پروفسور دکتر الفرد کوزینگ
برگردان شین میم شین
1
کلود آدرین
هلوه تیوس (1715 ـ
1771)
فیلسوف
ماتریالیست
·
ماتریالیست
های فرانسوی ـ بویژه هولباخ، هلوه تیوس و دیدرو ـ در توسعه و اثبات تئوری شناخت
ماتریالیستی سهم بزرگی بعهده داشته اند.
دنیس دیدرو (1713
ـ 1784)
یکی از خلاق
ترین اندیشمندان ماتریالیست روشنگری اروپا و از مؤلفین برجسته دایرة المعارف
و از همکاران و
دوستان دآلمبر، روسو، کاندیلا.
2
ایمانوئل کانت (1724
ـ 1804)
برجسته ترین
نماینده فلسفه کلاسیک آلمان
اثر او تحت
عنوان «انتقاد از عقل محض» نقطه عطفی در تاریخ فلسفه و آغاز فلسفه مدرن محسوب می
شود.
کانت در زمینه
های زیر دورنمای فراگیر نوینی به روی فلسفه گشوده است:
اتیک (نقد
عقل عملی)
استه تیک
(نقد
قوه قضاوت)
فلسفه مذهب
فلسفه حقوق
فلسفه تاریخ
·
نظریه
کانت در تاریخ تئوری شناخت بعد از جان لاک نقطه اوجی را تشکیل می دهد.
الف
·
کانت در
تئوری شناخت خود، که در آثار خود تحت عناوین «نقد خرد محض» و «پیشگفتاری بر متافیزیک
آینده» که می تواند به مثابه علم مطرح شود، قصد متحد کردن ماتریالیسم و ایدئالیسم
را دارد.
·
(کلیات لنین، جلد 14، ص 195)
ب
·
کانت از
وجود واقعیت عینی، یعنی از وجود «چیز در خود»
آغاز به حرکت می کند.
ت
·
بنظر
کانت، «چیزهای در خود» که در خارج از شعور بشری وجود دارند، حواس ما را تحت تأثیر
قرار می دهند و استنباط حسی را امکان پذیر می سازند.
پ
·
ما از طریق
«چیزهای در خود» به وجود چیزها پی می بریم.
ث
·
استنباط اما
به تنهائی کور می ماند، اگر تفکر مفهومی به یاری آن نشتابد.
3
·
کل شناخت
ـ بنظر کانت ـ از استنباط حسی و فهم تشکیل می یابد.
4
·
اما باید
توجه داشت که مفهوم استنباط حسی مورد نظر کانت با استنباط مورد نظر امپیریسم انگلیسی تفاوت ماهوی دارد.
الف
·
بنظر
امپیریسم انگلیسی دانش تجربی با ادراک حسی انطباق دارد.
ب
·
کانت اما
در استنباط حسی و در تفکر میان عناصر محض و عناصر تجربی تفاوت قایل می شود.
ت
·
استنباط محض
فقط حاوی فرم های استنباط است.
پ
·
استنباط تجربی
اما، برعکس، حاوی مواد حسی است.
ث
·
مفاهیم محض
فرم های فکری اند.
ج
·
محتوای
تجربی مفاهیم اما، برعکس، محصول استنباط اند.
5
·
«چیزهای در خود» آخرین منابع
عناصر تجربی استنباط و تفکرند.
6
·
عناصر محض،
اما برعکس، در شعور انسانی مسکن دارند، در استعداد معرفتی انسانی مسکن دارند:
الف
·
عناصر
تجربی استنباط وابسته به تجربه اند، اپوستریوریکی اند.
ب
·
عناصر محض،
اما ماورای تجربی اند، اپریوریکی اند.
7
·
فرق
تئوری شناخت کانت با تئوری شناخت امپیریسم به شرح زیر است:
·
کانت عناصر
ماورای تجربی (اپریوریکی) (مکان و زمان بمثابه فرم های استنباط) را نیز در استنباط
حسی وارد می کند.
8
·
فرق
تئوری شناخت کانت با تئوری شناخت راسیونالیسم به شرح زیر است:
·
کانت در
تفکر عنصر تجربی ئی را نیز وارد می کند:
·
بنظر
کانت، مفاهیم محتوای خود را از استنباط کسب می کنند.
9
·
بنظر
کانت ادراک حسی (و در نتیجه واقعیت عینی) سهم بسیار ناچیزی در شناخت به عهده می
گیرد.
الف
·
ادراک
حسی فقط فراهم آورنده «مواد» شناخت است.
ب
·
ادراک
حسی فراهم آورنده «تلنباری از احساس ها» ست که تنها در شرایط زیر نظم و معنی می
یابند:
1
·
زمانی که مورد تقبل فرم های ماورای تجربی استنباط، یعنی
مکان و زمان قرار گیرند.
2
·
زمانی که
تحت تابعیت مقوله های ماورای تجربی در آیند.
3
·
زمانی که
بکمک الگوهای ماورای تجربی فهم به چیزها نسبت داده شوند.
·
(الگو وسیله کمکی برای انسان
ها ست تا بتوانند اطلاعات حاصله بوسیله اعضای حسی را برای درک سهل شرایط و تنظیم رفتار خویش مورد استفاده قرارد هند و مثلا میان رستوران و سینما فرق بگذارند و متناسب با هر کدام رفتار کنند.
·
فقط در
شرایط اضطراری و غافلگیری و یا بویژه مهم به جای الگوها، معارف آگاهانه و کنترل شده
به هدایت انسان ها می پردازند. مترجم)
ادامه دارد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر