شین میم شین
باب دوم
در احسان
حکایت سوم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۶۶)
بخش دوم
۱
به آزار، فرمان مده بر رهی
که باشد که افتد به فرماندهی
معنی تحت اللفظی:
بنده و کنیز خود را آزار مده.
چون امکان آن هست که بنده و کنیز فرمانده شود.
سؤال
سعدی
در این بیت شعر،
دیالک تیک (۱) و توده
را
به شکل دیالک تیک بنده دار و رهی بسط و تعمیم می دهد.
جواب
سعدی
در این بیت شعر،
دیالک تیک طبقه حاکمه و توده
را
به شکل دیالک تیک بنده دار و رهی بسط و تعمیم می دهد
و
از طبقه حاکمه (بنده دار) می خواهد که رهی را تحت ستم قرار ندهد.
هر معلم مدرسه این بیت شعر را به مثابه بیت شعری لبریز از هومانیسم و بشردوستی تفسیر خواهد کرد.
اشکال اول کار آنها در این است، که آنها به مصرع دوم، یعنی به دلیل سعدی توجهی نمی کنند.
برای سعدی ستم فی نفسه بد نیست.
سؤال
برای سعدی، خوبی و بدی هر چیز در دیالک تیک سود و (۲) تعیین می شود.
جواب
برای سعدی، خوبی و بدی هر چیز در دیالک تیک سود و زیان تعیین می شود.
ستم وقتی بد تلقی می شود که زیانی به ستمگر برسد،
مثلا رهی به فرماندهی برسد و ارباب بنده دار تحت فرمان او قرار بگیرد.
چون چنین احتمالی هست، پس بنده دار نباید به رهی ستم کند.
سؤال
این نه هومانیسم، بلکه (۳) است.
جواب
این نه هومانیسم، بلکه پراگماتیسم است.
به زبان سیاستمداران امپریالیستی باید قلب و مغز ملل تحت اشغال و استعمار نو را تسخیر کرد.
شکنجه عراقی ها در زندان ابوالقریب، از این نظر بد بوده است، که برای منافع امپریالیسم آمریکا سودمند نبوده است.
اگر سودمند می بود، اشکالی نمی داشت.
سؤال
هدف مبتنی بر سود، (۴) را توجیه می کند.
جواب
هدف مبتنی بر سود، وسیله را توجیه می کند.
اشکال دیگر این است
که
سعدی ۶۵۵ سال بعد از هجرت پیامبر،
مخالفتی با خرید و فروش انسانها و نظام برده داری ندارد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر