فرهنگ مفاهیم فلسفی (ح) حسگرایی (سنسوئالیسم) (۱)

پروفسور دکتر مانفرد بور

پروفسور دکتر مانفرد اشتارکه

برگردان

 شین میم شین

 

مانفرد بور

(۱۹۲۷ ـ ۲۰۰۸)

فیلسوف و فلسفه ـ مورخ  

رئیس انستیتوی مرکزی در آکادمی علوم آلمان دموکراتیک

از برجسته ترین نمایندگان مارکسیسم ـ لنینیسم

از مدافعان مارکسیسم ـ لنینیسم در قبال جریانات جدید تحت نام مارکسیسم (مثلا «فلسفه امید» ارنست بلوخ)

اثر معروف او:

«در زمنیه انتقاد از ایدئولوژی بورژوائی» 

آثار: 

گذار از فیشته به هگل (۱۹۶۵)

عظمت و محدودیت فلسفه کانت (۱۹۷۴)

خرد ـ انسان ـ تاریخ (۱۹۷۷)

تاریخ راسیونال (۱۹۸۶)

مداخلات، موضعگیری ها، اظهارات راجع به فونکسیون اجتماعی فلسفه و علم (۱۹۸۷)

اروپا و وضع فکری زمان (میراث فکری اروپا) (۲۰۰۰)

  

·    (حسگرائی، نامی است برای جریان معرفتی ـ نظری ئی (جریان متعلق به تئوری شناخت) با مشخصات زیر:

 

۱

·     حسگرائی مرحله حسی شناخت را مطلق می کند.

 

۲

·     حسگرائی ادعا می کند، که کل شناخت ناشی از استنباط و ادراک حسی است.

 

۳

·     حسگرائی میان تفکر و احساس تفاوت ماهوی قائل نمی شود.

 

۴

·     حسگرائی کلیه نتایج تفکر را در ادراکات و استنباطات حسی خلاصه می کند.

 

۵

·     حسگرائی فرم خاصی از امپیریسم (تجربه گرائی) است.

 

امپیریسم

(تجربه گرایی)

 

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/8916

 

پایان

 

۶

 

·     حسگرائی پاسخ صریح به مسئله اساسی فلسفه نمی دهد و به وجود و یا عدم وجود عینی ـ واقعی منشاء و علت احساس وقعی نمی نهد.

 

مسئله اساسی فلسفه

 

۱

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/2967

 

۲

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/2968

 

پایان

 

مترجم)

 

۷

·    از این رو ست که  حسگرائی در پیوند با اگنوستیسیسم (ندانم گرائی) قرار دارد.

 

·    مراجعه کنید به اگنوستیسیسم (ندانمگرائی)  

 

ندانمگرایی

(اگنوستیسیسم)

 

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/3632

 

۱

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/3615

 

۲

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/3631

 

پایان

 

۸

·     حسگرائی اما در تاریخ فلسفه عمدتا با ماتریالیسم پیوند داشته است.

·    در حالیکه راسیونالیسم (ضد  حسگرائی) اغلب با ایدئالیسم همراه بوده است.

 

۹

·    نام « حسگرائی» برای تعیین کیفیت جهان بینانه فلسفه ای کافی نیست و لذا باید میان حسگرائی ایدئالیستی و   حسگرائی ماتریالیستی تفاوت قائل شد:

 

الف

حسگرائی ماتریالیستی

 

·     حسگرائی ماتریالیستی شناخت حسی را به مثابه انعکاس واقعیت عینی در آیینه ضمیر انسانی تلقی می کند.

 

ب

حسگرائی ایدئالیستی

 

·     حسگرائی ایدئالیستی اما شناخت حسی را از منبع آن که در خارج از ضمیر انسانی قرار دارد، یعنی از ماده، ایزوله و مجزا می سازد و شناخت حسی را به مثابه نتیجه تأثیر اشیاء بر حواس پنجگانه نمی داند، بلکه برعکس، اشیاء را نتیجه مرحله حسی شناخت قلمداد می کند.

 

ادامه دارد.