دارد.

·        مناسبات تولیدی ساختار هر جامعه است که خود در دیالک تیک مناسبات تولیدی ـ نیروهای مولده قرار دارد.

·        رابطه مناسبات تولیدی با نیروهای مولده، همان رابطه فرم و محتوا ست.

·        مراجعه کنید به دیالک تیک فرم و محتوا، دیالک تیک زیربنا و روبنا، دیالک تیک نیروهای مولده و مناسبات تولیدی، درک ماتریالیستی تاریخ در تارنمای دایرة المعارف روشنگری  

ادامه دارد.