دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی (۱۵۹)

پروفسور دکتر
ولفگانگ ایشهورن
اریش هان
مانفرد پوشمن
روبرت شولتس
هورست تاوبرت
و دهها تن دیگر
(۱۹۶۹)

برگردان
شین میم شین

پیشکش
به
امیر حسین آریان پور

جامعه پژوهی امپیریکی (تجربی)

۶۲

جامعه شناسی امپیریستی (مبتنی بر تجربه گرایی) بورژوایی

۱

·    اما بر عکس آن، جامعه شناسی امپیریستی بورژوایی منکر امکان تعمیمات وسیع است. 

۲

·     جامعه شناسی امپیریستی (امپیریسم)، پژوهش امپیریکی بی پیش شرط را به عنوان تنها روش علمی جا می زند. 

۳

·    موضع امپیریستی، در چار چوب جامعه شناسی  بورژوایی که عمدتا تحت نفوذ پوزیتیویسم قرار دارد،   وجود تئوری اجتماعی عام را مردود می داند و به بررسی مجزای (ایزوله) جزئیات واقعیت اجتماعی پافشاری می کند.

·    بالاخص به بررسی گروهک ها، یعنی به میکروجامعه شناسی پافشاری می کند.

·    مراجعه کنید به میکروجامعه شناسی  در دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی  

۴

·    جامعه شناسی امپیریستی نکات زیر را مردود می داند: 

الف

·    احکام مربوط به پیوندهای تماماجتماعی را اسپه کولاتیو (مبتنی بر گمانورزی) جا می زند.

·    (کسب و کار پوزیتیویسم همین است. مترجم)

ب

·    به انکار وجود قانونمندی عام می پردازد.

پ

·    جامعه شناسی را به چسبیدن به حقایق امور منفرد محدود می سازد.

۵

·    این به معنی تکه تکه کردن (انفجار) جامعه شناسی بورژوایی است. 

۶

·     جامعه شناسی امپیریستی، بدین طریق می تواند به انعکاس درست جزئیات واقعیت اجتماعی نایل آید.   

۷

·     جامعه شناسی امپیریستی، ضمنا می تواند بانی خدمات معینی در زمینه حلاجی و تکمیل متدهای پژوهش امپیریکی باشد.

·    مراجعه کنید به برنامه ریزی پژوهش سوسیولوژیکی در دایرة المعارف جامعه شناسی مارکسیستی ـ لنینیستی  

۸

·    روی آوردن به امپیریسم (تجربه گرایی) در جامعه شناسی بورژوایی  که در کشورهای مختلف به طرق مختلف صورت گرفته، نشانه استفاده دمبدم قوی تر از پژوهش های سوسیولوژیکی در مکانیسم حاکمیت بورژوازی امپریالیستی است. 

·    (پژوهش های سوسیولوژیکی برای توجیه مکانیسم حاکمیت بورژوازی امپریالیستی مورد سوء استفاده قرار می گیرند. مترجم)

۹

·    جامعه شناسی امپیریستی، واقعا هم دمبدم در کارخانجات صنعتی نفوذ می کند و به ابزار حاکمیتی مستقیم انجمن های کارخانه داران تبدیل می شود.   

۱۰

·    ضمنا دولت بورژوایی نیز از پژوهش های امپیریستی، مثلا در نظرسازی برای تشکیل فونکسیون حاکمیتی بیواسطه خویش، سوء استفاده به عمل می آورد.  

·    (ما در رسانه های امپریالیستی شاهد همین پدیده هستیم.

·    مرتب آمار از درصد محبوبیت این و یا آن نخبه و یا حزب و دار و دسته داده می شود. مترجم)

۱۱

·    اما محسوب داشتن مجموعه جامعه شناسی بورژوایی به مثابه جامعه شناسی امپیریستی، اشتباه خواهد بود. 

۱۲

·    ما در سال های اخیر در جوار جامعه شناسی  اسپه کولاتیو (مبتنی بر گمان ورزی) ایدئالیستی  که استفاده از آن با گسترش امپریسم (تجربه گرایی) از بین نرفته است، شاهد روی برگردانی از موضع امپیریسم افراطی در جامعه شناسی امپیریستی هستیم. 

۱۳

·    در جامعه شناسی بورژوایی نشانه های تغییر مسیر در این زمینه به چشم می خورند که بخشا از صفوف جامعه شناسان پوزیتیویستی نشئت گرفته اند.

·    آثار جامعه شناسان زیر از آنجمله اند:

الف

·    آثار پارسون و گورویچ

ب

·    تلاش های مرتون در زمینه تشکیل تئوری هایی با «برد متوسط»

·    طرح مربوط به تئوری هایی با «برد متوسط» می کوشد تا بر پایه مواد امپیریکی، تئوری هایی راجع به عرصه های منفرد حیات اجتماعی تشکیل دهد، بدون اینکه احکامی راجع به اندام (ارگانیسم) کلی جامعه صادر کند.

پ

·    نظرات ه. البرت در زمینه شالوده علمی ـ تئوریکی جامعه شناسی.

·    این گرایش که هنوز پیشبرد کامل کسب نکرده، واکنشی است بر نفوذ روزافزون مارکسیسم ـ لنینیسم از سویی و نشانه ورشکست موضع امپیریستی افراطی در جامعه شناسی بورژوایی در رابطه با حل مسائل اجتماعی بنیادی است. 

پایان