دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۷۶۶)

 

 پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن
اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت 

و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین 

ایستاتیستیک

(علم آمار)

ادامه

 

۱۲

·    ساده ترین و اساسی ترین توصیف مجموعه ای  و اندازه هایی که شاخص مشخصه آنند، به کمک توزیع توالی (تکرارپذیری) صورت می گیرد.

 

۱۳

·    توزیع توالی (تکرارپذیری) از دو بخش زیر ترکیب می یابد:

 

الف

·    اولا از اسکالای (درجه بندی) ارزش های ممکنه (مقولات) مشخصه مربوطه.

 

ب

·    ثانیا از توالی هایی (تکرارهایی) که هر ارزش ممکنه حاکی از آنها هستند.

 

۱۴

·    ضمنا در مورد مشخصات کمی، سلسله مراتب مقولات اهمیت تعیین کننده ندارد.

·    اگرچه در موارد دیگر صعودی عرضه می شوند.

 

۱۵

·    نمایش گرافیکی اغلب حاوی هیئت زیر است:

 

الف

·    برای ساده سازی تعداد بیشمار و برای تسهیل مقایسه سلسله اعداد و ارقام از عدد درصدی استفاده می شود.

·    عدد درصدی نشاندهنده بزرگی نسبی تعداد مربوطه (مثلا تعداد اشخاصی که به سؤال مطروحه جواب «آری» داده اند) نسبت به عدد اصلی (پایه ای) است که بدان ارزش ۱۰۰ نسبت داده می شود.

·    مثلا تعداد کسانی که از آنها نظرخواهی شده است و یا تعداد جواب هایی که به سؤالی داده شده است.

 

ب

·    علاوه بر توزیع توالی (تکرار) و یا توزیع عدد درصدی برای توصیف مجموعه ها از پارامترهای توزیع و قبل از همه از میانگین ها و میزان پراکندگی (پخش) استفاده می شود.

 

پ

·    میانگین ها، انتزاعاتی (تجریدهایی) برای تقلیل مواد به تنها ارزشی اند که برای توزیع نمونه وار است.

·    میانگین های مختلف به  انحای مختلف به تعریف این اندازه نمونه وار می پردازند.

·    اما هر اندازه، منسوب به «مرکز» مجموعه داتاهای تنظیم یافته است.

 

ت

·    مودوس (وجه، روش) فاحش ترین (نتراشیده ـ نخراشیده ترین) اندازه برای میانگین است.

·    مودوس، ارزش و یا مقوله ای است که با بیشترین توالی (تکرارپذیری) صورت می گیرد.

·    از مودوس برای نشان دادن داتاهای اجتماعی ـ دموگرافیکی (مثلا سن و سالی) معینی بهره گرفته می شود.

·    مثلا به عوض استفاده از تعداد میانگین ۲.۶ فرزند در هر خانواده،  از مودوس ۲، به عنوان غالب ترین تعداد فرزندان در مجموعه ای از خانواده ها  بهره برگرفته می شود.

 

ادامه دارد.