تفکر تاریخی (جهانتصویر تاریخی) (9)

پروفسور دکتر هانس کورتوم

پروفسور دکتر وینفرید شرودر

برگردان شین میم شین

   

تئوری پیشرفت در فلسفه ماتریالیست های روشنگری فرانسه

 کوندرسه (1743 ـ 1794)

فیلسوف، ریاضی دان، سیاستمدار روشنگری فرانسه در دوره انقلاب کبیر فرانسه

الف

·        علاوه بر این نطفه های فلسفی ـ دیالک تیکی تاریخ بشریت، تئوری پیشرفت مکانیکی ـ خطی در نیمه دوم قرن هجدهم میلادی در فرانسه، توسعه و تکامل تاریخی نخست از سوی تورگو و سپس از سوی کوندرسه در اثر او تحت عنوان «طرح توضیح تاریخی پیشرفت روح بشری» (1794 میلادی)،  بطور جامع مطرح گردید.

 انه روبرت ژاک تورگو (1727 ـ 1781)

دولتمدار و اقتصاد دان ماقبل کلاسیک روشنگری فرانسه

ب

 هنری سن سیمون (1760 ـ  1825)

مؤسس مکتب فکری اقتصادی ـ اجتماعی علمی موسوم به سن سیمونیسم

پدر جامعه شناسی علمی و سوسیالیسم اوتوپیکی

از مبارزان جنگ استقلال آمریکا (1706 ـ 1783) بر ضد انگلیس

از طرفداران انقلاب کبیر فرانسه (1789)

در سال 1794 کم مانده بود که به گیوتین سپرده شود.

·        طرح پیشرفت دیالک تیکی روشنگری واپسین، کاملترین فرم تبیین خود را در فرانسه در آثار سن سیمون و سن سیمونیست ها می یابد:

·        مثلا در کتاب موسوم به «تعالیم سن سیمون» که در سال 1829 میلادی از سوی سن سیمونیست ها انتشار یافته می خوانیم:

1

·        «حقیقت امر عام در مراحل مختلف فرم های اجتماعی که کلیه فرم های دیگر را نیز در بر می گیرد، عبارت است از پیشرفت نظرات اخلاقی.

·        انسان با توجه بدان به تعین مندی اجتماعی خویش پی می برد.

2

·        نهادهای سیاسی به این نظرات جامه عمل می پوشانند و از آنها در تشکیل، حفظ و پیشرفت روابط اجتماعی استفاده عملی می کنند.

3

·        دوران های ارگانیکی، وحدت روزافزون شکوفائی اعضای همبود را نمودار می سازند.

·        یعنی از همکاری اعضای همبود برای نیل به آماج مشترک پرده برمی دارند.

4

·        اما در دوره های بحرانی، برعکس، بی نظمی و هرج و مرج کامل حکمفرما می گردد.

5

·        انسان ها اما در دوران های بحرانی به انفجار روابط اجتماعی کهنه دست می زنند و نهایتا تنها آماجی که باقی می ماند، اگوئیسم (خودخواهی) محض است و بس.

6

·         اما نباید فراموش کرد که دوران های بحرانی همیشه مفید، ضرور و اجتناب نا پذیر بوده اند.

·        زیرا آنها به تخریب فرم های کهنه و زیانبار برای توسعه بشریت منجر می شوند، فرم های کهنه ای که به مدت درازی مفید بوده اند.

7

·        این دوران های بحرانی کشف فرم های اجتماعی بهتر و جامه عمل پوشاندن به آنها را تسهیل می کنند.....»

8

·        «شکی نیست که اصل اجتماعی شدن، در مقایسه با آنتاگونیسم، همواره از اقتدار بیشتری برخوردار بوده و رفته رفته چیره شده است.

9

·        تلنگر ناشی از آنتاگونیسم سبب می شود که غلبه اصل اجتماعی شدن بطورکلی تضمین گردد.»

ادامه دارد