دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۷۷۷)

 

 پروفسور دکتر 

ولفگانگ ایشهورن
اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت 

و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین

 

 نمونه برداری

(دلبخواهی، تصادفی)

 ادامه

۱۹

·    مهمترین فنون برای تهیه گزینش های تصادفی را دو گزینش زیر تشکیل می دهند:

 

الف

·    گزینش لوتری (بلیط بخت آزمایی)

 

ب

·    گزینش سیستماتیکی (منظم)

 

۲۰

گزینش لوتری

(بلیط بخت آزمایی)

 

·    در گزینش لوتری (بلیط بخت آزمایی) از صندوقی که حاوی گلوله های شماره گذاری شده است، یعنی نماینده عناصر مجموعه کلی اند، پس از قاطی کردن آنها، نمونه برداری ئی بسته به دامنه تعیین شده (مثلا درلوتری برای برنده ۱۰۰ هزار دلاری، ۱۰ هزار دلاری، ۵ هزار دلاری، یک هزار دلاری، ۱۰۰ دلاری و ۱۰ دلاری) برداشته می شود.

 

۲۱

·    برای تسهیل امر و به عوض این روند، از لیست های تعیین شده استفاده می شود که بنا بر به اصطلاح، اصول صندوق تهیه شده اند.

 

۲۲

·    شماره های به دست آمده از مجموعه کلی عناصر شماره گزاری شده بنا بر عناصر تنظیم یافته در نظر گرفته می شوند که تشکیل دهنده نمونه برداری مورد بررسی اند.

 

۲۳

گزینش سیستماتیکی

(منظم)

 

·    در گزینش سیستماتیکی (منظم)، عناصر مورد بررسی بنا بر سیستم معینی انتخاب می شوند.

·    آنسان که هر عنصر مجموعه کلی (مثلا هر ۲۰۰ سکنه هر شهر بزرگ) مورد نمونه برداری قرار می گیرد.

 

۲۴

·    در به اصطلاح نمونه برداری ها می توان به مدد روش های مته متیکی ـ ایستاتیستیکی که مبتنی بر تئوری احتمالاتند، درجه اطمینان (یعنی میزان احتمال را که با آن می توان از نمونه برداری به مجموعه اساسی رسید) و حدود و ثغور اطمینان را (یعنی انحرافاتی را که به مدد آنها ارزش های نمونه برداری از مناسبات توزیعی در مجموعه اساسی، مورد محاسبه قرار می گیرند) به دست آورد.

 

۲۵

روش گزینشی تصادفی

 

·    از روش گزینشی تصادفی عمدتا در بررسی های بزرگتر استفاده به عمل می آید.

·    بررسی هایی که در آنها اقلیم بزرگتری مورد بررسی قرار می گیرد.

 

۲۶

·    به تجربه دیده شده که در استفاده از روش گزینشی تصادفی بی غل و غش با اطمینان عملی کافی نمونه برداری هایی صورت گرفته اند که در آنها مجموعه مورد نظر  نمایندگی می شود. 

·    نمونه برداری هایی که از مجموعه اساسی، انحرافات اندکی دارند.

 

۲۷

روش گزینشی لایه بندی شده

 

·    اما برای تضمین اینکه مشخصات معینی در نمونه برداری با نسبت های یکسانی در مجموعه اساسی وارد می شوند، اغلب از روش گزینشی لایه بندی شده استفاده می شود.

 

۲۸

·    در روش گزینشی لایه بندی شده، قبل از گزینش هر کدام از عناصر بررسی، مجموعه اساسی به لایه ها تقسیم بندی می شود.

·    لایه هایی که همگون تر از مجموعه اساسی اند.

 

۲۹

·    در بررسی سوسیولوژیکی اکثر اوقات معاییر زیر به خدمت گرفته می شوند:

 

الف

·    سن و سال

ب

·    جنسیت

پ

·    کردوکار

ت

·    وضعیت خانوادگی

ث

·    تحصیلات مدرسی

ج

·    بزرگی و نوع کارخانه

ح

 

·    بزرگی و نوع محل سکونت

 

خ

·    مدت کار در کارخانه و غیره

 

ادامه دارد.