سیمرغ
عطار نیشابوری
(۱۱۴۶ ـ ۱۲۲۱)
درنگی
از
ربابه نون
۱
ولی عاشقان حقیقت به مرحله سوم
یعنی
کسب دانش
وارد شدند
و
از موهبت الهی و الهام، مستفیض شدند. پرندگان سیمرغ جو
از
دره تحقیق
به
وادی عشق
و
از وادی عشق
به
مرحله دانش
وارد می شوند
و
از
وادی دوم به بعد
به
درجه عاشقان حقیقت،
اعتلا می یابند.
در این طرز نگرش عطار
قبل از همه
رد پایی از طرز نگرش هگل به چشم می خورد.
در فلسفه هگل
مفاهیم
پله پله از نردبام تعالی بالا و بالاتر می روند
و
نهایتا
به
ایده مطلق می رسند.
در این طرز نگرش عطار
ضمنا
رد پایی از طرز نگرش کانت به چشم می خورد.
عطار
عشق به حقیقت
را
در
دیالک تیکی از عشق نظری و عشق عملی
نمودار می داند.
پرندگانی که حاضر به عبور از وادی عشق و تحمل مصیبت و مشقت و زحمت نبوده اند،
عاشقان حقیقت
قلمداد نمی شوند،
چه رسد به پرندگانی که در مرحله تحقیق از راه، برگشته اند.
کانت
هم
خرد را در دیالک تیکی از خرد نظری و خرد عملی
مطرح ساخته است.
۲
ولی عاشقان حقیقت به مرحله سوم
یعنی
کسب دانش
وارد شدند
و
از موهبت الهی و الهام، مستفیض شدند.انتخاب واژه ها توسط عطار
اندیشیده است و نه تصادفی:
الف
ابتدا وارد دره تحقیق شدند.
واژه دره
بیانگر تأمل و تعمق و تفکر
است.
ب
آن
وادی
عشق
نام داشت.
واژه وادی
گذر دشوار از بیابان بی آب و علف
را
و
تحمل مصیبت و مشقت و ریاضت و زحمت
را
به
خاطر خواننده و شنونده خطور می دهد.
پ
عاشقان حقیقت
به
مرحله سوم
وارد شدند
واژه مرحله (منزل، کاروانسرا)
(مرحله دانش)
حاکی از پایان عبور دشوار از دره و وادی
و
برخورداری از ثمرات زحمات متحمل شده است.
۳
ولی عاشقان حقیقت به مرحله سوم
یعنی
کسب دانش
وارد شدند
و
از موهبت الهی و الهام، مستفیض شدند.چون صبر کنی
ز غوره حلوا سازند.
عطار
حلوا
را
در مفهوم برخورداری از موهبت الهی و الهام تبیین می دارد.
دانش
عملا
نتیجه تجربه
است.
زادگاه تئوری (اندیشه)
پراتیک
(تجربه، عمل)
است.
عطار
پیش شرط برخورداری از نعمات الهی و الهام
را
کسب پیشاپیش دانش
می داند.
خدای عطار
یار اندیشندگان اکتیو
است
و
نه
یار راحت طلبان انگل و تنبل و ناپیگیر.
۴
پرندگانی که موفق شدند
پرندگانی که موفق شدند
به
مرحله چهارم
وارد شدند.
یعنی
بی اعتنایی به وابستگی های دنیوی.
مرحله چهارم
مرحله ریاضت
است
که
ثمره طبیعی و منطقی کسب دانش
است.
غنای فکری
به
قناعت در مصرف نعمات مادی
منجر می شود.
وقتی کسی در سایه دانش به مشقات تولید نعمات مادی پی می برد،
از حیف و میل فئودالی آنها
پرهیز می ورزد.
یعنی
استغنای فکری و معرفتی
به
قناعت پیشگی
می انجامد.
این طرز تفکر عطار
ستایش انگیز و ضمنا حیرت انگیز است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر