فروغ فرخزاد
(۱۳۱۳ ـ ۱۳۴۵)
(1934 ـ 1966)
(۱۳۱۳ ـ ۱۳۴۵)
(1934 ـ 1966)
عصیان
(۱۳۳۶)
(۱۳۳۶)
ویرایش و تحلیل
از
مسعود بهبودی
از
مسعود بهبودی
فروغ فرخزاد
(۱۳۱۳ ـ ۱۳۴۵)
(1934 ـ 1966)
(۱۳۱۳ ـ ۱۳۴۵)
(1934 ـ 1966)
عصیان
(۱۳۳۶)
(۱۳۳۶)
ویرایش و تحلیل
از
مسعود بهبودی
از
مسعود بهبودی
۱
در کتابی، یا که خوابی،
خود نمی دانم
نقشی از آن بارگاه کبریا دیدم
تو به کار داوری مشغول و صد افسوس
در ترازویت ریا دیدم، ریا دیدم.
معنی تحت اللفظی:
در خوابی و یا در کتابی
تصویری از درگاه با شکوهت دیدم:
تو بسان قاضی القضاتی مشغول قضاوت و صدور حکم بودی
ولی
دریغا دریغ
که
ترازویت مملو از ریا بود.
برای درک محتوای معنوی این بند از شعر عصیان
بهتر است
که
با
معنی مفهوم اتیکی (اخلاقی) ـ تئولوژیکی (فقهی) ـ فئودالی ریا
آشنا شویم:
ریا
یکی از فرومایگی های اخلاقی است
در اسلام
به استفادهٔ ابزاری از دین و اعمال دینی
برای رسیدن به مقاصد دنیوی گفته می شود.
فرد ریاکار
تلاش می کند
با
به رخ کشیدن کار خود،
محبوبیت توده گیر کسب کند.
در احادیث اسلامی
ریا
به عنوان یکی از خطرناک ترین گناهان معرفی شده است.
از پیامبر اسلام نقل شده است
که
«خداوند عملی را که به اندازه ذره ای ریا در آن باشد قبول نمی کند.»
جعفر صادق
—امام ششم شیعیان—
در این باره می‌گوید:
«تمام ریا شرک است.
کسی که برای مردم کار کند اجرش با مردم است
و
کسی که برای خدا کار می کند ثوابش به عهده خدا ست.»
علی ابن ابی طالب می گوید:
«ریاکار سه علامت دارد:
الف
وقتی عمل او را مردم می بینند
عبادتش حدت و شدت می گیرد.
ب
آن گاه که تنها ست
رغبتی به عبادت ندارد.
پ
معیاراو تأیید این و آن است.»
در آیه ۳۸ سوره نساء دربارهٔ ریاکاران آمده است:
«آنان که اموال خود را به ریا و تظاهر می بخشند و به خدا و روز قیامت نمی گروند
یاران ابلیس اند
و
هر که را ابلیس یار باشد
او را نیازی به دشمن خونخوار نباشد..»
۲
در کتابی، یا که خوابی،
خود نمی دانم
نقشی از آن بارگاه کبریا دیدم
تو به کار داوری مشغول و صد افسوس
در ترازویت ریا دیدم، ریا دیدم.
پس از آشنایی با تعریف تئولوژیکی (فقهی) مفهوم اتیکی (اخلاقی) ـ تئولوژیکی (فقهی) ـ فئودالی ریا
این سؤال مطرح می شود
که
چرا و به چه دلیل
باید
طبقه حاکمه ـ خدا (الله)
ریاکار باشد؟
ریا
قاعدتا
کسب و کار فرودستان نیازمند به این و آن است.
طبقه حاکمه ـ خدا
اما
بی نیاز از این و آن است.
فروغ ۲۰ ساله
بیشک
از این حقیقت امر غافل نیست.
ولی
چرا در ترازوی طبقه حاکمه ـ خدا ریا می بیند
و
نه
صداقت و یکرنگی و بی اعتنایی به این و آن و شفافیت؟
۳
در کتابی، یا که خوابی،
خود نمی دانم
نقشی از آن بارگاه کبریا دیدم
تو به کار داوری مشغول و صد افسوس
شاید یکی از دلایل این تصور و تصویر فروغ از طبقه حاکمه ـ خدا
این باشد
که
کریم
در قرآن
همه صفات مذموم و ضد اخلاقی اجامر جهان
را
زیر ذره بین می گذارد، صد ها برابر بزرگ می کند
و
بعد به خویشتن خویش نسبت می دهد:
طبقه حاکمه ـ خدا (الله)
بدین طریق
به
کذاب ترین کذابان
به
جبار ترین جباران
به
قلدر ترین قلدران
به
خاین ترین خاینان
به
ریاکارترین ریاکاران
و
خلاصه
به
لاشخورترین لاشخوران
استحاله می یابد.
