نیکی (خیر، خوبی) (۴)

 پروفسور دکتر ولفگانگ پطر ایشهورن

برگردان

 شین میم شین

    

 

۲۹

·      بنابرین، خیر و یا نیکی اخلاقی همیشه باید به شرح زیر درنظر گرفته شود:

الف

·       در محتوا و تأثیرگذاری اش

ب

·      به مثابه   جنبه ای در وابستگی به توسعه اجتماعی واقعی

پ

·      به مثابه   جنبه ای در وابستگی به مبارزه برسر پیشبرد منافع اجتماعا تعیین شده گروه های اجتماعی مختلف.

۳۰

·      از این رو، هر خیر و نیکی اخلاقی حاوی محتوای مشخص، تاریخی و طبقاتی معینی است.

۳۱

·      خیر و نیکی «درخود» با معنی ماورای تاریخی و مطلق وجود ندارد.

۳۲

·      انگلس می نویسد:

الف

·      «تصورات مربوط به خیر و شر از ملتی تا ملتی دیگر، از عصری تا عصری دیگر چنان عوض شده اند، که گاهی حتی به ضد یکدیگر بدل شده اند.

ب

·      ولی اگر کسی ادعا کند که «خیر، شر نیست و شر، خیر نیست و اگر خوب و بد و یا خیر و شر را با هم مخلوط کنیم، آنگاه فاتحه اخلاقمندی خوانده می شود و هرکس می تواند، هرچه دلش می خواهد بکند و یا نکند»، باید به او گفت که مسئله به این سادگی ها نیست.

پ

·      اگر مسئله به این سادگی ها می بود، آنگاه دیگر بحث برسر خیر و شر لازم نمی آمد و هرکس می بایستی بداند، خیر و شر کدامند.

ت

·      اما امروز کار از چه قرار است؟

ث

·      امروز برای ما کدامین اخلاق موعظه می شود؟

ج

·      اخلاق امروزی در وهله اول اخلاق فئودالی ـ مسیحی است.

ح

·      علاوه بر آن، اخلاق مدرن بورژوائی و اخلاق آتی پرولتری نیز وجود دارد.

ج

·      اکنون سؤال این است که کدامیک از اینها را باید اخلاق حقیقی محسوب داشت؟

خ

·      باید گفت که هیچکدام از آنها حاوی اعتبار مطلق نیست.

د

·      اما بی تردید، اخلاقی حاوی بیشترین و ماندگارترین عناصر خواهد بود، که درعصر حاضر طرفدار تحول وضع موجود باشد، یعنی طرفدار آینده باشد، یعنی پرولتری باشد.»

·      (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۲۰، ص ۸۶)

۳۳

·      این نظر ماتریالیسم تاریخی در رابطه با خیر و نیکی اخلاقی نه تنها حاوی توضیح تئوریکی خیر و نیکی است، بلکه علاوه بر آن، حاوی توضیح محتوائی تغییر معنی آن است:

الف

·      این نظر، قبل از همه، ارزیابی تاریخی ـ انتقادی از امری ارائه می دهد، که در زمان معینی از سوی نیروهای اجتماعی مختلف، به مثابه   خیر و نیکی تلقی و تبلیغ می شود.

·      (پوزیتیویسممخالف این ارزیابی است)  

ب

·      این نظر، علاوه بر آن، به انتقاد تئوریکی از تصورات محافظه کارانه و ارتجاعی از خیر و نیکی اخلاقی می پردازد.

پ

·      این نظر ضمنا به اثبات و پشتیبانی تئوریکی از تصورات مترقی و انقلابی از خیر و نیکی اخلاقی برمی خیزد.

ادامه دارد.