تدارک تئوریک توضیح «تئوری شناخت» (37)

ترانسندنتال

قضاوت های ترکیبی
پروفسور دکتر مانفرد بور
برگردان شین میم شین

• قضاوت های ترکیبی ـ بطور کلی

• قضاوت های ترکیبی ـ بنظر کانت ـ عبارتند از قضاوت های گسترشی ، یعنی قضاوت هائی که شناخت را وسعت می بخشند، قضاوت هائی که به شناخت، چیزی می افزایند.

• در هر قضاوت ترکیبی مسند مشمول سوبژکت نمی شود:
• «مسند (B) کلا در خارج از مفهوم (A) قرار دارد، اگرچه با آن در پیوند است.

• (مسند در دستور زبان فارسی، یکی از نقش ‌هایی است که یک کلمه یا گروهی از کلمات می ‌توانند در جمله داشته باشند.
• ساخت جمله ‌ای که مسند در آن به کار می‌رود، چنین است:
• «فاعل + مسند + فعل ربطی»
• مسند همواره، یا گروه اسمی است یا گروه صفتی یا گروه حرف اضافه ‌ای.
• مثلا در جملات زیر:
• دانشجویان بسیار خسته هستند.
• من محمد رضایی هستم.
• این انگشتر از طلا ست.
• عبارات «بسیار خسته»، «محمد رضایی» و «از طلا» نقش مسند دارند که اولی، گروه صفتی، دومی گروه اسمی و سومی گروه حرف اضافه ‌ای است.
• ویکی پیدیا. مترجم)

• مراجعه کنید به قضاوت های تحلیلی (اپریوری) در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

1
انواع قضاوت های ترکیبی

• قضاوت های ترکیبی به دو دسته تقسیم می شوند:
• قضاوت های ترکیبی اپریوری
• قضاوت های ترکیبی اپوستریوری

الف
قضاوت های ترکیبی اپریوری

• قضاوت های ترکیبی اپریوری بنظر کانت عبارتند از قضاوت هائی که دارای مشخصات زیر اند:

1

• قضاوت هائی که اعتبار عام دارند.

2

• قضاوت هائی که ضرورند.

3

• قضاوت هائی که مستقل از هرگونه دانش منتج از تجربه اند، اما در مورد همه تجارب صدق می کنند و تجربه ها را امکان پذیر می سازند و دلیل وجودی شان در فرم های محض استنباط (زمان و مکان) و فهم (مقوله ها) است.

ب
قضاوت های ترکیبی اپوستریوری

• قضاوت های ترکیبی (اپوستریوری) بنظر کانت عبارتند ازکلیه قضاوت هائی که بر تجربه استوار شده اند (قضاوت های مبتنی تجربی بر دانش منتج از تجربه)

پایان