۴
در ترازویت ریا دیدم، ریا دیدم.
در کتابی، یا که خوابی،
خود نمی دانم
نقشی از آن بارگاه کبریا دیدم
تو به کار داوری مشغول و صد افسوس
دلیل دیگر این کشف فروغ،
چند و چون روند مبارزه طبقاتی از بالا ست:
مبارزه طبقاتی
یعنی مبارزه میان طبقات اجتماعی در جامعه بشری
بلحاظ سمت و سو
به دو نوع زیر صورت می گیرد:
الف
مبارزه طبقاتی از بالا
مثال:
بالا بردن بهره مالکانه توسط اشرافیت فئودال و روحانی
ب
مبارزه طبقاتی از پایین
مثال:
قیام دهقانان
به نیت رهایش از قید و بند فئودالی
الف
مبارزه طبقاتی از بالا
مثال:
افزایش ساعات کار
(کاهش میزان دستمزد)
توسط بورژوازی
ب
مبارزه طبقاتی از پایین
مثال:
اعتصاب کارگران
به نیت کاهش ساعات کار
(افزایش دستمزد)
۵
در کتابی، یا که خوابی،
خود نمی دانم
نقشی از آن بارگاه کبریا دیدم
تو به کار داوری مشغول و صد افسوس
طبقه حاکمه
در مبارزه از بالا
ریا
را
برای خر کردن خلایق
به خدمت می گیرد:
الف
طبقه حاکمه
حاتم طایی بازی در می آورد.
ب
برای پرهیز از دادن مالیات
بنیادهای رنگارنگ خیریه دایر می کند.
پ
از مستمندان دستگیری می کند تا به طور غیرمستقیم به تکثیر بی بند و بار ثروت نایل آید.
ت
مثلا
کودکان پدر مرده کشورهای خاوران وازه گشته و تحت اشغال
را
به ده دلار می خرد و از آنها جنده های تو دل بروی نر و ماده می پرورد
و
خرمن دلار درو می کند.
ث
اگر کسی سری به «صنایع» پورنو و مد و سکس و غیره بزند،
دختران و پسران ماهروی روس و اوکرایین و عرب و عجم و آن و این
را
مشغول هنرنمایی به نیت ریختن سیل دلار به جیب طبقه حاکمه اند.
ج
درآمد آلمان فدرال
از بابت خرید و مصرف کالای کودکان اروپای شرقی
سالانه به ۵ میلیارد یورو تخمین زده شده است.
آلمان فدرال جنده خانه بزرگ اروپا ست.
بعضی از مأمورین رسانه ای طبقه حاکمه
در آلمان
از
استثمار جنسی کودکان صغیر کم و سن و سال
حتی
پرهیز نکرده اند
و
توسط همکاران بخیل و حسود خود
افشا و رسوا شده اند.
۶
در ترازویت ریا دیدم، ریا دیدم.
در کتابی، یا که خوابی،
خود نمی دانم
نقشی از آن بارگاه کبریا دیدم
تو به کار داوری مشغول و صد افسوس
ریایی که فروغ نوجوان نابغه
در ترازوی طبقه حاکمه ـ خدا می بیند،
در حقیقت،
ریای سر و مر و گنده و گندیده در ترازوی طبقه حاکمه است.
اگر
تئوری تئولوژیکی احسان و انفاق
بررسی شود،
محتوای طبقاتی واژه ریا
کشف می شود.
مراجعه کنید
به
تحلیل بوستان و گلستان سعدی
در
تارنمای دایرة المعارف روشنگری
ادامه دارد.
ویرایش:
پاسخحذفاگر کسی سری به «صنایع» پورنو و مد و سکس و غیره بزند،
دختران و پسران ماهروی روس و اوکرایین و عرب و عجم و آن و این
را می بیند که
مشغول هنرنمایی به نیت ریختن سیل دلار به جیب طبقه حاکمه اند.