سیری در کاریکاتوری از مانا نیستانی (9)

سرچشمه

:صفحه فیس بوک

هواداران مانا نیستانی

Mana Neyestani Fan Page

 حریف

تحلیل مانای تو را دارم می خوانم .

 اولش که من کاملا جور دیگری فکر کرده ام .

آن کله مربعی دارد فکر می کند  و آن بالا تراوشات مغز او ست .

اما تو آن را به سرمی تشبیه کرده ای که مایعی از آن،  قطره قطره درذهن او می ریزد:

« در سه تصویر اول، از سرمی، مایعی قطره قطره به کله انسان واره کله مربعی جاری می شود.
  این سه مرحله را می توان مرحله تشکیل، تربیت و یا مسخ انسان واره کله مربعی تلقی کرد.»

بنظر من او رفته رفته دراندیشه ثابت خود، اندیشه ای دیگر یافته و از آن به نفع خود استفاده کرده است.

 و دست به کار شده  و برای پیشبرد اندیشه مربعی خود از اندیشه دیگری استفاده کرده است.

درواقع اندیشه دایره ای جلوتر است.

اما از اندیشه برتر و جلوتر کله مربعی برای پیشبرد همان اندیشه قدیمی با قدرتی بیشتر استفاده می کند، مثل اصلاح طلبان.

به جز موارد تئوری که بحث کرده ای و من نمی فهمم.

در درک محتوای این کاریکاتور کاملا با هم اختلاف نظر داریم

حریف

بنظر من او رفته رفته دراندیشه ثابت خود، اندیشه ای دیگر یافته و از آن به نفع خود استفاده کرده است.    

·        بنظر حریف در این حکم، مربع حاوی دایره بوده و قهرمان مانا ببرکت تأمل و تفکر به تبدیل مربع (دگم ها) به دایره (اندیشه ها) نایل آمده است:

·        این به معنی گذار از «تفکر» ایستا به تفکر پویا در اثر تأمل و تفکر است.

·        حریف بعدا نظر خود را تصریح می کند:

حریف

نه خیر.

حریف منظورش این نبود .

منظورش این بود که دربرخورد افکار دایره ای، که درجامعه با او برخورد می کنند، خواه ناخواه و علیرغم میل باطنی این صیقل در او بوجود می آید و هی تلنگر به اندیشه او می زند و نمی تواند راحت از آن بگذرد .

این جای بحث دارد

·        حریف بر آن است که قهرمان کله مربعی در برخورد به افکار دایره ای که در جامعه زیر دست و پا ریخته تحول فکری می یابد:

·        از «تفکر» دگماتیک به تفکر دینامیک (پویا) دست می یابد.

  

·        این که رفسنجانی و شاید حتی هادی غفاری از آخوندی فاناتیک به آخوندی لیبرال استحاله می یابد، دلیلش بنظر حریف در برخورد به افکار دایره ای  است:

·        تبادل فکری همان و استحاله آخوند فوندامنتالیست به آخوند نئولیبرال همان.

·        اینجا هم ما با تفکر سوبژکتیویستی حریف سروکار داریم.

·        حریف تحولات فکری را ساده می گیرد.

·        او فکر می کند که تبادل نظر برای تحول فکری و اسلوبی هر کس کافی است.

·        حریف اما مجرب تر و هوشمندتر از آن است که به بی پایگی استدلال خود پی نبرد.

·        به همین دلیل است که بلافاصله نظر خود را تدقیق و تصریح می کند:

حریف

دلیل وجود افکار پویا، تحمیل این افکار براساس برخورد عینی است، نه ذهنی .

در زندگی است و در تجربه و در نتایج عینی که درگذر پدیده ها و تاثیر آن در زندگی اجتماعی وجود دارد و از آن برای کله مربعی گریز نیست.

 او اندیشه ثابت دارد، اما خنگ که نیست.

 هوشمند است .

مثل همین سال ها.

·        حریف سعی می کند که نظر خود را تصحیح کند، ولی نمی تواند دست به ریشه برد.

·        اگر تحول فکری رفسنجانی و کروبی و موسوی و سروش و غیره تحمیل افکار پویا در روند برخورد عینی بوده، پس چرا شامل حال جناح دیگر نشده است؟

·        جناح دیگر که خنگ تر از رفسنجانی و کروبی و موسوی نیستند.

·        حریف شاید نمی خواهد دست به ریشه برد و دلیل تحول فکری بعضی ها را کشف کند.

·        ما برای توضیح تحول فکری حضرات نیاز به فاکت های واقعی داریم.

·        ما اما این فاکت های واقعی را در اختیار نداریم و لذا نمی توانیم دلیل بروز اختلاف میان دو جناح حاکمیت را توضیح دهیم.

·        اما بنا بر اصل ماتریالیسم تاریخی، شعور اجتماعی (تفکر ایستا و پویا) از وجود اجتماعی افراد و طبقات نشئت می گیرد.

·        تفکر مربعی خامنه ای و غیره از موضع طبقاتی و ایدئولوژیکی آنها نشئت گرفته است.

·        به همان سان نیز تفکر دایره ای رفسنجانی و کروبی و موسوی و سروش و غیره باید از موضع طبقاتی و ایدئولوژیکی جدید آنها نشئت گیرد.

·        بدون تغییر وجود اجتماعی افراد، تغییر شعور اجتماعی آنها بسیار دشوار خواهد بود.

·        اکنون این سؤال پیش می آید که تفاوت ماهوی و اصولی تفکر مربعی با تفکر دایره ای کدام است؟

·        ما اگر فرصت باشد، باید اندکی پای منبر نمایندگان هر دو طرز تفکر بنشینیم تا به تفاوت فکری آنها پی ببریم.

·        شاید اصلا تحول فکری ماهوی ئی در کار نیست.

·        یکی می خواهد به اوتوپی اسلامی ادامه دهد، دیگری می خواهد که از ان دست بردارد و به ساز امپریالیسم برقصد.

تصویر چهارم

·        اکنون بر اساس تجدید نظر حریف در تفسیر اثر مانا به توضیح بقیه ماجرا می پردازیم:

·        پس از تبدیل تفکر ایستا به تفکر پویا، پس از تحول فکری قهرمان مانا، تولید و اشاعه تفکر پویا آغاز می شود:

·        قهرمان مانا به تراشیدن دایره از مربع، به تبدیل مربع به دایره اقدام می کند.

·        این می تواند به معنی مبارزه موفقیت آمیز ایدئولوژیکی باشد.

 تصویر پنجم

·         در تصویر پنجم به قول مجید تئوری مادیت می یابد:

·        شعور پویا به مثابه لکوموتیو جامعه وارد عمل می شود:

·        جامعه ایستا روی چرخ های دایره ای به حرکت می افتد و فاتحه بلندی بر بحران فراگیر جامعه خوانده می شود.

·        منظور حریف نیز در خطوط کلی اش همین بوده است:

·        پیروزی اندیشه های پویای سبز بر اندیشه واره های ایستای سیاه.

·        حریف در هرصورت ایدئال طبقاتی خود را در این اثر مانا باز یافته و توضیح داده است.

·        شاید نظر مانا نیز همین باشد.

·        ما هنوز جز تعداد انگشت شماری از آثار ایشان را مورد تأمل قرار نداده ایم.

پایان