۱۳۹۲ آذر ۳۰, شنبه

سیری در شعر «آرش کمانگیر» (6)

 
سیاوش کسرائی
(1305 ـ 1374)
(اصفهان ـ وین)
آرش کمانگیر
(شنبه 23 اسفند 1337)
تحلیلی از شین میم شین

«گفته بودم زندگی زیبا ست
گفته و ناگفته ای بس نکته ها کاینجا ست

آسمان باز
آفتاب زر
باغ های گل
دشت های بی در و پیکر

سر برون آوردن گل از درون برف
تاب نرم رقص ماهی در بلور آب
بوی عطر خاک باران خورده در کهسار
خواب گندمزارها در چشمه ی مهتاب

·        معنی تحت اللفظی:
·        «گفته بودم که زندگی زیبا ست.
·        خواه بگویم و خواه نگویم، در همین پدیده، چه بسا نکته ها نهفته است:
·        آسمان فراخ
·        آفتاب زرین
·        دشت های پهناور
·        سر بدر کشیدن گل از اعماق برف
·        رقص پر پیچ و تب ماهی در بلور آب
·        عطر خاک خیس از باران در کوهسار
·        خواب گندامزارها در چشمه مهتاب!»

1
·        قصه عمو نوروز برای کودکان با ستایش از زندگی شروع می شود.
·        برای شناخت راستین سیاوش باید با ضد تاریخی سیاوش آشنا شد:
·        با فلسفه بورژوائی واپسین و فلاسفه و هنرمندان طبقات اجتماعی واپسین آشنا شد و برای تمیز جهان بینی توده های مولد و زحمتکش از جهان بینی طبقات اجتماعی ارتجاعی،  انگل و پتیاره باید با محتوای ایدئولوژیکی شعر سیاوش آشنا شد.
·        خط بینشی سیاوش خط سرخی است که در تار و پود تاریخ  از حکیم سرخ طوس تا سیاوش کشیده شده است و در کانون این خط بینشی، زندگی قرار دارد
·        زندگی به مثابه عالی ترین و ستایش انگیزترین ارزش ها.

2
·        وقتی به عظمت این بینش می توانیم اندکی پی ببریم که به تاریخ سرایش این حماسه نظر کنیم:
·        سال 1337
·        حدود 5 سال پس از کودتا
·        سال های خفت و خون پس از کودتای امپریالیسم و دربار
·        سال های بازگشت خونبار ارتجاع زخم خورده و هار
·        سال های تهوع هنرمندان تهوع انگیز طبقات واپسین از زندگی و ارزش های والای انسانی
·        سال های سجده بر خاک متروپول های «دموکراسی» های فرمال بورژوائی
·        سال های وازدگی، نومیدی، تحقیر زندگی، تجلیل مرگ و انتحار داوطلبانه
·        سال های سرافکندگی عزت انسانی و گدائی غرور

3
گفته بودم زندگی زیبا ست
گفته و ناگفته ای بس نکته ها کاینجا ست

·        عمو نورزو نه امروز، بل همیشه ستایشگر زندگی بوده است و در این ستایش، نکته های چه بسا باریکتر از مو نهفته است.
·        نکته هائی دلیل مند و نه بی درونمایه و یاوه.
·        سیاوش برای اثبات مستدل زیبائی زندگی از شکوه لایزال هستی طبیعی آغاز می کند:
·        طبیعت مادر به مثابه هنرمندترین هنرمندان، با تخیل غول آسا، با تصورات ژرف، با تصاویر سحرانگیز، با تابلوهای نقاشی شگرف و با تندیس هائی شکوهمند در آسمان و کوه و دره و دشت.

4

 آسمان باز
  
·        سیاوش از آسمان به مثابه زیبائی فراخ متنوع و متحول شروع به حرکت و استدلال می کند تا به اثبات زیبائی زندگی نایل آید:
·        آسمان باز به مثابه پرده لایتناهی سینمای همیشه متحول هستی طبیعی.
·        تا دلت بخواهد فیلم
·        تا دلت بخواهد تصویر
·        تا دلت بخواهد آهنگ
·        تا دلت بخواهد رنگ
·        تا دلت بخواهد نقش

5
 آفتاب زر

·        دومین مظهر زیبائی هستی طبیعی خورشید است:
·        دختری عریان و فروزان در 149 میلیون کیلومتری زمین با میلیاردها سوزن از نور
·        تجسم زیبائی محض
·        چشمه فروزان زندگی
·        زنی همیشه زاینده، پزنده، سازنده، شوینده، آفریننده، بخشنده و همیشه جوان

6
باغ های گل

·        سیاوش اکنون از آسمان دل برمی کند و بر زمین نظر می افکند و باغات پر گل و معطر و رنگین و زیبا را نشان خواننده و شنونده می دهد و از زیبائی زندگی و ارزشمندی دفاع پیگیرانه از آن به دفاع برمی خیزد.

7
دشت های بی در و پیکر

·        بعد دشت های فراخ را نشان خواننده و شنونده می دهد.
·        زمین به مثابه جنتی بی بدیل در کهکشان بیکران

8
 سر برون آوردن گل از درون برف

·        زمین به مثابه صحنه هنرنمائی طبیعت مادر:
·        اعجاز آمیز و حیرا انگیز و شورانگیز:
·        سر برکشیدن سماجت آمیز گل از اعماق یخبندان و برف به مثابه تجسم عینی و مرئی و ملموس زیبائی و زندگی

9
تاب نرم رقص ماهی در بلور آب

·        سیاوش در هیئت عمو نوروز، خواننده و شنونده را در هیئت کودکان از خشکی به دریا می برد تا رقص شورانگیز ماهی ها را در بلور آب نشان شان دهد و از شکوه لایزال زندگی پرده بردارد.

10
بوی عطر خاک باران خورده در کهسار

·        و بعد از دریا به سوی کوه می برد تا آنها را با عطر خاک خیس از باران آشنا کند.
·        با هوای زلال و با صفا و سرشار از اکسیژن
·        با نسیم جانبخش نرم آهنگ

11
خواب گندمزارها در چشمه ی مهتاب

·        بعد آنها را از کوهساران به کشتزاران می آورد تا خواب گندمزاران را در چشمه مهتاب نشان شان دهد.
·        تابلو های نقاشی، یکی زیباتر از دیگری، یکی حیرت انگیزتر از دیگری
·        بی نهایتی شگرف با تار و پودی از شکوه و زیبائی  

ادامه دارد.

۱ نظر:

  1. ویرایش:
    «رقص پر پیچ و تاب ماهی در بلور آب
    کندمزارها»
    درست است.

    پاسخحذف