پروفسور دکتر گونتر کروبر
برگردان
شین میم شین
ب
راسیونالیسم
۱
· اما خصلت متافیزیکی مطلق کردن یکجانبه متد سنته تیکی (ترکیبی) از سوی راسیونالیسم نیز کمتر از خصلت متافیزیکی روش امپیریستی نبود.
۲
رنه دکارت
(۱۵۹۶ ـ ۱۶۵۰)
فیلسوف، ریاضی دان و عالم علوم طبیعی
از مؤسسین راسیونالیسم مدرن عصر جدید آغازین
تفکر راسیونالیستی او را کارتزیانیسم نیز می نامند.
دکارت به وجود ایده های مادرزاد باور داشت.
· به ویژه دکارت و اسپینوزا متد ترکیبی ـ استقرائی هندسه اقلیدسی را سرمشق مهمی برای همه علوم می دانستند.
ت
هوبس
۱
توماس هوبس
(۱۵۸۸ ـ ۱۶۷۹)
فیلسوف، ریاضی دان بریتانیائی و تدوینگر بزرگ «دولتتئوری» در
عصر جدید آغازین
کتاب معروف او «هیولا» نام دارد.
· در حالیکه به قول لنین، «جان لاک و امپریست ها روش آنالیتیکی (تجزیه و تحلیلی) را عمده می کردند» و راسیونالیست ها روش سنته تیکی (ترکیبی) را مطلق می نمودند، هوبس در تلاش برآمد که هر دو روش یاد شده را در یک متد واحد متحد سازد.
· (لنین، «مجموعه آثار»، جلد ۳۸، ص ۲۲۷)
۲
· به نظر هوبس شناخت علمی «در تجزیه و انفصال اوبژکت شناخت به عناصر متشکله و در ترکیب آنها نهفته است.
· از این رو هر متدی که ما برای پژوهش علل چیزها مورد استفاده قرار می دهیم، یا تصنیفی است و یا استنتاجی و یا تا حدودی تصنیفی و تا حدودی استنتاجی است.
· معمولا متد استنتاجی، آنالیز نامیده می شود و متد تصنیفی، سنتز (ترکیب) نامیده می شود.»
· (هوبس، «اصول اساسی فلسفه» جلد اول، فصل ۶، ص ۶)
۳
· اما برای هوبس نیز دو متد یاد شده (متد آنالیتیکی ـ امپیریستی و متد سنته تیکی ـ راسیونالیستی) بدون داشتن رابطه ای با هم در جوار یکدیگر قرار می گیرند و پژوهش علمی یا متد آنالیتیکی را به خدمت می گیرد و یا متد سنته تیکی را و یا بخشی از متد آنالیتیکی و بخشی از متد سنته تیکی را.
۴
· هوبس اگرچه هیچکدام از آندو را مطلق نمی کند، ولی علیرغم آن، متد آنالیتیکی و متد سنته تیکی کماکان به طور متافیزیکی از هم جدا می مانند و به وحدت دیالک تیکی شان سوق داده نمی شوند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر